Wieża w Stołpiu koło Chełma

Stołpie wieża

Stoi blisko Chełma (woj. lubelskie) i powstała w XII wieku. To najstarszy zabytek romański na wschód od Wisły

Jadąc samochodem z Lublina do Chełma drogą krajową numer 12, nie sposób ominąć tego miejsca. Także dlatego, bo “od zawsze” obok stoi fotoradar. W miejscowości Stołpie (wieś, kilkuset mieszkańców, 8 kilometrów od Chełma), niemal przy samej drodze stoi średniowieczna wieża.

Badania wykazały, że została zbudowana u schyłku XII wieku i pełniła swą rolę przez kolejnych 100 lat, a nawet nieco dłużej. Obok wieży znajdowała się prostokątna kamienna platforma wysokości 2,5 metra i rozmiarach 12,5×15,4 metra, z przylegającym do niej drewnianym budynkiem nieznanego przeznaczenia, spalonym pod koniec XIII wieku.

Nie wiadomo na pewno czy wieża miała charakter obronny czy religijny. A może jedno i drugie. W każdym razie, na najwyższej kondygnacji znajdowała się kaplica, co było ewenementem.

Wieża w Stołpiu powstała za panowania Daniela Romanowicza, króla Księstwa Halicko-Włodzimierskiego. W XIII wieku zbudował on na Górze Zamkowej (Katedralnej) zamek, a obecny Chełm stał się stolicą jego królestwa. Obok zamku w Chełmie stała druga wieża, a trzecią i największą zbudowano w Bieławinie (do dziś zachowały się jej fundamenty).

Na przełomie XIII i XIV wieku wieża w Stołpiu uległa pożarowi. Później nie została już odbudowana i zaczęła popadać w ruinę.

Ciekawostki

• W 1925 roku wieżę w Stołpiu odwiedził marszałek Józef Piłsudski.
• Wieża powstała w kręgu kultury rusko-bizantyjskiej, a podobne budowle wybudowano wtedy w Włodzimierzu Wołyńskim i Uhrusku.
• W ostatnich latach wieżę zadaszono drewnianym dachem. Prowadzone są też prace archeologiczne w jej bliskim sąsiedztwie.

Stołpie wieża ciekawostki i zdjęcia: (c) Sadurski.com

Zobacz też:
> Krasnystaw
> Rejowiec
> Krupe, zamek