31 ciekawostek o Wilnie, stolicy Litwy
Czas czytania:6 minut/y, 25 sekund/y
Wilno ciekawostki i najważniejsze informacje o Wilnie, stolicy Litwy. Historia, zabytki, atrakcje Wilna.
Informacje o Wilnie
1) Wilno, to stolica Litwy. Mieszka tu 600 tysięcy osób. Leży nad rzeką Wilią.
2) Jest to największe powierzchnią miasto spośród wszystkich miast z krajów bałtyckich. To duży ośrodek gospodarczy, finansowy, kulturalny i naukowy.
3) W Wilnie mieszkali m.in. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki i Stanisław Moniuszko.
4) Śnipiszki, to dzielnica w której jest centrum finansowe Wilna. Są tu siedziby firm, urząd miasta. Jednym z wieżowców jest Wieżowiec Europa, najwyższy budynek w Wilnie oraz krajach bałtyckich. Został otwarty w 2004 r., ma 148 metrów wysokości. Na wysokości 114 m. jest taras widokowy. W Śnipniszkach jest też Kościół św. Rafała Archanioła, zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku.
5) Wilno jest podzielone na 20 dzielnic (gmin). Są to: Antokol, Fabianiszki, Justyniszki, Karolinka, Leszczyniaki, Nowa Wilejka, Nowe Miasto, Nowy Świat, Ponary, Poszyłajcie, Rossa, Stare Miasto, Szeszkinia, Śnipiszki, Werki, Wierszuliszki, Wilcza Łapa, Zameczek, Zwierzyniec i Żyrmuny.
6) Wśród miast partnerskich Wilna jest szereg miast polskich: Gdańsk, Kraków, Lublin, Łódź, Warszawa i Wrocław.
Wilno ciekawostki z historii
7) Miasto zostało założone w 1323 roku.
8) W XIV wieku Wilno kilkukrotnie najeżdżały i zdobywały wojska krzyżackie.
9) Przełomowym dla Wilna był rok 1387. Wielki książę litewski i król polski Władysław Jagiełło w tym właśnie roku po zawartej unii Polski i Litwy w Krewie w 1385 r., zorganizowali w Wilnie uroczystość chrztu Litwy. W 1387 roku Wilno uzyskało prawa miejskie magdeburskie od Władysława Jagiełły.
10) W 1655 r. w trakcie wojny polsko-rosyjskiej, Rosjanie zajęli Wilno, po czym wymordowali ok. 25 tysięcy ludzi.
11) Do 1793 roku województwo wileńskie wchodziło w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego.
12) Na krótko (lipiec-grudzień 1812 roku), podczas wojen napoleońskich, Wilno cieszyło się wolnością. Potem znów trafiło w ręce Rosjan.
13) Uniwersytet Wileński (Vilniaus universitetas) został założony w 1579 roku. Jego zalążkiem była akademia prowadzona przez jezuitów, założona przez króla Stefana Batorego. To jeden z najstarszych uniwersytetów w Europie Wschodniej i Północnej. Pierwszym rektorem Akademii Wileńskiej był Piotr Skarga (1536-1612), ciekawa postać tamtych czasów, którą znamy z obrazu Jana Matejki Kazanie Skargi, namalowanym w 1864 roku.
Wilno i religia
14) Wilno, to duży ośrodek religijny. Jest tu ponad 40 kościołów rzymskokatolickich, także blisko 20 cerkwi prawosławnych, z XIX i XX wieku.
15) Wizerunek Matki Boskiej czyli obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej postał prawdopodobnie w XVII wieku. Znajduje się w kaplicy ostrobramskiej w Wilnie i jest uważany za cudowny obraz. To jeden z symboli chrześcijaństwa na Litwie i w Polsce. Ma rozmiar 165×200 cm.
Wilno ciekawostki, zabytki i atrakcje
16) W 1994 r. Stare Miasto w Wilnie zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
17) Wilno niemal na każdym kroku przypomina o swojej polskości. Są tu domy, w którym mieszkali Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki, są pomniki (np. Stanisława Moniuszki), pamiątkowe tablice, pałace polskich rodów, itp.
Baszta Giedymina
18) W Wilnie na szczycie Góry Zamkowej stoi Baszta Gedymina. To pozostałość po gotyckim zamku (Zamku Górnym) wzniesionym w 1409 roku, za panowania księcia Witolda. Wcześniej istniała tu drewniana warownia.
Zamek Dolny
19) Przy pl. Katedralnym 4, w pobliżu stoi późnogotycki Zamek Dolny. Został zbudowany przypuszczalnie za panowania Aleksandra Jagiellończyka. Był siedzibą Wielkich Książąt Litewskich i królów polskich. Po najeździe wojsk rosyjskich w latach 1655–1661, nie został odbudowany i popadał w coraz większą ruinę. W latach 1799–1803 został ostatecznie rozebrany, a pozostałości posłużyły jako budulec do domów. Na początku XXI wieku zamek został zrekonstruowany i nieprzypadkowy wygląda “jak nowy”.
Pałac prezydencki
20) Przy pl. Szymona Dowkonta 3 na starym mieście w Wilnie stoi klasycystyczny pałac, będący siedzibą prezydenta Litwy. Już w XIV wieku stanął tu murowany budynek, w 1737, 1738 r. płonął w pożarze, po III rozbiorze Polski (1795) pałac przejęli rosyjscy carowie, był tu m.in. car Aleksander I, potem Napoleon Bonaparte. W latach 1824-1834 pałac przebudowano i w tym kształcie pozostał do dziś.
Ostra Brama i cudowny obraz
21) Na starym mieście w Wilnie w latach 1503–1514 wzniesiono przylegającą do murów miejskich Ostrą Bramę. W 1829 r. od strony wewnętrznej dobudowano klasycystyczną kaplicę Ostrobramską. To właśnie tu znajduje się słynny obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej Królowej Korony Polskiej (Matki Boskiej Miłosierdzia). W 1864 r. Rosjanie zmienili polski napis na bramie: “Matko Miłosierdzia pod Twoją obronę uciekamy się” na łaciński. W 1932 r. polski napis wrócił, a po II wojnie światowej znów został usunięty i zastąpiony łacińskim.
Ostra Brama jest jedyną z pięciu bram wchodzących w skład średniowiecznych murów miejskich, jakie przetrwały do naszych czasów. Kiedyś nazwano ją Bramą Miednicką, ale ponieważ prowadziła do dzielnicy nazywanej Ostry Koniec, mieszkańcy nazywali ją Ostrą Bramą.
22) Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej powstał w XVII wieku, ma rozmiary 200×165 cm i nie wiadomo na pewno kto jest autorem. Początkowo był umieszczony na bramie (wtedy był zwyczaj umieszczania na bramach świętych obrazów, które miały chronić mieszkańców). Potem obraz przeniesiono do kaplicy. Ok. 1671 r. dodano na powierzchni obrazu srebrną, złoconą sukienkę. Koronacja obrazu miała miejsce 2 lipca 1927 r., w obecności m.in. Józefa Piłsudskiego i Ignacego Mościckiego.
Bazylika
23) Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Władysława, to miejsce pochówku wielkich książąt litewskich i królów Polski. Zanim stanęła to pierwsza świątynia chrześcijańska (prawdopodobnie w XIII wieku) stała tu świątynia poświęcona pogańskiemu, słowiańskiemu bóstwu Perkunowi. Gotycki kościół pw św. Stanisława stanął tu w II połowie XIV wieku. Po pożarze w 1530 r. katedrę odbudowano w stylu renesansowym. Potem był pożar w 1610 r. i kolejna odbudowa katedry. W wyniku wojen, katedrę znów odbudowano w latach 1777-1801. W 1950 r. władza radziecka zrobiła tu magazyn, figury świętych stojące na szczycie fasady wysadzono w powietrze i usunięto wiele szczegółów architektonicznych.
24) Wśród pochowanych w katedrze są m.in.: król Aleksander Jagiellończyk, królowa Elżbieta Habsburżanka i królowa Barbara Radziwiłłówna, jest tu także serce króla Władysława IV Wazy.
Cmentarz Na Rossie
25) W 1801 r,. otwarto Cmentarz Na Rossie (Rasu kapines), o powierzchni 10,8 ha. To jedna z czterech polskich nekropolii narodowych. Pochowano tu wielu znamienitych Polaków i Litwinów.
Prospekt Giedymina
26) Gedimino prospektas, to jedna z największych i bardziej reprezentacyjnych ulic Wilna. Częściowo jest deptakiem dla pieszych. Zaczyna się od placu Katedralnego, kończy na rzece Wilii. Została wytyczona w 1836 jako Gieorgijewski Prospiekt. Jej obecna nazwa nawiązuje do Giedymina (Gediminas), wielkiego księcia litewskiego, który żył w latach ok. 1275-1341.
Inne zabytki Wilna
27) Barokowy kościół Piotra i Pawła na Antokolu (Antokol – lewobrzeżna dzielnica Wilna) został zbudowany w latach 1609-1616, w miejscu drewnianego kościoła, który spłonął w 1594 roku. Zniszczony w 1655 roku podczas najazdu rosyjskiego, ponownie stanął w drugiej połowie XVII wieku.
28) Wilnie jest szereg gotyckich kościołów z XV i XVI wieku. Są to: Kościół św. Anny, Kościół św. Franciszka i św. Bernarda (Bernardynów), Kościół św. Trójcy i najstarszy Kościół św. Mikołaja.
29) Alumnat papieski, to renesansowy budynek z 1622 roku, dawna siedziba alumnatu (szkoły dla misjonarzy). Stoi na Starym Mieście, przy ulicy Uniwersyteckiej 4.
30) Wśród kościołów barokowych w Wilnie warto wymienić: kościół św. Katarzyny, kościół św. Teresy, kościół Misjonarzy, kościół św. Jakuba i Filipa, kościół karmelitów i kościół św. Rafała.
31) Klasycystyczny ratusz Wilna (ul. Wielka 31) początkowo był budowlą gotycką, w latach 1785–1799 został przebudowany, a w latach 1936–1939 odrestaurowany.
Wilno ciekawostki i atrakcje + zdjęcia: (c) Sadurski.com
Zobacz też:
> Troki, zamek
> Tallin, Estonia
> Orebro, Szwecja
