22 ciekawostki o okrętach podwodnych
Czas czytania:5 minut/y, 51 sekund/y
Okręty podwodne (łodzie podwodne). Najciekawsze informacje i ciekawostki o okrętach podwodnych. Historia, rekordy, katastrofy…
Historia okrętów podwodnych
1) Zejście w głębiny fascynowało już starożytnych. Podczas oblężenia Tyru, sam Aleksander Wielki miał podobno zejść pod wodę w protobatyskafie. Nigdy jednak nie potwierdzono tych rewelacji.
2) Wynalazcą łodzi podwodnej jest Holender Korneliusz Drebbel z Alkmaar (1572-1633). Po raz pierwszy testował swoją jednostkę pływająca zdolną do poruszania się pod wodą, na rzece Tamizie. Pracował wtedy dla marynarki brytyjskiej. Drebbel konstruował teleskopy i mikroskopy, w 1621 r. wynalazł mikroskop z dwoma soczewkami wypukłymi. Kilka lat później opracował system automatycznego sterowania temperaturą pieca przemysłowego.
3) William Bourne, pisarz epoki elżbietańskiej (epoka w latach 1558-1603), umieścił w swojej książce wskazówki do budowy łodzi podwodnej. Według opisu miała ona być napędzana wiosłami, a głębokość miało regulować opróżnianie i napełnianie worków skórzanych.
4)”Turtle”, to pierwsza podwodna maszyna wykorzystana do walki. W 1776 roku, sierżant Ezra Lee na pokładzie “Turtle” zaatakował jednostkę HMS “Eagle” stojącą na redzie portu nowojorskiego.
5) Już podczas I wojny światowej armie wykorzystywały okręty podwodne w walce. Najwięcej straciły ich Niemcy i Brytyjczycy. Mieli je także Francuzi i Włosi.
Łodzie podwodne i II wojna światowa
6) Wraz z wybuchem II wojny światowej okręty podwodne budowano i udoskonalano tak, aby stały się śmiercionośnymi maszynami. Chociaż okres wojny kojarzymy głównie z niemieckimi U-bootami, największy okręt podwodny miała wówczas Japonia (piszemy o tym niżej).
7) Hitlerowscy marynarze z okresu II wojny światowej na pokładzie słynnych U-bootów popełnili wiele zbrodni. Atakowali nie tylko nieprzyjacielskie floty, ale też statki pasażerskie. Brytyjski statek pasażerski “Athenia” był w 1939 r. pierwszą ofiarą U-boota.
8) Aż 393 jednoosobowe okręty podwodne zbudowali Niemcy w 1944 roku. Miały długość10 metrów, szerokość 1,8 metra i mogły się zanurzać do głębokości 60 metrów. Były wyposażone w dwie torpedy 533 mm. Część brała udział walkach w Normandii i u wybrzeża Holandii. Z uwagi na duże straty i niewielką skuteczność, w ostatnich miesiącach wojny te okręty podwodne były wykorzystywane do celów szkoleniowych.
9) Od maja do sierpnia 1944 r. Niemcy zbudowali 53 miniaturowe, dwuosobowe okręty podwodne Hecht po tym, jak wydobyli z wody zatopione brytyjskie mini okręty podwodne typu X. Niemieckie konstrukcje miały elektryczny silnik torpedowy o mocy 12 KM. Z powodu niezadowalających wyników, nigdy nie wzięły udziału w działaniach bojowych. Służyły jako jednostki szkoleniowe.
10) W 2018 roku odnaleziono najnowocześniejszy wrak U-boota. Legendarny U-boot 3523 został zatopiony przez bombowiec brytyjskiej Royal Air Force. Hitlerowski okręt miał długość 76,7 metrów i był szeroki na 6,6 metra. Na jego wyposażenie składały się dwa podwójne działka przeciwlotnicze, sześć wyrzutni torpedowych z zapasem oraz 23 torped.
11) Podczas II wojny światowej najwięcej okrętów podwodnych straciły USA, Niemcy i Brytyjczycy.
Japońskie łodzie podwodne
12) Okręty podwodne klasy Sentoku weszły do służby w 1944 r. i powstało ich trzy (miało powstać jeszcze 15). Miały 122 metry długości i ważyły 7 tysięcy ton. Na pokładzie mogły znaleźć się m.in. 3 wodnosamoloty. Sentoku w lipcu 1945 miały dokonać samobójczych ataków na okręty amerykańskie w Ulithi na Pacyfiku, ale Japonia skapitulowała, więc wróciły do swojej bazy i poddały się Amerykanom. Ci byli zaskoczeni, bo nawet nie wiedzieli o ich istnieniu. Amerykanie zatopili Sentoku na Pacyfiku, w 1946 roku.
“Sen Toku”, to w dosłownym tłumaczeniu “specjalne przeznaczenie”.
Polskie okręty podwodne
13) Największy polski okręt podwodny, to ORP “Orzeł”. Jest to 19. okręt podwodny polskiej armii. Jest przeznaczony przede wszystkim do zwalczania innych okrętów podwodnych, przeprowadzania patroli i rozpoznania. W 2019 roku przedłużono okres użytkowania torped znajdujących się na jego pokładzie o kolejne dziesięć lat. 11,3 miliona złotych – tyle kosztowało sprawdzenie poszczególnych elementów ośmiu torped na ORP “Orzeł”.
14) W styczniu 1932 r. powstał w Polsce Dywizjon Okrętów Podwodnych. Początkowo w jego skład weszły okręty podwodne ORP „Ryś”, „Wilk” i „Żbik” oraz torpedowiec ORP „Kujawiak” i hulk „Lwów”. Potem doszło do nich kilka kolejnych jednostek. We wrześniu 1939 wszystkie wzięły udział w obronie polskiego wybrzeża. Niestety były łatwo wykrywalne przez wroga. W Szwecji internowano załogi ORP “Żbik”, “Ryś” i “Sęp”, a ORP “Ryś” i “Orzeł” przerwały niemiecką blokadę i przedostały się do Wielkiej Brytanii.
Tragedia “Kurska”
15) 10 sierpnia 2000 roku rosyjski okręt podwodny “Kursk”, wyszedł z bazy. Na pokładzie znajdowało się 118 marynarzy płynących na ćwiczenia na Morzu Barentsa. Z nieodpowiednio zakonserwowanej torpedy wydobyła się zabójcza substancja, nadtlenek wodoru, która w stężeniu 98% stała się przyczyną tragedii. W ciągu zaledwie 0,5 sekundy nastąpiła seria wybuchów, zarejestrowana w norweskiej stacji, jako wstrząs o sile 3,5 w skali Richtera. Zginęli wszyscy – 118. marynarzy.
Kolejne ciekawostki o łodziach podwodnych
16) Kapitan Nemo, to bohater kultowej powieści Juliusza Verne’a. Jego łódź podwodna Nautilus jest całkowitą fikcją literacką. Była zasilana energią elektryczną dzięki wbudowanym bateriom sodowym. Nautilus miał 70 m długości i był szeroki na 8 metrów.
17) Obecnie sporo dawnych okrętów podwodnych jest zacumowanych na nabrzeżach i pełni funkcje muzeów. Najwięcej takich muzeów jest w USA i w Wielkiej Brytanii. W Polsce mamy 5 okrętów podwodnych – muzeów. Są to: ORP Błyskawica, ORP Burza, ORP Fala, ORP Odważny i ORP Władysławowo.
18) USS Dolphin, okręt podwodny US Navy wszedł do służby w 1968 roku. W tym samym roku, w listopadzie ustanowił rekord zanurzenia: 914,4 metra pod powierzchnią wody. Do dziś żaden okręt podwodny o napędzie konwencjonalnym nie pobił tego rekordu. USS Dolphin został wycofany ze służby w 2006 roku i obecnie jest jednym z okrętów – muzeów.
19) Małe okręty podwodne cieszyły się niegdyś dużą popularnością. Ich zasięg obejmował Morze Bałtyckie i miały je armie Danii, Polski i RFN. Stanowiły substytut większych jednostek i o ich wykorzystywaniu decydowała ekonomia poszczególnych państw. W chwili obecnej Polska posiada dwa niewielkie okręty podwodne.
20) “Tajfun”, to jeden z największych okrętów podwodnych świata. Zbudowano go w ZSSR i jest zaopatrzony w 20. głowic jądrowych. Obecnie jedynym pozostałym czynnym okrętem tego typu jest TK-208, wykorzystywany jako platforma testowa. “Tajfun” był odpowiedzią budowniczych ZSRR na amerykańskie okręty podwodne “Ohio”.
21) Yellow Submarine (Żółta łódź podwodna), to przebój brytyjskiego zespołu The Beatles z 1966 roku. To także tytuł dziesiątego albumu zespołu wydanego w 1969 roku, na którego okładce była taka łódź. Pojawiła się ona także w filmie animowanym z 1968 roku.
22) W 2017 r. brytyjscy specjaliści opowiedzieli o tym, jak według nich wyglądać okręty podwodne przyszłości, w perspektywie kolejnych 50. lat. Według nich będzie okręt-matka przypominający kształtem płaszczkę, który będzie wypuszczał na zewnątrz rój bezzałogowych, małych jednostek w kształcie torpedy, wyposażonych w detektory uniemożliwiające ich wykrycie. Prawdopodobnie powstanie napęd, pozwalający na rozwijanie pod wodą prędkości rzędu 280 km/h.
Okręty podwodne (łodzie podwodne) ciekawostki: (c) Sadurski.com
Zobacz też:
> Latarnie morskie
> Armaty
> Lodowce
