Dolar $ i jego historia. 50 ciekawostek
Czas czytania:6 minut/y, 53 sekund/y
Dlaczego dolary są zielone? Czy na banknocie była kiedyś kobieta? Kiedy bito półcentówki i drukowano banknoty 100.000-dolarowe? Te i inne ciekawostki o amerykańskiej walucie
Informacje o dolarze
* Dolar amerykański, to podstawowa waluta rozliczeniowa świata.
* Jest prawnym środkiem płatniczym od 1792 r.
* Nazwa dolar pochodzi od nazwy talar. Były to monety bite w średniowieczu, w Europie.
* Dolar amerykański jest walutą, która obowiązuje w USA, ale też w innych krajach. Na przykład w Portoryko, Salwadorze, Ekwadorze, Zimbabwe, Mikronezji i Timorze Wschodnim.
* Stany Zjednoczone drukują banknoty od 1861 roku i biją monety od 1793 roku.
Historia dolara
* Zanim dolar stał się oficjalną walutą Stanów Zjednoczonych 15 października 1794 roku, w obiegu były hiszpańskie peso, francuskie luidory i angielskie szylingi.
* Przed 1775 r. w USA wprowadzono walutę o nazwie continental. W ciągu 5 lat jego wartość stopniała do 2,5% wartości początkowej. Stąd wzięło się amerykańskie powiedzenie: Not worth a continental (Nie wart continentala), odpowiednik naszego: Nie wart funta kłaków.
* W lipcu 1785 r. finansista, jeden z najbogatszych Amerykanów, Robert Morris (1734–1806) otrzymał zadanie uzdrowienia amerykańskiej waluty. Dzięki pożyczce z Francji, stworzył Bank Ameryki Północnej. Wkrótce powstała nowa waluta – United States Dollar.
* Wszyscy wiemy, że na banknocie 1-dolarowym jest podobizna Georgea Washingtona. Tymczasem na pierwszych 1-dolarówkach, które wprowadzono do obiegu w 1861 roku, była podobizna Salmona P. Chase. Kim był Salmon P. Chase? Był ówczesnym sekretarzem skarbu i skromnie zdecydował, że to jego podobizna powinna zdobić banknot.
Monety USA
* Pierwszymi monetami wybitymi w USA, były miedziane jednocentówki i półcentówki.
* Moneta półcentowa była bita w latach 1792-1854.
* Nazwy amerykańskich monet:
1 cent – penny,
5 centów – nickel,
10 centów – dime,
25 centów – quater,
50 centów – half,
1 dolar – nie ma dodatkowej nazwy.
* Monety 50-centowe i 1-dolarowe są w obiegu, ale spotyka się je bardzo rzadko.
* W 2011 r. amerykańska mennica podała koszt wybicia monet. Wybicie 1-centówki kosztowało wtedy 2,41 centa, a 5-centówki 11,18 centów. Wybicie pozostałych monet było już tańsze niż ich wartość nominalna.
* Najsłynniejszą monetą bitą w USA, jest złota 5-dolarówka zwana Double Eagle (Podwójny Orzeł). W 1933 r. wybito 450 tys. sztuk tej monety. Obecnie istnieją tylko 3 Double Eagle. Dwie są własnością rządu USA, trzecia jest w rękach prywatnych. W 2002 r. nabywca kupił ją za 7.590.020 dolarów.
* Najdroższa moneta amerykańska? Monetę o nazwie Flowing Hair Liberty (była to srebrna 1-dolarówka) w 2013 r. na aukcji została kupiona za ponad 10 mln USD. W 1794 r. wybito tylko 1758 sztuk tej monety. W chwili obecnej wiadomo o istnieniu ok. 130. tych monet.
Banknoty USA
* Banknot amerykański, niezależnie od nominału, waży 1 gram.
* Dotychczasowa historia banknotów USA, to trzy okresy:
1) okres banknotów długich (79×187 mm), 1861-1913.
2) drugi okres banknotów długich (79×187 mm), 1913-1928.
3) okres banknotów krótkich (60×156 mm), od 1928 r. do chwili obecnej.
* Kto znajduje się na banknotach USA?
George Washington (1 dolar). Na rewersie jest Wielka Pieczęć Skarbu USA
Thomas Jefferson (2 dolary). Na rewersie Podpisanie Deklaracji Niepodległości.
Abraham Lincoln (5 dolarów). Na rewersie Pomnik Abrahama Lincolna.
Aleksander Hamilton (10 dolarów). Na rewersie Budynek Ministra Skarbu.
Andrews Jackson (20 dolarów). Na rewersie jest Biały Dom.
Ulysses Grant (50 dolarów). Na rewersie: Budynek Kongresu.
Benjamin Franklin (100 dolarów). Na rewersie: Ratusz Filadelfii.
Ten ostatni jest w tym towarzystwie wyjątkiem, gdyż nie był prezydentem USA.
* Banknoty amerykańskie potocznie nazywane są: dead presidents (zmarli prezydenci).
* Banknot 1-dolarowy z Waszyngtonem wszedł do obiegu w 1880 r. Jego wygląd nie zmienił się od 1963 roku.
* Od 1966 r. emitowano banknot 2-dolarowy. Jest w obiegu, jednak wielu Amerykanów nigdy go nie widziało.
* Najszybciej zużywają się banknoty 10-dolarowe. Przeciętnie taki banknot trzeba wycofać z użytku po 4. latach. Po prostu 10-dolarówki często są używane. Banknoty 100-dolarowe wytrzymują średnio 10 lat.
* Na rewersie banknotu 10-dolarowego znajduje się samochód osobowy. Ponieważ prawo amerykańskie zabrania umieszczania na banknotach nazw handlowych, rytownik Louis Schofield w 1927 r. stworzył specjalny model samochodu, niepodobny do żadnego istniejącego auta.
* Na rewersie banknotu 1-dolarowego są symbole masońskie, co wzbudza wiele teorii spiskowych.
* Na 75% banknotów dolarowych znajdują się ślady kokainy.
* Nowa 100-dolarówka, z jeszcze lepszymi zabezpieczeniami, weszła do obiegu w 2013 roku.
* W 2007 r. Amerykanin w kasie supermarketu w Pittsburgu wręczył kasjerce banknot o (nie istniejącym nigdy) nominale miliona dolarów i płacąc za towar, zażądał wydania reszty.
Banknoty USA – z historii
* Niegdyś na banknocie 1-dolarowym przez jakiś czas znajdował się wizerunek kobiety. Była to Martha Washington, żona pierwszego prezydenta USA. Ten banknot jest szczególnie ceniony wśród kolekcjonerów, którzy dają za niego ponad tysiąc USD.
* W przeszłości emitowano także banknoty o wyższych nominałach. Były 500-dolarówki, 1000-dolarówki, 5.000 i 10.000 USD, a nawet 100.000 USD.
* Banknoty o nominale 100.000 dolarów z wizerunkiem Wodrowa Wilsona, nie trafiły do powszechnego obiegu w 1934 r. Używano ich tylko do transakcji federalnych.
* Na początku XIX wieku prywatne banki amerykańskie drukowały banknoty o nominale… 3 dolary.
* W latach 1942-44 wydrukowano specjalne banknoty z nadrukiem: HAWAII Były w obiegu tylko na terytorium Hawajów.
* Podczas inwazji amerykańskich wojsk w Ameryce Północnej w 1942. wydrukowano serię banknotów Silver Certificates.
Kolejne ciekawostki o dolarze
* Wszystkie dotychczas wyemitowane monety i banknoty wyemitowane w Stanach Zjednoczonych, wciąż są prawnym środkiem płatniczym. Czyli teraz w sklepie można zapłacić np. banknotem wydrukowanym 200 lat temu. Zasada ta istnieje od XVIII wieku, kiedy to przyjął ją Kongres USA.
* Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, dlaczego symbolem dolara jest dwukrotnie przekreślona litera S ($). Na pewno jest to skrót od angielskiego szylinga. Symbol ten funkcjonuje od ponad dwóch wieków.
* Dlaczego dolary są zielone? Gdy na początku XX wieku zaczęto używać fotokopiarek, mogły kopiować tylko w kolorze czarno-białym lub w sepii. Kolor zielony powodował, że nie można było w ten sposób zrobić falsyfikatów. A poza tym pierwsze dolary w kolorze zielonym drukowano w latach 1861-62, podczas wojny secesyjnej.
* Wartość dolara do 1971 r. była związana z wartością złota i srebra. Na przykład dolar z 1774 r. ma wartość tylko 3,4% obecnego dolara. Gdy w 1792 r. w USA wprowadzono dolara, miał wartość 24 gram srebra. Parytet dolara do złota po przewie przywrócono po II wojnie światowej. Prezydent Nixon (1913-1994) odszedł od powiązania wartości dolara z metalami szlachetnymi.
* 14 kwietnia 1865 roku prezydent Abraham Lincoln podpisał dekret, dzięki któremu 5 lipca 1865 r. Kongres amerykański powołał do istnienia U.S. Secret Service. Ta tajna służba powstała początkowo do walki z ludźmi zajmującymi się coraz powszechniejszym procederem fałszowania dolarów.
* W 1798 r. w USA doszło do pierwszego napadu na bank. Wartość łupu wynosiła 162.800 dolarów hiszpańskich (wtedy nie były w powszechnym obiegu dolary amerykańskie).
Papier do druku dolarów
* Papier, na którym drukowane są dolary USA w 25% wykonane są z lnu, a w 75% z bawełny. Dokładny skład jest tajemnicą.
* Papier do produkcji dolarów amerykańskich jest szczególnie wytrzymały na zginanie. Można go zgiąć 8 tys. razy i wciąż będzie nieprzetarty na tyle, aby był wciąż czytelny. Zwykła kartka papieru po zgięciu 400 razy fizycznie nie wytrzymuje i przedziera się.
Podrabianie dolara
* Mimo wciąż wprowadzanych zabezpieczeń przed podrabianiem dolarów, te z Korei Północnej są prawie doskonałe i niezwykle trudne do wykrycia.
* Podobno jednym z najlepszych fałszerzy banknotów dolarowych był Polak, Tomasz Ś. Fałszerz został zatrzymany w Polsce.
Ciekawostki o dolarze: (c) Sadurski.com
Zobacz też:
> Monety i banknoty – ciekawostki
> Waluta Kuby i jej zawiłości
> Historia polskiej waluty po 1918 r.
