Pisz na Mazurach – ciekawostki
Czas czytania:4 minut/y, 1 sekund/y
Miasto Pisz ciekawostki i najważniejsze informacje o Piszu. Historia, zabytki, co warto zobaczyć
Pisz – informacje
1) Pisz, to miasto w województwie warmińsko-mazurskim. Leży nad jeziorem Roś i nad wypływającą z niego rzeką Pisą. Jest siedzibą siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pisz.
2) W Piszu mieszka prawie 20 tys. ludzi. W ostatnim ćwierćwieczu liczba mieszkańców waha się nieznacznie i cały czas przekracza 19 tysięcy.
3) Jezioro Roś (Jezioro Warszawskie) ma ok. 19 km² powierzchni. Miasto otacza Puszcza Piska, mająca ok. 100 tys. ha powierzchni.
4) Pisz ma w herbie głowę Jana Chrzciciela na złotej misie. Białe i czarne pola, to barwy herbowe Fryderyka Wilhelma Hohenzollerna, który w 1645 roku nadał Piszowi prawa miejskie.
Pisz ciekawostki z historii
5) W przeszłości Pisz nazywany był: Jańsbork albo Jansbork, także Johannisburg i Pīsis.
6) W latach 1344/1345 na prawym brzegu rzeki Pisy wzniesiono drewniany zamek obronny, a jego początków można szukać w 1268 r., gdy zbudowano “umocniony dom myśliwski”. Został zburzony w 1361 i 1366 roku przez Litwinów. W latach siedemdziesiątych XIV wieku zbudowano nowy, już murowany zamek i długo (nawet podczas potopu szwedzkiego) był nie do zdobycia. Pod koniec XV w. został wzmocniony, a pod koniec XVII w. go rozbudowano. Na początku XVIII w. opustoszał, zresztą po epidemii dżumy w Piszu mieszkało zaledwie kilkunastu ludzi. Do połowy XVIII w. w zamku stacjonował garnizon wojskowy, potem po remoncie stał się rezydencją. Podczas II wojny światowej zniszczono 3/4 zabudowy Pisza, w tym niemal cały zamek. W latach 60. XX wieku jego resztki zostały rozebrane. Obecnie w parku nad Pisą (ul. Kopernika) są jego resztki – kilkumetrowy, niski pas cegieł.
Pisz – zabytki, atrakcje, co zobaczyć
7) Do 1898 r. w Piszu stał stary ratusz. Po rozebraniu, w roku 1900 został zbudowany obecny gmach ratusza. Pieniądze na jego budowę
pochodziły z kontrybucji wypłaconych przez Francję po wojnie francusko-pruskiej 1871 roku. Obecnie w budynku na Placu Daszyńskiego 7 jest Starostwo Powiatowe, Urząd Stanu Cywilnego i założone w 1969 r. Muzeum Ziemi Piskiej (wejście od tyłu budynku).
8) Wystawy stałe Muzeum Ziemi Piskiej, to:
– Dzieje Pisza i Ziemi Piskiej,
– Fauna i flora Puszczy Piskiej
– Etnografia mazurska.
Muzeum jest otwarte od lipca do sierpnia w godz. 9-17 (dni powszednie) i godz. 10-14 (sobota i niedziela). Między wrześniem a czerwcem w godz. 8-16 (dni powszednie), a w sobotę i niedzielę jest nieczynne.
9) Obok ratusza jest budynek biblioteki. Sąsiaduje z nim baszta z końca XIX wieku. Ten neogotycki budynek, to dawna słodownia nie istniejącego już browaru Masovia, należącego do rodu Bayerów.
10) Bardzo blisko baszty, przy ul. Rybackiej 8 stoi najstarszy dom w Piszu, zwany Domem Królewskim. Został zbudowany w XVIII wieku i rzekomo odwiedził go polski król August II Mocny (to niemożliwe, gdy dom budowano król prawdopodobnie już nie żył). Obecnie mieści się tu Społeczne Ognisko Muzyczne, stąd symbol harfy nad wejściem.
11) Kościół św. Jana Chrzciciela, to najstarszy kościół w Piszu. Jego najstarszą częścią jest wieża odbudowana po pożarze z 1694 roku, zwieńczona potem drewnianym hełmem. Do 1945 r. była to świątynia ewangelicka, obecnie jest to kościół rzymskokatolicki. Do 1990 r. był jedynym rzymskokatolickim kościołem w mieście.
12) Wieża ciśnień (ul. Gdańska 11), to neogotycki budynek z 1907 roku. Od 1992 r. wieża nie pełni już swojej funkcji, w 2013 r. została odremontowana.
13) Schron bierny Regelbau 502 zbudowano w 1939 roku. Od 2007 r. jest zabytkiem, a ekspozycja militarna znajdująca się wewnątrz, jest udostępniona bezpłatnie.
Kolejne ciekawostki o Piszu
14) Na placu Daszyńskiego stoi Kamienna Baba. Figurę mającą wysokość 140 cm odnaleziono w 1872 r. w miejscowości Wejsuny blisko Pisza. Nie wiadomo kiedy i dlaczego powstała, prawdopodobnie przedstawia staropruskiego boga.
15) Pomnik Melchiora Wańkowicza (1892-1974) odsłonięto w Piszu w 2011 roku. Stoi na deptaku nad rzeką Pisą. Na drugim brzegu stoi obelisk symbolizujący kształt książki z tytułem: Na tropach smętka. Melchior Wańkowicz. W 1935 r. Wańkowicz zakończył w Piszu podróż po Mazurach, którą opisał w tej książce.
16) Mazur Pisz, to klub piłkarski założony w 1951 roku. Mecze rozgrywa na stadionie miejskim, mającym 2 tys. miejsc.
17) Przed Regionalnym Centrum Kultury (dawniej Pilski Dom Kultury) na pl. Staszica 1 stoi pomnik (rodzaj popiersia na postumencie) poety Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (1905-1953). W leśniczówce Pranie w powiecie piskim w trzech ostatnich latach życia napisał swe najważniejsze działa, m.in. “Kronikę Olsztyńską”. Swojego czasu dom kultury organizował “Otwarty Turniej Jednego Wiersza o Srebrną Monetę Gałczyńskiego”.
18) W sezonie po rzece Pisie można popływać statkiem turystycznym.
19) Plaża miejska nad jeziorem Roś znajduje się na alei Turystów.
Miasto Pisz ciekawostki i zdjęcia: (c) Sadurski.com
