Erywań, stolica Armenii – ciekawostki, atrakcje
Czas czytania:5 minut/y, 41 sekund/y
Informacje i ciekawostki o mieście Erywań, stolicy Armenii. Zabytki, co warto zobaczyć w Erywaniu
Erywań – podstawowe informacje
1) Erywań, to stolica i największe (ok. 1,2 miliona mieszkańców) miasto Armenii. To ważny ośrodek przemysłowy, naukowy i kulturalny tego kraju.
2) Miasto jest położone w dolinie rzeki Hrazdan, w północno-wschodniej części Doliny Ararat.
Z historii Erywania
3) Miasto zostało założone w 782 roku przed naszą erą.
4) 6 czerwca 1679 r. silne trzęsienie ziemi spustoszyło miasto.
5) 28 maja 1918 r. Erywań został stolicą Demokratycznej Republiki Armenii. W listopadzie 1920 r. Armia Czerwona najechała na Armenię i zajęła kraj. Armenia po 3. latach niepodległości na kilkadziesiąt lat weszła w skład ZSRR. Miało miejsce powstanie antysowieckie w lutym 1921 r., jednak zakończyło się niepowodzeniem.
6) Erywań stolicą niepodległej Republiki Armenii ponownie został 21 września 1991 r., po rozpadzie ZSRR.
Matendaran
7) Matendaran czyli Instytut Matenadaran im. Św. Mesropa Masztoca, to zbiór dawnych rękopisów ormiańskich. Podstawą tej kolekcji był gromadzony przez wiele stuleci księgozbiór Katolikosatu Autokefalicznego Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego w Eczmiadzynie. W roku 1920 księgozbiór został skonfiskowany i upaństwowiony, a w 1939 roku przeniesiono go do Erywania. W latach 1945–1957 wzniesiono monumentalny budynek, a przed jego wejściem stanął pomnik Mesropa Masztoca (359-440), twórcy alfabetu ormiańskiego.
W Matenadaranie (adres: Aleja Masztoca 53), który jest skarbnicą tradycji narodowej Ormian, znajduje się 13 tysięcy rękopisów w języku ormiańskim. Są tu również rękopisy łacińskie, arabskie, hebrajskie, greckie, perskie i inne. Najstarsze z nich pochodzą z V wieku. Jest tu m.in. Kodeks Eczmiadzyński pochodzący z VI-VII wieku. Jest on uważany za świętość narodową.
Kaskady w Erywaniu
8) Kaskady (ul. Tamaniana 10) położone są na zboczu góry w Erywaniu, to monumentalny zespół architektoniczny, do którego można się dostać po schodach. Na kilku poziomach fontanny oraz kilkadziesiąt współczesnych rzeźb artystów ze świata. Jego budowę rozpoczęto, gdy Armenia wchodziła w skład ZSRR.
Kaskady mają 572 stopni (schody z białego porfiru), szerokich na 50 metrów. Różnica wysokości góra/dół wynosi 302 metry. Na górę można też wjechać windą.
Z wyższych poziomów Kaskady rozpościera się widok na miasto. Centralnie naprzeciwko widać budynek opery. Przy dobrej pogodzie można dostrzec nad miastem szczyt góry Ararat, znajdujący się na terytorium Turcji.
Plac Republiki w Erywaniu
9) Plac Republiki, główny plac miasta, znajduje się w centrum Erywania i ma 14 tys. metrów kwadratowych powierzchni. Powstał w latach 1926-1929, po wyburzeniu wcześniejszej zabudowy. Początkowo nazwano go placem Lenina, a od 1940 r. stał tu pomnik Włodzimierza Lenina. Po odzyskaniu niepodległości przez Armenię, pomnik przestawiono na dziedziniec gmachu muzeum.
10) Przy Placu Republiki stoi kilka ważnych gmachów. Są tu m.in.: główna siedziba rządu, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Finansów i Poczta Główna.
11) Jest też Muzeum Historii Armenii, najważniejsze muzeum Republiki Armenii. Zostało założone w 1921 roku. Można tu podziwiać dzieła sztuki starożytnej, średniowiecznej oraz współczesnej. Zbiory obejmują 400 tysięcy przedmiotów.
W budynku mieści się też Narodowa Galeria Armenii.
Katedra św. Grzegorza Oświeciciela
12) Katedra św. Grzegorza Oświeciciela w Erywaniu, to największa świątynia Armenii i jedna z największych świątyń na Zakaukaziu. Została wybudowana w latach 1997-2001, a stylem nawiązuje do tradycyjnego budownictwa ormiańskiego.
Katedra powstała dla upamiętnienia 1700. rocznicy proklamowania chrześcijaństwa jako religii państwowej w Armenii. Są tu szczątki świętego Grzegorza Oświeciciela, patrona Armenii.
Tak naprawdę jest to kompleks trzech świątyń, a główną jest katedra.
Co jeszcze zobaczyć w Erywaniu
13) Gmach opery i teatru w stolicy Armenii zaprojektowany przez Alexandra Tamaniana, oddano do użytku w roku 1933, a potem przebudowywano go w 1953 i 2002 roku. Wewnątrz znajdują się dwie sale koncertowe. Oprócz przedstawień teatralnych i operowych, w gmachu odbywały się koncerty muzyczne (występowali tu m.in. Charles Aznavour i Ian Anderson). Na placu przed głównym stoją dwa pomniki znanych armeńskich kompozytorów.
14) Jedyny islamski meczet w Erywaniu, to Błękitny Meczet. Stoi przy ulicy Masztoca 12, w centrum miasta. Został zbudowany w 1765 roku. Z czasach panowania ZSRR było tu muzeum, po odzyskaniu niepodległości znów jest miejscem kultu religijnego. W latach 1996-1999 został odrestaurowany z funduszy irańskich.
Nad budowlą góruje 20-metrowa kopuła i 24-metrowej wysokości wieżyczka czyli minaret.
15) Na wzgórzu Arin Berd w Erywaniu są ruiny starożytnej twierdzy-miasta Erebuni. Miasto założono w 782 roku p.n.e.
16) W Parku Zwycięstwa w Erywaniu stoi słynny pomnik Matki Armenii.
17) U zbiegu ulic Abowiana i Sajat-Nowy w centrum Erywania, stoi najstarsza świątynia w Erywaniu, Kościół Katoghike. Po zniszczeniu pierwszego kościoła podczas trzęsienia ziemi w 1679 r. pozostałości odbudowano w latach 1693-1695, zmieniając jego kształt. W XX wieku kościół miał być zburzony na zlecenie komunistów, na szczęście do tego nie doszło.
Wnętrze kościoła jest małe, zaledwie 5,4 x 7,5 metra powierzchni. W ostatnich latach (początek XXI wieku) dobudowano tuż obok nowy, większy kościół. Budowę sfinansował Amerykanin ormiańskiego pochodzenia.
Kolejne informacje o Erywaniu
18) W 1945 r. nad rzeką Hrazdan w Erywaniu zbudowano 200-metrowej długości Most Zwycięstwa. Przy budowie pracowali jeńcy niemieccy i Ormianie.
19) W Erywaniu jest też Wielki Most Hrazdan – most łukowy, długości 354. metrów. Łączy dzielnicę Arabkir z ulicą Leningradzką w dzielnicy Ajapniak. Zbudowano go w latach 1949-1956. W 1952 r. podczas budowy zawalił się. Zginęło 47 ludzi. W 1956 roku był to największy most w ZSRR. Niektórzy nazywają go “mostem samobójców”, gdyż dochodziło tu do samobójstw.
20) W Erywaniu działa kilkanaście klubów piłkarskich. Najbardziej utytułowanym jest Ararat Erywań, grający na stadionie Hrazdan.
Hrazdan jest największym obiektem sportowym w Armenii. Znajduje się w nad rzeką Hrazdan, stąd jego nazwa. Otwarto go pod koniec 1970 roku. Mógł wówczas pomieścić 70 tys. osób i był jednym z czterech największych stadionów piłkarskich ZSRR. Reprezentacja ZSRR kilkukrotnie grała tu mecze międzypaństwowe. W 1991 roku Armenia uzyskała niepodległość i od tego czasu grają tu drużyny z Erewania (FC Ararat Erywań, Ulisses FC) oraz reprezentacja narodowa Armenii. W 2008 i 2012 roku przeszedł renowację (m.in. zmieniono siedziska). Obecnie mieści blisko 54 tys. miejsc.
21) Największą aleją Erywania jest ulica Abowiana.
22) W Erywaniu działa muzeum reżysera Sergieja Paradżanowa. Jest też fabryka koniaku Ararat.
23) W Erywaniu działa metro i komunikacja autobusowa.
24) 10 km od Erywania jest międzynarodowy port lotniczy Zvartnots. Jest obok miejscowości Zwartnoc.
Ciekawostki o Erywaniu i zdjęcia: (c) Sadurski.com
Zobacz też:
> Ankara – stolica Turcji
> Korea Południowa
> Uzbekistan
