Zorza polarna – niezwykłe zjawisko

Zorza polarna ciekawostki – fascynujące zjawisko przyrody

Widok zorzy polarnej potrafi zafascynować każdego, ale nie każdy ma szansę zobaczyć ją na własne oczy. W Sadurski.com informacje i ciekawostki o zorzy polarnej, niezwykłym fenomenie przyrody

Jak nazywana jest zorza polarna?

W zależności od tego gdzie występuje zorza, używane są łacińskie nazwy: Aurora borealis (to zorza obserwowana na półkuli północnej) i Aurora australis (na półkuli południowej).

Zorza polarna – fakty i mity

Obecnie wiemy skąd bierze się zorza polarna, jednak w dawnych czasach jej widok budził wielkie zdumienie. Mówiono, że to zjawisko na niebie zapowiada wojnę lub inne wydarzenia. Według jednej z fińskich legend, zorza polarna była “lisim ogniem”. Magiczny lis zamiatał nim śnieg z powrotem do nieba. Tlingici i Kwakiutlowie z Alaski oraz Salteausi z Kanady o zorzy polarnej mówili, że to tańczą ludzkie dusze. Samowie nazywali ją “światłem, które można usłyszeć”. Wikingowie mówili, że kolorowe światła na niebie, to rozbłyski zbroi dziewic-wojowniczek baśniowej krainy Walkirii.

Co to jest zorza polarna?

Jest to zjawisko występujące w górnych warstwach atmosfery ziemi, w pobliżu biegunów magnetycznych. Występuje najczęściej za kołami podbiegunowymi, a w sprzyjających warunkach zorza polarna bywa widoczna nawet w okolicach 50. równoleżnika.

Jak powstaje zorza polarna?

Wytłumaczenie laikom jak powstaje zorza polarna jest skomplikowane, a fachowe wyjaśnienia i tak mało kto zrozumie. Ale spróbujmy, w maksymalnym skrócie i prostych słowach.

Zjawisko jest związane z przepływem prądu w jonosferze, na wysokości około 100 km ponad powierzchnią Ziemi, w obszarze przenikania pasów radiacyjnych i górnej atmosfery ziemskiej. Jest ściśle związane ze Słońcem i jego aktywnością. Słońce emituje naładowane cząsteczki czyli wiatr słoneczny. Po dotarciu do Ziemi, zderzają się z jej atmosferą. Działa na nie ziemskie pole magnetyczne. Powstaje wtedy energia, którą widzimy jako zorzę.

Ciekawostka: zdarzało się, ze zorza polarna wystąpiła też po wybuchu jądrowym (detonacje próbne bomb jądrowych).

Gdzie i kiedy można obserwować zorzę polarną?

Na północy Europy zorzę najczęściej widać późną jesienią i zimą (od września do końca marca). Najlepszym miesiącem do obserwacji jest grudzień. Najczęściej jest widoczna między godziną szóstą po południu a pierwszą w nocy.

Światło Księżyca przeszkadza w oglądaniu zorzy polarnej, więc lepiej aby Księżyc nie był wtedy w pełni. W oglądaniu oraz fotografowaniu zjawiska zorzy polarnej przeszkadzają też światła na ziemi, np. oświetlenie pobliskich ulic czy domów.

Na przykład w Skandynawii nocą widać ją nad lądową częścią Norwegii, a nad Svalbardem widać ją także w ciągu dnia. To właśnie do Północnej części Norwegii urządzane są specjalne wycieczki, których głównym celem jest podziwianie zjawiska zorzy.

Zdjęcia zorzy polarnej robiono też m.in. w Islandii, Finlandii, Szwecji, Rosji, Danii i Holandii (to jeśli chodzi o Europę). Także w Nowej Zelandii, w Kanadzie, na Alasce i Antarktydzie. Widziano ją nad miastami takimi, jak Reykyavik, Helsinki, Oslo, Rovaniemi, Turku, Trondheim i Bergen.

Zorza polarna w Polsce

Sądzisz, że aby na własne oczy zobaczyć zorzę polarną, trzeba wybrać się na północ Europy? Na szczęście na terenie Polski też można ją czasem obserwować. O tym, że będzie u nas widoczna, media informowały na przykład w lutym 2019 r. Pogoda przeszkodziła niektórym w obserwacji. Zorza polarna była widoczna w zachodniej Polsce oraz w części Polski wschodniej. Między godz. 22 a pierwszą w nocy z 27 na 29 lutego, była obserwowana przez kilkanaście do kilkudziesięciu minut. Zorzę polarną fotografowano m.in. w Jeleniej Górze (miała kolor czerwony) i na Podlasiu (od żółtego po fioletowy).

Zorza polarna była też widoczna tego dnia m.in. w Irlandii, Szkocji, Danii i Skandynawii.

W Internecie można też znaleźć informacje i zdjęcia zorzy polarnej z Bieszczad, 17 marca 2015 r., z Podlasia i Mazur z 11 września 2018 r. i nie tylko.

Zobacz zorzę polarną w Polsce!

Jeśli zainteresowały cię efektowne zdjęcia zorzy polarnej ilustrujące niniejszy tekst w Sadurski.com, staraj się śledzić informacje podawane przez media. O możliwości obserwowania tego zjawiska nad Polską co jakiś czas informuje prasa i Internet.

Niewykluczone, że na własne oczy zobaczysz, a może nawet sfotografujesz to wspaniałe zjawisko.

W jakich kolorach może być zorza polarna?

Może występować w różnych barwach: w zielonej, żółtej, czerwonej i białej. Najbardziej efektowne są zorze występujące równocześnie w kilku kolorach.

Od czego zależą kolory zorzy polarnej?

Od tego, jaki występuje gaz, a także na jakiej jest wysokości. Tlen świeci na czerwono i zielono, azot w kolorach purpury i bordo, natomiast wodór i hel, to odcienie koloru niebieskiego i fioletowego.

Przy okazji dodajmy, że w zależności od kształtu widocznej zorzy, fachowcy mówią o pasmach, łukach, kurtynach, promieniach, koronach, itd.

Jak fotografować zorzę polarną?

Jeśli planujesz wyjazd na północ Europy, aby “zapolować” na dobre zdjęcia zorzy polarnej, mamy kilka porad. Przede wszystkim trzeba uzbroić się w cierpliwość, bo ona nie pokazuje się na zawołanie. Należy ubrać się odpowiednio ciepło, do tego wziąć coś dodatkowego do okrycia. Także przygotować coś do jedzenia i ciepłe picie w termosie. Inaczej zamiast miłych wspomnień będzie wspominanie przenikliwego zimna, a może nawet choroby.

Trzeba zadbać o swój sprzęt fotograficzny. Pamiętaj, że na mrozie baterie aparatów cyfrowych rozładowują się szybciej. Dobrze jest przez fotografowaniem umieścić aparat na statywie, wtedy zdjęcia będą wyraźniejsze. Zresztą doświadczeni fotografowie będą wiedzieć, jaki obiektyw będzie najlepszy i jak fotografować, aby zdjęcia były dobrej jakości.

Czy zorza polarna występuje tylko na naszej planecie?

Zjawisko zorzy polarnej występuje też m.in. na Jowiszu, Saturnie, Uranie i Neptunie (to wiemy z fotografii wysyłanych przez sondy kosmiczne), więc najprawdopodobniej też na innych planetach. Nie jest to więc zjawisko występujące tylko na Ziemi.

Zorza polarna ciekawostki: (c) Sadurski.com

Zobacz też:
> Ciekawostki o Grenlandii
> Spitsbergen ciekawostki
> Lodowiec Briksdal w Norwegii