polski sport samochodowy historia ciekawostki

Polski sport samochodowy do 1939 r.

Czas czytania:3 minut/y, 49 sekund/y

Dnia 10 lipca 1897 roku o godzinie 8 rano z ulicy Senatorskiej w Warszawie wyruszył do Paryża polski automobilista – Stanisław Grodzki. Podróż odbywał samochodem Peugeot z 3,25 konnym silnikiem Daimlera. Wraz z nim jechali: redaktor pisma „Cyklista” – Zygmunt J. Naimski oraz mechanik Emil Kraentler. Podzieloną na 11 etapów podróż ukończyli 26 lipca. Stanisław Grodzki był pierwszym polskim kierowcą odnotowanym przez historię

Jak wyglądał polski automobilizm przed wybuchem I wojny światowej trudno powiedzieć, ale w roku 1908 powstał Galicyjski Klub Automobilowy w Krakowie, a w 1909 r. Towarzystwo Automobilistów Królestwa Polskiego. Była to pierwsza (choć pod rosyjskim protektoratem) polska organizacja zrzeszająca właścicieli i użytkowników pojazdów mechanicznych. Przed wybuchem wojny zorganizowano kilka udanych imprez samochodowych o charakterze turystyczno-sportowym.

Odzyskanie niepodległości

Przed rozpoczęciem działań wojennych nastąpiły rekwizycje samochodów. Nic więc dziwnego, że odzyskaniu niepodległości prywatnych samochodów praktycznie nie było. Dopiero pod koniec 1919 roku zaczęto kupować pierwsze pojazdy. Na czele odradzającego się ruchu automobilowego stanął Karol hr. Raczyński – jeden z pierwszych posiadaczy samochodu w Polsce.

Wojna roku 1920 ponownie „ogołociła” kraj z samochodów. Odrodzenie automobilizmu nastąpiło wiosną 1921roku. Mimo braku pojazdów, Towarzystwo działało. Z chwilą odzyskania niepodległości generał Włodzimierz Ostoja-Zagórski zorganizował Komisję Sportową Automobilklubu Polski. Organizacja ta zostaje przyjęta w 1920 roku do AIACR – Międzynarodowego Związku Samochodowych Klubów Uznanych, z siedzibą w Paryżu. Prezesem nowopowstałego Automobilklubu Polski został wybrany Karol hr. Raczyński.

Automobilklub lat dwudziestych był organizacją bardzo elitarną. Niewielu stać było na kupno samochodu, a uczestnictwo w imprezach klubowych wymagało opłacenia bardzo wysokiego „wpisowego”. Jednak członków przybywało – z 50 osób w chwili powstania, do około 500 na początku lat trzydziestych.

Lata 20-te XX wieku

Pierwszą imprezę automobilową zorganizowano już latem 1921 roku. Był to rajd na trasie Warszawa – Białowieża – Warszawa. Do zawodów stanęło 6 samochodów. Rajd wygrał inż. Tadeusz Heyne, prowadzący amerykańskiego Dodge’a. W roku 1922 zorganizowano rajd na trasie: Warszawa – Morskie Oko – Warszawa. Wystartowało 9 samochodów. Pierwsze i drugie miejsce zajęli kierowcy z Austrii: Lorenz i Siercke na samochodach Steyer. Ponadto Albert Lorenz wygrał próbę prędkości na dystansie 1 km, osiągając prędkość 101 km/h.

Należy zauważyć, że ówczesne imprezy odbywały się na drogach nie zamkniętych dla ruchu, wąskich i… “Automobilista polski jeździ bowiem przeważnie po wybojach, po straszliwych kocich łbach, a nierzadko przez piasek lub po grubym podkładzie błota czy śniegu” – pisano w latach dwudziestych.

Rajdy automobilowe organizowano co roku. W roku 1923 zmieniono regulamin zawodów, dopasowując się do międzynarodowych standardów. Wprowadzono podział na klasy, w zależności od pojemności silnika. Za najmniejsze auta uznano te o pojemności do 2000 ccm, za największe – powyżej 5000ccm. Ustalono też minimalną prędkość dla poszczególnych klas.

W roku 1925 w rajdzie wystartowały samochody polskiej konstrukcji: Ralf-Stetysz i CWS. Doskonale dały sobie radę na trudnej trasie. Oprócz rajdów organizowano też wyścigi. Pierwszy odbył się w Strudze koło Warszawy w 1922 roku. Zwyciężył Henryk Liefeld, na samochodzie Hispano-Suiza. W następnych latach wyścigi organizowano pod Poznaniem, Bydgoszczą i we Lwowie. Wyścig Lwowski stał się imprezą znaną w Europie, o stopniu trudności zbliżonym do wyścigu ulicznego w Monte Carlo.

W roku 1927 po raz pierwszy zorganizowano Wyścig Tatrzański. Rozgrywany był na trasie między Łysą Polaną a Morskim Okiem. Wystartowało 22 zawodników. Zwyciężył Jan Ripper na Bugatti, drugi był Liefeld na Austro-Daimlerze, trzeci był Szwajcar Veterle na Bugatti. Średnia prędkość J. Rippera wyniosła 78 km/h. W następnym sezonie Wyścig Tatrzański stał się imprezą międzynarodową, a w roku 1930 został zaliczony do rozgrywek o Mistrzostwo Górskie Europy. Patronat nad imprezą objął prezydent Ignacy Mościcki.

W styczniu 1929 r. w prestiżowym Rajdzie Monte Carlo brało udział polskie auto Raf-Stetysz, kierowane przez Stanisława hr. Ostroroga-Gorzeńskiego. Samochód zdobył pierwszą nagrodę w konkursie komfortu i wytrzymałości. Zorganizowany w czerwcu 1929 r. VIII Rajd AP przekroczył granice państwa. Trasa wiodła przez terytoria Czech i Niemiec. Startowało 25 aut, w tym zagraniczni kierowcy.

Lata 30-te

Wielki kryzys gospodarczy skutecznie zahamował rozwój sportu samochodowego. W latach 1932–1935 wiele międzynarodowych imprez nie odbyło się. Lokalne automobilkluby organizowały niewielkie imprezy, często o charakterze bardziej turystycznym niż sportowym. Atrakcję stanowiły tzw. gymkhany – automobilowe turnieje, gdzie za niewielką opłatą mógł startować każdy posiadacz samochodu. Były to jazdy zręcznościowe, pogonie za balonami, konkursy elegancji.

Po zakończeniu kryzysu sport zaczął się odradzać. Prezesem Automobilklubu Polski został inż. Julian Piasecki – wiceminister komunikacji. Rok 1937 przyniósł wiele zmian. Zmieniono regulaminy, zwracając większą uwagę na bezpieczeństwo. Rajdy stały się poligonem doświadczalnym, pojawiają się zespoły fabryczne, profesjonalnie przygotowujące samochody do startu. Na trasach rajdowych pojawiają się Polskie Fiaty.

W maju 1939 Aleksander Mazurek wygrał Rajd Północnej Afryki, a w sierpniu rajd Liege-Rzym-Liege. Jednak o tym sukcesie polska prasa nie zdążyła już donieść. Wybuchła wojna.

Tekst: A.Kuszaba / Artelis.pl

rozruch silnika samochód zima mróz Poprzedni post Ojej, silnik nie chce zapalić! Samochód w zimie
miód ciekawostki o miodzie pszczoły miody Następny post Ciekawostki i informacje o miodzie