Co to jest PESEL? Ciekawostki

PESEL ciekawostki

Każdy z nas ma swój unikalny numer PESEL. Kiedy i po co wprowadzono system PESEL? Co oznaczają cyferki?

PESEL – co to takiego?

1) Każdy Polak oraz cudzoziemiec na stałe mieszkający w Polsce, ma swój unikalny numer identyfikacyjny – PESEL. Polacy ten numer mają na Dowodzie Osobistym.

2) PESEL, to skrót od: Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności.

3) W systemie PESEL każdego z nas zgromadzonych jest 26 danych. Są wśród nich m.in. miejsce zameldowania, data ślubu i dane małżonka, wyjazdy z Polski trwające powyżej 6 miesięcy (wraz z datami), dane paszportu.

4) Prawnie początkowo system PESEL był częścią ustawy z 10 kwietnia 1974 o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Ustawę o PESEL wprowadzono dopiero 20 sierpnia 1997 r.

Początki i historia PESEL-u

5) Pod koniec lat 60., Prezydium Rządu umieściło w planie pięcioletnim (1970-1974) stworzenie systemu PESEL. Ówczesna administracja dane o Polakach gromadziła w wielu miejscach i chciała to uporządkować. Pomysł był całkiem rozsądny, bo zaczynała się era cyfryzacji.

6) Między 1973 a 1974 r. system wprowadzono w życie. Ponieważ były to początki komputerów, w latach 70-ych cały system PESEL znajdował się na czterech komputerach firmy Siemens. Aby uzyskać dostęp do bazy (czyli wyszukać jakąś osobę), trzeba było znać specjalny język programowania, przypominający SQL (Structured Query Language).

Co oznaczają cyfry PESEL-u?

7) Numer PESEL składa się z 11 cyfr. Dwie pierwsze, to rok urodzenia (jeśli urodziłeś się w 1980 r., jest to liczba 80). Dwie kolejne, to miesiąc urodzenia (jeśli marzec, to 03), a kolejne dwie, to dzień miesiąca w którym przyszedłeś na świat (czyli liczba od 01 do 31). To tak w skrócie, żeby nie wchodzić w szczegóły i nie komplikować.

8) Aż 4 kolejne cyfry, to zagadka. W każdym razie nie znaleźliśmy informacji po co są trzy pierwsze, natomiast czwartą zarezerwowano na płeć. Kobieta zawsze ma tu jedną z cyfr parzystych, a mężczyzna jdną z nieparzystych.

9) Ostatnia cyfra PESEL-u, to cyfra kontrolna. Podobno jest to po to, żeby system elektroniczny upewnił się, że wcześniejsze cyfry są podane bezbłędnie.

PESEL ciekawostki

10) Pomyłki w nadawaniu numeru PESEL zdarzają się bardzo rzadko. Dotyczyły np. daty narodzin czy płci. W przypadku wykrycia błędu, dane są bezzwłocznie zmieniane.

11) Czy zmiana płci powoduje zmianę numeru PESEL? Otóż tak. To oznacza, że przez część życia taka osoba ma inny PESEL, a po zmianie płci zmienia się jedna cyferka, więc numer PESEL jest już inny.

12) Kiedyś twierdzono, że nie było sytuacji, że jeden numer PESEL przyznano dwóm osobom. Ale nadszedł rok 2012 i pomyłka urzędników spowodowała, że było aż 2 tys. przypadków zdublowanego numeru PESEL.

13) Dostęp do rejestru PESEL ma ponad tysiąc podmiotów. Są wśród nich m.in. komornicy, straże miejskie, ministrowie, itd.

14) System PESEL doczekał się nawet książki. Napisał ją Bartłomiej Kluska, a jej tytuł, to: “PESEL w PRL: Inwigilacja czy informacja?”.

15) Oprócz PESEL działa też system MAGISTER (dane o Polakach z tytułami naukowymi). Planowano też stworzenie systemu ŚWIATOWID, który przeszukuje wszystkie prace naukowe, jednak nie powstał.

16) Systemy podobne do polskiego PESEL istnieją także w innych krajach.

PESEL ciekawostki: (c) Sadurski.com

Zobacz też:
> Granice Polski ciekawostki
> Ciekawostki o paszportach
> Portrety pamięciowe – ciekawostki