Niesamowite fakty o Wawrze, dzielnicy Warszawy
Czas czytania:6 minut/y, 20 sekund/y
Wawer ciekawostki o najważniejsze informacje o Wawrze. Historia, zabytki, ciekawe miejsca, przyroda
Wawer
1) Wawer, to jedna z 18. dzielnic Warszawy. Znajduje się w południowej części prawobrzeżnej Warszawy.
2) W Wawrze mieszka ok. 80 tys. ludzi. To najrzadziej zaludniona dzielnica, a równocześnie mająca największą powierzchnię (7971 ha) wśród wszystkich dzielnic stolicy Polski.
3) Lasy zajmują 1/3 powierzchni dzielnicy Wawer. Nie ma tu wielkomiejskiej zabudowy.
4) W skład dzielnicy Wawer wchodzą: Anin, Falenica, Marysin Wawerski, Miedzeszyn, Międzylesie, Nadwiśle, Radość, Sadul, Wawer i Zerzeń.
5) Urząd Dzielnicy Wawer mieści się przy ul. Żegańskiej 1. W budynku jest też Wawerskie Centrum Kultury.
6) Nie ma pewności, skąd wzięła się nazwa Wawer. Może od nazwiska pierwszego właściciela tutejszych ziem, może od rośliny porastającej teren – chabra (w gwarze ludowej nazywał się wawer). Kiedyś nazywano tak również miejscowość, która powstała wokół zajazdu czyli Wawra.
Karczma Wawerska
7) Najczęściej jednak uznaje się, że nazwa Wawer pochodzi od karczmy (austerii), wybudowanej na skrzyżowaniu ważnych dróg komunikacyjnych. Właścicielką była Elżbieta Sieniawska (1669-1729), córka hetmana wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego.
8) Pierwsza pisemna wzmianka o karczmie pochodzi z 1727 roku. Podobno w 1812 r. zatrzymał się w niej Napoleon, zmierzający z wojskami na Moskwę. Potem karczmę zburzono i w jej miejscu w pierwszej połowie XIX wieku stanął klasycystyczny budynek, mający taką samą bryłę architektoniczną, jak karczma. Obecnie budynek jest zabytkiem i jest w nim hotel Zajazd Napoleoński. Adres: ul. Płowiecka 83.
9) Dodajmy, że w tym samym miejscu pod koniec XV wieku lub XVI wieku stał inna, wcześniejsza karczma.
Wawer ciekawostki z historii
10) Nazwa Wawer w dokumentach po raz pierwszy oficjalnie pojawiła się w XIX wieku. W 1838 r. powstała kolonia Wawer, a w 1866 r. gmina Wawer.
11) W 1877 r. przez leśne tereny Wawra poprowadzono kolejową linię nadwiślańską. Przy stacjach zaczęły szybko powstawać miejscowości letniskowe. Trzeba było zadbać o marketing. W 1932 r. Kaczy Dół nazwano Międzylesiem, a Macierowe Bagno – Radością.
12) Szosa Brzeska (Lubelska) łącząca Warszawę z Brześciem nad Bugiem, zbudowano w latach 1819-1823 i miała 198 km długości. W Kamionku przy drodze postawiono rogatkę, gdzie pobierano opłaty za wjazd do Warszawy.
13) Podczas powstania listopadowego miały miejsce dwie bitwy pod Wawrem. Pierwsza między 19 a 20 lutego 1831 roku, druga 31 marca 1831, była zwycięską dla wojsk powstańczych.
14) W 1951 r. w związku z reformą administracyjną, zniesiono gminę Wawer i prawie cały jej obszar przyłączono do miasta stołecznego Warszawy, jako oddzielną dzielnicę. W skład dzielnicy weszła też część Falenicy Letnisko.
Wawer zabytki, historyczne miejsca
15) Obok wspomnianego wyżej Zajazdu Napoleońskiego, od 1919 r. stoi krzyż powstańczy i granitowy kamień za pamiątkowym napisem. Upamiętnia poległych w pierwszej i drugiej bitwy pod Wawrem, jaka miała miejsce podczas powstania listopadowego. Pod krzyżem jest zbiorowa mogiła poległych.
16) Neogotycki Kościół Wniebowzięcia NMP w Zerzniu zbudowano pod koniec XIX wieku. Po zburzeniu w 1944 r., do 1976 r. zbudowano obecną świątynię, wyglądającą tak samo jak wcześniejsza. Pierwszy drewniany kościół stał tu w średniowieczu i spłonął za panowania króla Augusta Mocnego.
17) Kościół św. Feliksa z Kantalicjo (ul. Kościuszkowców 85a) wybudowano w latach 30. XX wieku. Ponieważ jego wieża była dobrym punktem obserwacyjnym, Hitler z niemieckimi generałami 22 września 1939 r. obserwował z niej szturm na Warszawę. Informacja poszła w świat i później Niemcy chętnie tu przybywali, aby znaleźć się w tym samym miejscu, co ich führer. W 1944 r. wieżę wysadzili polscy saperzy. Rekonstrukcję świątyni zakończono w 2008 roku.
18) Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Falenicy (ul. Narcyzowa 18) zbudowano w latach 1951-1959, w miejscu wcześniejszego drewnianego kościoła z 1930 roku. Stoi na wzgórzu, pół km pod stacji Falenica.
19) Przed wojną większość mieszkańców Falenicy była narodowości żydowskiej. Ówczesna murowana żydowska synagoga obecnie jest budynkiem mieszkalnym. Adres: ul. Bambusowa 9.
20) W Okuniewie znajdują się ruiny XIX-wiecznego pałacu Łubieńskich. Jest też kościół św. Stanisława Kostki, zbudowany w latach 1823-1835 oraz dawny cmentarz żydowski.
21) W Wawrze jest cmentarz, na którym pochowano poległych podczas II wojny światowej oraz ofiary maskary z 1939 r., jakiej dokonali Niemcy.
22) Od 2 połowy XIX w. do końca II wojny światowej istniał cmentarz ewangelicki w Aleksandrowie. Przy ul. Szulczyka zachowało się kilkadziesiąt grobów z kamiennymi płytami.
23) Wawerskim zabytkiem jest dawna stacja kolejki wąskotorowej Jabłonna-Karczew.
Wawer – przyroda
24) Mazowiecki Park Krajobrazowy im. Czesława Łaszka utworzono na przełomie 1986 i 1987 r. Ma 15710 ha powierzchni. Żyją tu m.in. gatunki zwierząt: bocian czarny i popielica (rodzaj małego gryzonia).
25) Na terenie Wawra jest Rezerwat im. Króla Jana III Sobieskiego o powierzchni 114 ha. Jest częścią kompleksu leśnego Lasy Wawerskie.
26) W 2002 r. założono Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy, mający powierzchnię 54 ha. Obszar leży w pobliżu brzegu Wisły. Nazywa się Zakole Wawerskie.
27) Czarny Staw znajduje się w centrum Lasu Wilanowskiego w Wawrze. Wypełnia się wodą wiosną, po roztopach śniegu.
Wawer ciekawe miejsca
28) Przy alei Dzieci Polskich 20 stoi Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka. Jest to jeden z największych specjalistycznych szpitali pediatrycznych w Polsce.
29) W 1979 r. odsłonięto pomnik Janusza Korczaka. W latach 1921-1940 organizował tu kolonie i zimowiska dla sierot. Adres: ul. Korkowa 125/137.
30) Obok Biblioteki Publicznej (Wawer, ul. Trawiasta 10) jest głaz z pamiątkową tablicą. Informuje tym, że w latach 1939-1939 mieszkał tu i tworzył poeta Konstanty Ildefons Gałczyński.
31) W Wawrze przy ul. Płowieckiej 77 stoi pomnik Józefa Piłsudskiego. Został odsłonięty w 1930 roku. W 1948 r. na polecenie władz tablicę zdemontowano. Zamontowano ponownie w 1989 roku.
32) Kolejka wąskotorowa Jabłonna-Wawer (zwana jabłonowską) powstała w 1900 r. Była jednotorowa, więc kolejki jadące z przeciwnych kierunków mijały się, dzięki tzw. mijankom. Do dziś zachowały się ówczesne budynki stacji.
Wawer – kolejne informacje
33) Głównymi ulicami dzielnicy Wawer są: Wał Miedzeszyński, Płowiecka, Bronisława Czecha, Trakt Lubelski, Korkowa, Patriotów. Wawer na lewobrzeżną część Warszawy łączą dwa mosty: most Siekierkowski i most Most Anny Jagiellonki (do 2021 r. most Południowy), zbudowany w latach 2017-2020, prawie 534 m długości.
34) Most Siekierkowski ma 500 metrów długości i został zbudowany w latach 2000-2002. Jest drugim najczęściej uczęszczanym przez samochody mostem Warszawy.
35) W Wawrze wytyczono 5 szlaków rowerowych: Żółty (6 km), Czerwony (8 km), Zielona Radość (8 km), Niebieski MAX (22 km) i MTB – Czarny (22 km).
Kolejne ciekawostki o Wawrze
36) Najstarszą wsią na terenie dzielnicy Wawer jest Miedzeszyn. Archeolodzy znaleźli tu prehistoryczny cmentarz, z epoki brązu i żelaza. Wieś powstała prawdopodobnie w XIII wieku. Była wsią kościelną zależącą do parafii w Błoniu. W średniowieczu była tu przeprawa na drugą stronę Wisły.
37) Nazwa Marysin Wawerski nawiązuje do żony króla Jana II Sobieskiego, Marysieńki. Znajdujący się tu rezerwat nosi nazwę: Las Króla Jana III Sobieskiego. Został założony w 1952 roku i obecnie ma 114 ha powierzchni.
38) Osada letniskowa Anin powstała w 1909 roku. W kilku ostatnich latach przed II wojną światowa, stał się dzielnicą elitarną.
39) Osiedle Radość w średniowieczu był miejscowością Zbójna Góra. Radość największy rozkwit przeżywała pod koniec okresu międzywojennego. Po wojnie straciła swój letniskowy klimat.
40) W XV wieku obok obecnego Wału Miedzeszyńskiego istniała wieś szlachecka, która nie dotrwała do naszych czasów.
41) Falenicę założono w 1894 r. przy linii otwockiej i od razu stała się letniskiem. Na początku XX w. działał tu teatr letni i hotel z restauracją. W latach 20. połowa z ok. 450 domów, były domy zbudowane z drewna, w modnym wtedy stylu świdermajer.
Wawer ciekawostki: (c) Sadurski.com
