Roślina droższa niż srebro. Ciekawostki o wanilii
Czas czytania:3 minut/y, 15 sekund/y
Wanilia, to niezwykła i bardzo droga przyprawa. Jest często mylona ze znacznie tańszą waniliną, produktem otrzymywanym sztucznie. Informacje i ciekawostki o wanilii, uprawa, kiedy przybyła do Europy
Wanilia – informacje i ciekawostki
1) Wanilia jest droższa niż… srebro. Zresztą od zawsze była bardzo droga.
2) Obecnie największymi producentami wanilii są Madagaskar (ok. 80% produkcji), Indonezja i Chiny.
3) Wanilia, to jedna z odmian orchidei. Jest epifitem, czyli rośliną rosnącą na innej roślinie, która stanowi dla niej także podpórkę. Na plantacjach sadzi się ją zwykle pod bambusami.
4) Wanilia, to roślina bardzo wymagająca. Temperatura powietrza nigdy nie może spaść poniżej 15 stopni Celsjusza, a wilgotność powietrza poniżej 80%. Opady winny być równomiernie rozłożone w czasie. Roślina nie może być wystawiona bezpośrednio na działanie promieni słonecznych. Gleba musi być lekka, bogata w próchnicę i mieć wysoką warstwę ściółki. Jakby tego było mało, rośnie tylko wraz ze specyficznym grzybem, z którym żyje w mikoryzie (mykoryzie), rodzaju symbiozy.
5) Ponieważ wanilia jest tak droga, bywa że plony padają łupem złodziei.
6) Coraz częściej rolnicy pod uprawę wanilii wycinają lasy deszczowe, także na terenie parków narodowych.
7) Ponieważ wanilia jest produktem bardzo drogim zdarza się, że drobne ziarna wanilii które są w lodach waniliowych, wcześniej zostały pozbawione aromatu czyli w sumie do niczego nie służą.
Uprawa wanilii i zapylanie
8) Wanilia to pnącze, które należy umiejętnie sadzić pod drzewem. Jeśli nie dopilnuje się wszystkiego, pnącze dotrze nawet kilkadziesiąt metrów nad ziemię, więc zbiory będą w zasadzie niemożliwe.
9) Pierwsze plony po posadzeniu wanilii otrzymuje się po czterech latach.
10) Zbiór ręczny odbywa się 9 miesięcy po zapyleniu. Zrywane są owoce mające kształt zielonej fasoli. Potem owoce są poddane fermentacji i suszone na matach w ciągu dnia, a na noc maty są zwijane.
11) Najczęściej uprawiany gatunek wanilii, to Vanilla planifolia. Roślina pochodzi z Meksyku, a jej kwiaty zapylają pszczoły i kolibry. Poza Meksykiem jest zapylana ręcznie. Jest to bardzo pracochłonne, doświadczony pracownik dziennie może zapylić ok. 2000 kwiatów i udaje się zapylić tylko co setny kwiat (czyli z 2 tysięcy – zaledwie 20). Trzeba też wiedzieć, że kwiat rozkwita o wschodzie słońca i jeśli nie zostanie zapylony, umiera tego samego dnia o zachodzie słońca.
12) Aby wystarczająco dobrze zająć się uprawą jednego hektara wanilii, jedna osoba powinna pracować przez 260 dni w roku.
Wanilia i historia. Madagaskar
13) Indianie Aztekowie wysoko cenili sobie “tlilxochitl” czyli “czarny kwiat”. Proszek dodawali do kakao i robili napój o nazwie xocolat. W latach 20. XVI wieku przybył do Peru hiszpański konkwistador Hernán Cortés. Podpatrzył on, co z wanilią robią Aztecy i wkrótce zabrał ją na pokład statku, aby przywieźć ją do Hiszpanii.
14) Wanilia była bardzo droga i dostępna tylko dla wybranych. Szukano więc innych sposobów na sprowadzanie wanilii do krajów Europy. Francuzi zaczęli uprawiać wanilię na wyspie Reunion, a Holendrzy w Indonezji. Uprawy nie przynosiły jednak pożądanego efektu. Dopiero w 1836 r. belgijski botanik Charles Morren stwierdził, że kwiaty muszą być zapylane przez niektóre gatunki pszczół i przez małe ptaki – kolibry, występujące tylko w Meksyku.
15) W 1841 r. 12-letni niewolnik, Edmond Albius, prawdopodobnie przez przypadek, odkrył metodę ręcznego zapylania.
16) W 2016 r. Madagaskar wyeksportował wanilię wartości pół miliarda dolarów. To 1/5 wartości całego eksportu tego kraju.
17) Cyklon Enawo 7 marca 2017 r. zniszczył 38 tys. domów i 20% upraw wanilii na Madagaskarze, w styczniu kolejnego roku przeszedł kolejny cyklon. Wynik? Cena wanilii z 20 dolarów za kilogram poszybowała do ok. 600 dolarów za kilogram czyli zrównała się z ceną srebra. W każdym razie, cena wanilii ulega dużym wahaniom.
Ciekawostki o wanilii: (c) Sadurski.com
