ABC zdrowia: awitaminoza, autyzm, alkoholizm

Alkoholizm

Uzależnienie od alkoholu charakteryzujące się ciągłą potrzebą jego spożywania. W ostatnim czasie terapeuci często rozróżniają picie ryzykowne i picie szkodliwe (to ostatnie przynosi skutki w postaci stopniowej degeneracji zdrowia i życia społeczno-psychologicznego; ryzykowne – nie przynosi jeszcze wielu szkód).

Wysokie stężenie alkoholu we krwi wpływa na uszkodzenie wątroby, śluzówki żołądka, układu nerwowego oraz serca i mięśni szkieletowych.

Najczęściej uzależnieni nie przyznają się do problemów z alkoholem (stosują cały system zaprzeczeń i usprawiedliwień, nie chcąc dopuścić prawdy o źródle problemu, np. “Nic wielkiego się nie stało, że tam nie pojechałem”, “Miałam stresujący dzień. Jedno piwo nie szkodzi” itp.). Zwykle osoby bliskie są współuzależnione, tj. przyjmują system zaprzeczeń i usprawiedliwień od pijącej osoby.

W przypadku uświadomienia sobie problemu z piciem własnym lub bliskiej osoby należy szukać pomocy w specjalnych poradniach leczących uzależnienia.
(źródło: „Collins. Słownik encyklopedyczny MEDYCYNA”, wyd. RTW, PARPA)

Autyzm

Autyzm, to zaburzenie neurorozwojowe, co oznacza, że w okresie rozwoju ośrodkowego układu nerwowego doszło do zaburzeń w kształtowaniu funkcji mózgu. W pierwszym okresie rozwoju zaburzenie dotyczy głównie nieprawidłowości w rozwoju odbierania i przetwarzania bodźców sensorycznych. Przejawia się to m.in.

– problemami w nawiązywaniu kontaktu wzrokowego,
– braku lub osłabieniu reakcji na bodźce dźwiękowe, zwłaszcza na wołanie po imieniu,
– może także występować nadwrażliwość na dotyk, światło, dźwięki.

Zaburzenia autystyczne mają bardzo zróżnicowany charakter, nie tworzą jednolitego obrazu. Mogą mieć różne symptomy i inną głębokość zaburzeń, dlatego w literaturze światowej używa się określenia „spektrum zaburzeń autystycznych” (z ang. Autism Spectrum Disorder, w skrócie ASD).

Nie wiadomo, jaka jest przyczyna zaburzeń. Nie są nią szczepienia; w ostatnim czasie wskazuje się na pewne skłonności genetyczne – jeśli jedno dziecko w rodzinie ma autyzm, jego brat lub siostra mają większe ryzyko tego zaburzenia. Czynniki środowiskowe także mogą odgrywać rolę w powstawaniu autyzmu, na co wskazuje fakt, że nie wszystkie bliźnięta jednojajowe mają autyzm (bywa, że ma to zaburzenie tylko jedno z bliźniąt). Istnieje związek pomiędzy wiekiem rodziców a występowaniem autyzmu (im starsi, tym częściej jest diagnozowany).

Wśród osób autystycznych są osoby głęboko niepełnosprawne, niemówiące, bardzo słabo funkcjonujące społecznie oraz lepiej funkcjonujące, posługujące się mową, posiadające pewien stopień umiejętności społecznych, a czasem wyróżniają się ponadprzeciętnym poziomem niektórych sprawności intelektualnych.

Dziecko autystyczne wraz z rodziną powinno uczestniczyć w terapii. Autyzm cztery razy częściej występuje u chłopców niż u dziewczynek. Naukowcy podają, że dotyczy od 1 do 3 proc. populacji.
(gap)

Awitaminoza

Awitaminoza, to brak lub niedobór witaminy lub kilku witamin w organizmie. Powstaje najczęściej w wyniku nieodpowiedniej diety. Powoduje to problemy w procesie przemiany materii, np. duży niedobór witaminy C powoduje szkorbut, duży niedobór witaminy A – kurzą ślepotę. Prawidłowy (nie za wysoki ani nie za niski) poziom witamin zapewnia u osób zdrowych urozmaicona i zbilansowana dieta (odpowiednia dla wieku, płci ilość kalorii, dużo warzyw i owoców, nabiału, produktów bogatych w błonnik, mało wysoko przetworzonych produktów, mało mięsa, odpowiednia ilość tłuszczu, zwłaszcza z ryb i roślin).

W leczeniu niewielkich niedoborów witamin wystarczy modyfikacja diety. Jeśli taka modyfikacja nie jest skuteczna, należy udać się do lekarza w celu zbadania źródła problemu (przyczyną awitaminozy mogą być choroby, na przykład upośledzenie wchłaniania składników odżywczych w przewodzie pokarmowym).
(źródła: „Collins. Słownik encyklopedyczny MEDYCYNA”, wyd. RTW; Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej IŻŻ).

Tekst: zdrowie.pap.pl