Trypofobia – co to za rodzaj fobii?

Istnieje wiele rodzajów fobii. Jedną z nich jest trypofobia, która przejawia się lękiem na widok obrazów składających się z niewielkich otworów, dziurek o nieregularnych kształtach. Dowiedz się więcej na temat tej nietypowej przypadłości. Poznaj przyczyny jej powstania i objawy. Sprawdź, jakie widoki mogą wywołać trypofobiczny lęk.

Czym jest trypofobia?

Już sama etymologia słowa „trypofobia” nasuwa obraz tej przypadłości. Wywodzi się ono z języka greckiego od słów trypo, co oznacza drążyć i fobos, co tłumaczy się jako strach. Trypofobia polega na odczuwaniu lęku przed skupiskami niewielkich dziur, otworów, kropek czy wgłębień. 

Określenie to zostało po raz pierwszy użyte w 2005 r. na jednym z angielskich forów poświęconych zagadnieniom medycznym. Pierwsza praca naukowa poświęcona problemowi trypofobii opublikowana została w 1998 r. – „Dziewczynka, która bała się dziur” Marcela Rufo.

Należy zaznaczyć, że mimo rozpowszechnienia informacji na temat trypofobii, nie funkcjonuje ona na razie jako jednostka chorobowa w klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

Co może wywołać trypofobię?

Zastanawiasz się, jakie obrazy mogą wywołać trypofobię? Wśród nich wymienia się m.in.:

• kwiat lotosu, 
• przekrój kości,
• przekrój plastra miodu,
• truskawki,
• mrowisko, 
• bąbelki w gazowanym napoju,
• ser z dziurami, 
• czekolada bąbelkowa,
• gąbka do mycia, pumeks,
• folia bąbelkowa,
• kratka wentylacyjna,
• odpływ w umywalce,
• wanna wypełniona pianą.

Jak widać wiele przedmiotów z życia codziennego może okazać się źródłem strachu dla osoby z trypofobią, a przywołane wyżej przykłady nie wyczerpują długiej listy stresujących zapalników.

W jaki sposób może się objawiać trypofobia?

Intensywność i rodzaj objawów w trypofobii bywa różna. Część osób może odczuwać dużą niechęć do widoku zbiorowiska dziurek, a inni będą na niego reagować atakiem paniki. Osoba z trypofobią może odwracać wzrok, płakać, krzyczeć, uciekać, a nawet odczuwać dolegliwości o charakterze somatycznym, m.in. uderzenia gorąca, dreszcze, gęsia skórka, duszności, mdłości, przyspieszona praca serca. Trwają badania nad trypofobią, więc na razie trudno jednoznacznie określić dokładny obraz towarzyszących jej objawów. 

Skąd bierze się trypofobia?

Podejrzewa się, że powstawanie lęku przed zbiorowiskiem dziur jest determinowany kilkoma mechanizmami. Nagromadzenie dziurek powoduje skojarzenie z: 

• zakaźnymi, nieestetycznymi zmianami skórnymi;
• efektem działalności owadów (np. osy, korniki, mrówki) – ich gniazdami, które są niebezpieczne;
• wyglądem jadowitych i niebezpiecznych zwierząt stanowiącym formę ostrzeżenia.

Jak dotąd udało się ustalić, że trypofobia częściej dotyka kobiety, osoby ze skłonnościami do depresji, osoby wrażliwe oraz te o wysokim poziomie empatii.

Czy można leczyć lęk przed nagromadzeniem dziur?

Mimo że trypofobia nie jest uznawana za chorobę, specjaliści starają się pomóc osobom odczuwającym niepokój przed widokiem zbiorowiska dziur. Najczęściej stosowana jest wobec nich terapia ekspozycyjna i wygaszanie przykrej reakcji oraz nauka technik relaksacyjnych, która ma na celu zmniejszenie intensywności negatywnych emocji i uzyskanie odprężenia.

Trypofobia / link zdjęty 30.4.24, dziękujemy za współpracę