20 ciekawostek o Litwie
Czas czytania:3 minut/y, 38 sekund/y
Litwa ciekawostki i najważniejsze informacje o Litwie. Historia, potrawy, atrakcje, związki z Polską
Litwa – najważniejsze informacje
1) Litwa (Republika Litewska), to jeden z sąsiadów Polski. Tak jak nasz kraj, jest członkiem Unii Europejskiej oraz NATO. Mieszka tu ok. 3 mln ludzi. Walutą jest euro.
2) Terytorium Litwy dzieli się na 10 okręgów: kłajpedzki, kowieński, mariampolski, olicki, poniewieski, szawelski, tauroski, telszański, uciański i wileński.
3) Stolicą Litwy jest 550-tysięczne miasto Wilno, założone w XIV wieku. Cztery kolejne miasta do 100 tys. ludnosci, to: Kowno (Kaunas), Kłajpeda (Klaipėda), Szawle (Šiauliai) i Poniewież (Panevėžys).
4) Ponad 80% Litwinów ma wyznanie rzymskokatolickie.
5) Najdłuższą rzeką Litwy jest Niemen (Nemunas) mający długość 937 kilometrów. Największe jezioro, to Dryświaty (Drūkšiai) o powierzchni 4479 hektarów. Najwyższa góra, to Wysoka Góra (Aukštojas), 294 m n.p.m.
Litwa ciekawostki z historii
6) Przodkowie Litwinów wywodzą się z ludów indoeuropejskich, przybyłych na te tereny około 4 tys. lat temu. Pierwsza wzmianka o Litwie pojawiła się w lutym 1004 roku.
7) Średniowieczne państwo litewskie istniało pomiędzy 1251-1263 rokiem. Jedynym władcą tego państwa był Mendog. Najazd Mongołów i bunt kniaziów doprowadził do zamordowania Mendoga i jego synów. Po roku 1430 próbowano odnowić państwo, lecz koronę podarowaną przez niemieckiego króla przejęli Polacy.
8) W 1385 roku Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie połączyły się unią personalną, czyli osobą władcy z oddzielnymi instytucjami i skarbem. Zapoczątkowało to wielowiekowy związek Polski z Litwą. Wielki książę litewski Jagiełło, który przybrał imię Władysław został mężem Jadwigi Andegaweńskiej, dzierżącej miano króla Polski.
9) Władysław Jagiełło był także królem, ale iure uxoris. Termin ten oznacza dosłownie “z prawa żony”. Związek dwóch państw zawarty przez Jagiełłę przetrwał do 1569, aby stać się w końcu Rzeczpospolitą Obojga Narodów i według prawa stanowić jedno państwo do roku 1795.
10) Do 1945 roku do Polski należały Kresy Wschodnie i obejmowały litewskie Wilno. Po wojnie Kresy wcielono do ZSRR. Polska utraciła także ukraiński Lwów, białoruskie Grodno i Brześć nad Bugiem.
Litwa i Polacy
11) Wśród wybitnych Polaków urodzonych na Litwie są: Józef Piłsudski, Czesław Niemen, Eliza Orzeszkowa i aktorka Pola Raksa. Chociaż Adam Mickiewicz urodził się na terenach dzisiejszej Białorusi, napisał słynną inwokację zaczynająca się słowami “Litwo, ojczyzno moja”. Dlatego wiele osób błędnie uważa, że Mickiewicz urodził się na Litwie.
12) Muzeum Adama Mickiewicza mieści się w Wilnie, w mieszkaniu przy zaułku Bernardyńskim w Starym Mieście. Pisarz mieszkał tam od Wielkanocy do czerwca 1822 roku. Mickiewicz pracował tu nad II i IV częścią “Dziadów”, a także nad I tomem “Ballad i Romansów”. Litwini prowadzą z Polakami odwieczną dyskusję na temat faktycznej narodowości Mickiewicza.
Co zobaczyć na Litwie
13) Będąc na Litwie warto zobaczyć Górę Krzyży, Zamek w Trokach i urokliwe miasto portowe o nazwie Kłajpeda. Kłajpeda w dosłownym tłumaczeniu oznacza “jeść chleb”.
14) Odwiedzający Wilno, warto zobaczyć Ostrą Bramę, o której w inwokacji wspomina Adam Mickiewicz. Ostra Brama jest najcenniejszym skarbem Wilna. Znajduje się tam cudowny i płynący łaskami obraz Matki Miłosierdzia. Obraz w szczególny sposób przyciąga turystów z Europy i świata. Ostra Brama nosiła niegdyś nazwę: Miednicka.
15) W Parku Narodowym koło Druskiennik znajduje się prywatna kolekcja pamiątek po byłej ZSRR. Są tu m.in. oryginalne pomniki Lenina, Stalina oraz litewskich działaczy komunistycznych.
Kolejne ciekawostki o Litwie
16) Język litewski nie jest podobny do polskiego. Nie należy do rodziny języków słowiańskich. Litewski jest językiem bałtyckim, a Litwini to Bałtowie.
17) Najbardziej znane potrawy litewskie, to: kindziuk (sucha i kwaskowata wędlina, która na wschodzie Polski jest serwowana na weselach), bandziuk (kolejny rodzaj wędliny) i wyśmienity chleb litewski. Kuchnia litewska jest prosta i zbliżona do polskiej. Kołduny, łazanki, chrust, czy kaczka – są tu równie często serwowane, jak w Polsce.
18) Jedną z ważniejszych atrakcji turystycznych Litwy jest średniowieczny zamek w mieście Troki, 28 km od Wilna. Został wybudowany dla wielkiego księcia litewskiego Kiejstuta i jego syna Witolda.
19) Wieżowiec Europa (bokštas Europos), to najwyższy wieżowiec nie tylko w Litwie, ale w krajach bałtyckich. Ma 129 metrów wysokości i został oddany do użytku w 2004 roku. Stoi centrum Wilna, w dzielnicy Śnipiszki.
20) Na Litwie jest 5 parków narodowych: Auksztocki, Dzukijski, Żmudzki, Trocki Historyczny oraz Park Narodowy Mierzei Kurońskiej.
Litwa ciekawostki: (c) Sadurski.com
