Mobilizacja stawu skokowego po kontuzji sportowej

Skręcenie stawu skokowego to dość powszechny uraz, który przytrafia się nie tylko sportowcom. Podczas skręcenia kostki dochodzi do rozerwania torebki stawowej i więzadeł, jednak powierzchnie stawowe nie ulegają przemieszczeniu. Po takiej kontuzji konieczne jest nie tylko ochładzanie kończyny i noszenie ortezy, ale także wzmocnienie stawu skokowego, by bezpiecznie wrócić do stanu sprzed urazu.

Rehabilitacja stawu skokowego – ćwiczenia po skręceniu

Postępowanie fizjoterapeutyczne w przypadku kontuzji stawu skokowego zależy przede wszystkim od tego, jakie struktury zostały uszkodzone i w jakim stopniu. Pod uwagę brany jest także czas, jaki minął od powstania urazu czy dokuczające pacjentowi dolegliwości. Stosunkowo szybko, bo już po około 3 dniach po skręceniu, można zacząć robić ćwiczenia na wzmocnienie stawu skokowego¹. Powinny być one jednak dobrane odpowiednio do stanu chorego.

Przedstawiamy schemat, jak powinna wyglądać mobilizacja stawu skokowego w zależności od poszczególnych faz gojenia.

Ćwiczenia wzmacniające staw skokowy – faza podostra

W fazie podostrej wskazana jest delikatna mobilizacja tkanek miękkich stawu skokowego. Pacjent powinien wykonywać aktywne ruchy w stawie skokowo-goleniowym takie jak zgięcie podeszwowe i grzbietowe do granicy bólu. Zalecany jest też stretching z kończyną wyprostowaną oraz zgiętą około 30 stopni w stawie kolanowym, a także rozciąganie mięśnia brzuchatego łydki, mięśnia płaszczkowatego oraz mięśni strzałkowych. Pewne korzyści może przynieść jazda na rowerze stacjonarnym i ćwiczenia stawu skokowego w wodzie¹.

Ćwiczenia na stabilizacje stawu skokowego – faza kształtowania

Na kolejnym etapie należy skupić się przede wszystkim na wykonywaniu ćwiczeń funkcjonalnych oraz ćwiczeń mięśni posturalnych. Bardzo ważne jest wzmacnianie poszczególnych partii mięśniowych: mięśnia trójgłowego łydki, mięśnia piszczelowego przedniego i tylnego czy mięśni strzałkowych. Nie można zapomnieć o mięśniach stabilizujących miednicę i tułów. Nadal można kontynuować rozpoczęty już wcześniej stretching, z tą różnicą, że teraz można to robić również w staniu¹.

Ćwiczenia na skręcony staw skokowy – faza powrotu do zdrowia

Gdy uda nam się bez większych trudności przejść przez poprzednie etapy, można włączyć trening o zmiennej intensywności, tzw. trening interwałowy. W trzeciej i ostatniej fazie zalecane są przede wszystkim intensywne ćwiczenia ekscentryczne stabilizatorów czynnych stawu skokowego. Można też robić wcześniej zabroniony trening na miękkim podłożu, np. z wykorzystaniem poduszki sensorycznej. Jeśli nie będzie ku temu przeciwwskazań, można zacząć biegać, stosując nagłą zmianę kierunku i zatrzymanie¹.

Kiedy można zacząć robić ćwiczenia po skręceniu stawu skokowego?

Dobrze jest wiedzieć nie tylko, jak wzmocnić staw skokowy, ale także, kiedy można zacząć robić ćwiczenia. W ciągu pierwszych 2–3 dni zaleca się przede wszystkim zabezpieczyć kostkę przy pomocy ortezy, nie obciążać zbytnio chorej kończyny i możliwie jak najwięcej odpoczywać. Do walki z opuchlizną wykorzystać można okłady chłodzące i ucisk².

O tym, kiedy można rozpocząć ćwiczenia na staw skokowy, w dużej mierze decydują towarzyszące urazowi objawy. Jeśli ból jest bardzo dokuczliwy, w dodatku nasila się przy każdej próbie poruszania nogą, z rehabilitacją trzeba jeszcze poczekać².

Do miejscowego, objawowego leczenia bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego wykorzystać można Diky. Jest to lek w formie aerozolu stworzony na bazie diklofenaku, który działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Nałożony w okolicy miejsca bólu zapewnia przyjemny efekt chłodzenia, dzięki zawartości olejku miętowego w składzie³.

Na koniec warto jeszcze dodać, że domową rehabilitację stawu skokowego powinna poprzedzić wizyta u fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta podpowie, jak powinna wyglądać mobilizacja stawu skokowego oraz przedstawi prawidłową technikę wykonywania poszczególnych ćwiczeń.

Bibliografia:

1. Aptowicz J., Biernat R., Biernat U. i in., Fizjotrepia po skręceniu stawu skokowo-goleniowego, Centrum Rehabilitacji Ruchowej im. Stefana Bołoczko.
2. Łęgosz P., Sarzyńska S., Małdyk P., Podstawowe zasady postępowania w leczeniu zachowawczym urazów związanych z rekreacyjnym uprawianiem sportu, Z praktyki ortopedy, Nr 15, 2019.
3. Witryna: https://www.dikyspray.pl/ (dostęp: 2022.01.12.).

Staw skokowy – linki zdjęte 10.3.,24, dziękujemy za współpracę

Zobacz też:
> Kontuzja podczas treningu
> Dziwne dyscypliny sportowe