22 niezwykłe ciekawostki o warszawskim Muranowie
Czas czytania:5 minut/y, 2 sekund/y
Muranów ciekawostki i najważniejsze informacje. Gdzie jest, historia, co tu jest ciekawego.
Muranów – informacje i historia
1) Muranów, to historyczna część Warszawy. Znajduje się na Woli oraz w dzielnicy Śródmieście. Jego południową granicą są ulice: Leszno i Aleja Solidarności, zachodnią ul. Okopowa, wschodnią ulica Bonifraterska i Miodowa, a na północy są tory kolejowe.
2) Oficjalnie, w Miejskim Systemie Informacji, zachodni Muranów funkcjonuje pod nazwą Nowolipki, a wschodni pod nazwą Muranów.
3) Skąd wzięła się nazwa Muranów? Nadworny architekt królów: Michała Korybuta-Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego, Włoch Józef Szymon Bellotti, w 1688 r. zbudował pałacyk. Nazwał go Murano – tak samo, jak nazywała się wysepka w regionie Wenecja. Były to jego rodzinne strony.
4) Pałacyk rozebrano w II połowie XIX wieku, potem była tu zajezdnia tramwajowa. Od 1975 r. w tym miejscu stoi biurowiec Intraco. Jest to pierwszy na Muranowie wieżowiec. Ma 138 metrów wysokości (107 m. do dachu). Adres: ul. Stawki 2.
5) W XIX wieku obszar Muranowa został zasiedlony przez ludność żydowską. Częściej niż polski było tu słychać języki: jidisz, hebrajski i rosyjski. Pod koniec XIX wieku dzielnica była gęsto zaludniona. W okresie międzywojennym mieszkało tu ok. 300 tys. ludzi, z których 90% było narodowości żydowskiej. Fakt ten spowodował, że Niemcy w 1940 r. podjęli decyzję o stworzeniu tu żydowskiego getta, które otoczyli murami. Panujący terror, głód i ciężkie warunki życia spowodowały, że 19 kwietnia 1943 r. wybuchło zbrojne powstanie. Zostało krwawo spacyfikowane do 16 maja, a zabudowę Muranowa zrównano z ziemią. Przedwojenne ulice obecnie nie istnieją. Do dziś podczas prac budowlanych znajdowane są ludzkie kości.
6) Odgruzowywanie i stawianie pierwszych budynków zaczęto zaraz po wojnie. Wytyczono nowe ulice i arterie. Powstało m.in. osiedle Muranów II czyli wielki blok mieszkalny o skomplikowanej zabudowie. Potem powstawały kolejne osiedla i domy. Część obiektów historycznych odbudowano. W latach 1961-1965 zbudowano Warszawskie Pawilony Rzemieślnicze, obecny Pasaż Muranów.
7) W 1962 r. podczas budowy Trasy WZ kościół Narodzenia NMP przesunięto na specjalnych szynach o 21 metrów.
Muranów – wspomnienia wojny
8) Przy ul. Zamenhofa / al. I. Sendlerowej od 1948 r. stoi Pomnik Bohaterów Getta, upamiętniający bohaterów powstania. Znajduje się w miejscu pierwszych walk żydowskich powstańców z hitlerowcami.
9) Blisko pomnika, pod adresem ul. Mordechaja Anielewicza 6, stoi nowoczesne Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Budynek wzniesiono w latach 2009–2013, a ekspozycję stałą otwarto w październiku 2014. Główne wejście do muzeum ma kształt hebrajskiej litery taw, a słowo Polin z języku hebrajskim, to Polska. Kopię tego pomnika wybudowano potem w Jerozolimie.
10) Muzeum znajduje się w miejscu, gdzie w latach 1784–1792 znajdowały Koszary Artylerii Konnej. W okresie międzywojennym w budynku było więzienie wojskowe. W 1946 r. stanął tu pierwszy, nieduży pomnik, który istnieje do dziś. Na tablicy w językach polskim, hebrajskim i jidysz, napisano: „Tym, którzy polegli w bezprzykładnej bohaterskiej walce o Godność i Wolność narodu żydowskiego, o Wolną Polskę, o wyzwolenie człowieka – Żydzi Polscy”.
11) Przy ul. Miłej, róg ul. Dubois, znajdował się bunkier. Podczas powstania w getcie walczyli tu i zginęli bojowcy Żydowskiej Organizacji Bojowej, w tym dowódca Mordechaj Anielewicz. 8 maja 1943 r., po wpuszczeniu do środka gazu przez Niemców, ok. 120. bojowników żydowskich popełniło zbiorowe samobójstwo. Po 1945 r. w bunkrze będącym zbiorowym grobem, nigdy nie przeprowadzono ekshumacji ciał. Obecnie jest tu pamiątkowy kamień z tablicą oraz nieduży kopiec, usypany w 1946 roku.
12) Ulica Bohaterów Getta na Muranowie pokrywa się częściowo z przedwojenną ulicą Nalewki, którą po wojnie nigdy nie odbudowano. Ulica Nalewki była jedną z najważniejszych ulic przedwojennego Muranowa. 26 marca 1943 u zbiegu ulic Bielańskiej, Długiej i Nalewek miała miejsce słynna akcja pod Arsenałem.
Muranów zabytki, ciekawe miejsca
13) Neoromański kościół św. Augustyna (ul. Nowolipki 18) zbudowano w latach 1891-1896. Podczas powstania w getcie Niemcy mieli tu magazyn ze zrabowanymi Żydom kosztownościami. Na powojennych zdjęciach kościół wygląda, jakby stał na pustyni. Wokół były same gruzy. Po wojnie kościół szybko wyremontowano i przez jakiś czas był najwyższym budynkiem stolicy. Jego wieża ma 70 metrów wysokości.
14) Na Muranowie jest szereg urzędów i instytucji, m.in. Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Komenda Stołeczna Policji (w Pałacu Mostowskich, ul. Nowolipie 2), Urząd Dzielnicy Wola, sąd i prokuratura, także ambasada Chińskiej Republiki Ludowej. Jest też kilka pałaców, odbudowanych po wojnie.
15) Babka Tower (ul. Jana Pawła II 80) wybudowano na Muranowie w 2000 r. To pierwszy warszawski wieżowiec mieszkalny, którego wysokość przekroczyła 100 metrów. Ma 105 metrów.
16) Na Muranowie jest zlokalizowany Ogród Krasińskich. Ma 11,8 ha powierzchni i został założony w 1676 roku. Początkowo miał 3,4 ha powierzchni, więc zanim powstał Ogród Saski, był największym ogrodem Warszawy.
17) Jest też kilka skwerów. U zbiegu ulic Karmelickiej i Józefa Lewartowskiego jest skwer Willy’ego Brandta. Od 2000 r. tu tu pomnik Willy’ego Brandta, kanclerza Niemiec, laureata pokojowej Nagrody Nobla (1971).
18) Oprócz wspomnianego Muzeum Polin, na Muranowie działa Muzeum Więzienia Pawiak i Państwowe Muzeum Archeologiczne.
19) Przy al. Solidarności 76B ma swoją siedzibę Warszawska Opera Kameralna (WOK). Znajduje się w budynku pierwszego kościoła ewangelicko-reformowanego, z 1777 roku. Opera działa od 1961 roku.
20) Charakterystyczną, strzelista wieżę ma kościół ewangelicko-reformowany, stojący przy al. Solidarności 74, blisko wspomnianej WOK. Zbudowano go w latach 1866-1880. Częściowo zniszczony podczas wojny, został odbudowany.
21) Przy ul. Miodowej stoi barokowy Kościół Przemienienia Pańskiego. Jest częścią zespołu klasztornego kapucynów.
22) Przy ul. gen. Władysława Andersa 5 znajduje się Kino Muranów. Zaczęło działalność po wojnie. Przed kinem znajduje się zabytkowa fontanna z 1866 roku.
Muranów ciekawostki i zdjęcia: (c) Sadurski.com
