Matematyka pomaga w życiu. Nie tylko szkoła

Matematyka i uczniowie najmłodszych klas podstawówki

Co drugi uczeń klas 1-3 nie potrafi posługiwać się zegarkiem analogowym. Proste dodawanie, odejmowanie i mnożenie nie stanowią dla dzieci problemu, jednak z rozwiązaniem zadań opisowych nie radzi sobie prawie 60 proc. uczniów klas drugich i trzecich

Zdaniem pedagogów, naukę matematyki warto rozpocząć w pierwszych latach życia dziecka. Kiedy umysł malucha jest niezwykle chłonny, zrozumienie prostych zasad matematycznych przychodzi mu z dużą łatwością. Z analizy prac konkursowych „Puchacz Piotr” wynika, że coraz częściej wśród uczniów klas 1-3 pojawiają się problemy z podstawowymi umiejętnościami matematycznymi. Jedynie 33 proc. 7-9 latków rozwiązało poprawnie zadanie polegające na wstawieniu brakującej liczby, aby równość była prawdziwa.

– Z analizy ponad tysiąca trzystu prac konkursowych wynika, że dzieci z klas 1-3 lepiej radzą sobie z zadaniami realnymi, niż abstrakcyjnymi. Ćwiczeniami, które sprawiają uczniom najmniej trudności są proste działania z zakresu dodawania, odejmowania i mnożenia. Pierwszoklasiści świetnie radzą sobie również obliczeniami na pieniądzach. Problematyczne okazują się natomiast zadania złożone, dwuetapowe, które wymagają więcej niż jednego kroku w dojściu do rozwiązania. W dobie cyfryzacji coraz więcej dzieci ma problem ze skupieniem, które jest niezwykle ważne podczas rozwiązywania tego typu ćwiczeń. Uczniowie łatwo się rozpraszają i gubią, mimo, że często znają klucz do rozwiązania, nie potrafią wykorzystać go w praktyce – mówi Małgorzata Grymuza, ekspert MathRiders.

Matematyka: Podstawowe umiejętności

Podobnie jak w zeszłorocznej edycji konkursu zadaniami, które przysparzają uczniom wczesnoszkolnym poważne problemy są również te, związane z zegarem analogowym. Aż 53 proc. uczniów klas 1-3 ma trudności w zaznaczeniu godziny przy pomocy wskazówek, a nie wyświetlacza elektronicznego. Ponad połowa drugoklasistów nie poradziła sobie z kolejnością wykonywania działań. Natomiast wśród 8-9 latków duże kłopoty sprawiło zadanie polegające na wstawieniu nawiasów w takie miejsce, aby uzyskać zadany wynik. Rozwiązało je jedynie 23 proc. uczestników konkursu.

– Zadanie polegające na uzupełnieniu wskazanej godziny na zegarze analogowym, jest jednym z przykładów praktycznego wykorzystywania wiedzy matematycznej. Niestety podobnie jak w poprzednim roku, połowa dzieci od 7 do 9 roku życia ma z tym problem. Nauczanie matematyki w pierwszych latach edukacji jest niezwykle ważne. W tym momencie możemy pokazać uczniom matematyczny świat w sposób kreatywny i praktyczny, a nie jedynie schematyczny. To właśnie w pierwszych szkolnych latach uczymy się podstawowych zasad matematycznych, na których opiera się niemal cała wiedza matematyczna. Jako rodzice i nauczyciele powinniśmy zwracać uwagę, aby wszelkie „braki” w wiedzy dziecka były uzupełniane na bieżąco. Warto pamiętać, że niezrozumienie pewnych zagadnień matematycznych na wczesnym etapie nauczania może przynieść poważne konsekwencje w przyszłości – dodaje Małgorzata Grymuza.

Matematyka po wakacjach. Jak zachęcić dziecko do nauki matematyki?

Z końcem sierpnia startują Dni Otwarte w placówkach MathRiders, podczas których uczestnicy będą mogli skorzystać z bezpłatnych lekcji pokazowych, prowadzonych metodą Helen Doron. Nauczyciele zapraszają na zajęcia wszystkich tych, którzy chcieliby rozwinąć swoje zdolności bądź poprawić dotychczasowe wyniki w nauce. Jak wskazuje ekspert MathRiders, ponad 75 proc. uczniów klas 1-3 ma problemy w posługiwaniu się zegarkiem analogowymi oraz zapisywaniu liczb w systemie rzymskim. Dzieci w tym wieku znacznie lepiej radzą sobie z zadaniami, wykorzystującymi obliczenia związane z pieniędzmi, niż z ćwiczeniami fikcyjnymi

Jak wykorzystać przedmioty codziennego użytku do nauki matematyki? Czy istnieje sposób na łatwe przyswojenie tabliczki mnożenia? Czy maluchy w wieku 2 lat potrafią już liczyć? Jak zmienić nastawienie dziecka do rozwiązywania zadań matematycznych? Czy licealiści wykorzystują wiedzę zdobytą jeszcze w szkole podstawowej?

Odpowiedzi na te i inne pytania uzyskają rodzice, którzy zdecydują się przyjść ze swoimi pociechami na Dni Otwarte w placówkach MathRiders. Spotkania startują od końca sierpnia i potrwają przez cały wrzesień. Ich uczestnicy będą mogli zapoznać się z szeroką ofertą centrów i studiów nauczania, a także propozycjami przedstawianymi przez licencjonowanych nauczycieli. Dni Otwarte odbędą się w kilkudziesięciu placówkach MathRiders w całej Polsce. We wszystkich miejscowościach na odwiedzających czekają bezpłatne lekcje matematyki prowadzone metodą Helen Doron oraz liczne gry i zabawy, które pomogą zrozumieć otaczający świat przy użyciu wiedzy matematycznej.

MathRiders pokazuje, że matematyka jest realnym i znaczącym fragmentem naszej rzeczywistości, a poszerzanie zdolności matematycznych przyczynia się do ogólnego rozwoju dziecka. Z moich obserwacji oraz analizy prac z II edycji konkursu matematycznego „Puchacz Piotr” wynika, że uczniowie w wieku wczesnoszkolnym mają trudności w tak prostej czynności, jak posługiwanie się zegarem analogowym. Aż 80 proc. uczestników konkursu nie było w stanie rozwiązać zadania dotyczącego czasu. Równie liczna grupa dzieci nie potrafi korzystać z rzymskiego systemu zapisywania liczb.

– Uczniowie lepiej radzą sobie z prostymi ćwiczeniami, w których występuje jedno działanie arytmetyczne, ale mają problemy z zadaniami złożonymi łańcuchowo i ich rozłożeniem na ciąg działań prostych. Dlatego też w metodzie MathRiders staramy się pokazać, że nawet najbardziej skomplikowanych zasad matematycznych możemy nauczyć się w trakcie zabawy. Wystarczy, że pokażemy dziecku dane działanie, używając do tego cukierków czy ulubionych zabawek. A to dlatego, że znacznie chętniej przyswajamy wiedzę, która kojarzy się nam z przyjemnością, a nie stresem czy nudą – mówi Małgorzata Grymuza, ekspert MathRiders Polska.

W programie nauczania MathRiders znajdują się zajęcia Starter, przeznaczone dla dzieci od 2. do 4. roku życia, Junior – dedykowane dla uczniów w wieku 4-11 lat oraz Advanced – kursy matematyki dla nastolatków od szóstej klasy szkoły podstawowej aż do klasy maturalnej. W miejscowościach, w których nie ma jeszcze centrów nauczania, zajęcia prowadzone są przez Licencjonowanych Nauczycieli, posiadających odpowiednie kwalifikacje do nauczania według określonych standardów MathRiders.

Nauczanie w oparciu o program Helen Doron to nie tylko pomoc w zrozumieniu zasad matematyki, ale także sposób na budowanie pewności siebie oraz umiejętności pracy w grupie. Podczas naszych zajęć wprowadzamy wiele elementów ruchowych, muzycznych czy plastycznych, tak by dzieciom stale towarzyszyła swobodna i ciepła atmosfera. Jako nauczyciel z wieloletnim doświadczeniem mogę powiedzieć, że kluczem do sukcesu jest zaprzyjaźnienie ucznia z matematyką, a nie zmuszanie go do tzw. nauki na pamięć – podsumowuje Małgorzata Grymuza.

Matematyka i matura. Jak zdać maturę z matematyki?

Wkrótce rozpoczną się egzaminy maturalne. Absolwenci obowiązkowo przystąpią do dwóch egzaminów ustnych i ‎czterech pisemnych. Tuż po majówce sprawdzą swoją wiedzę z języka polskiego, a 7 maja z matematyki. Jak pokazują statystyki z ostatnich lat, najwięcej problemów sprawia uczniom właśnie królowa nauk. Jak zwiększyć szansę na uzyskanie pozytywnego wyniku w tej dziedzinie?

Wielu maturzystów traktuje egzamin z matematyki jako przykry obowiązek i ich ambicje nie wykraczają poza osiągnięcie minimalnej liczby punktów. Pozytywny wynik gwarantuje uzyskanie z całego egzaminu co najmniej 30 proc., czyli ok. 15 punktów. Niestety czasu na naukę zostało już niewiele, trudno więc powtórzyć cały wymagany materiał w kilka dni. Jak więc wykorzystać ostatnie chwile przed egzaminem dojrzałości? Nauczycielka MathRiders radzi, aby skupić się przede wszystkim na rozwiązywaniu arkuszy maturalnych z wykorzystaniem zestawu wzorów matematycznych, sporządzonym przez CKE.

– Dzięki rozwiązywaniu przykładowych arkuszy zweryfikujemy luki w wiedzy oraz przekonamy się, które z działów warto sobie przypomnieć i powtórzyć jeszcze raz. Ponadto, możemy oswoić się ze specyficzną formułą zadań. W ostatnich tygodniach warto również skrupulatnie zapoznać się z zestawem wzorów matematycznych, z którego uczniowie będę mogli korzystać podczas egzaminu. Są one dodatkową pomocą dla maturzystów, ale tylko pod warunkiem, że będą wiedzieli jak znaleźć w nich potrzebne informacje. Jednocześnie z moich obserwacji wynika również, że w ostatnich dniach niezwykle ważne jest rozwiązywanie testów w całości, bez zbędnych przerw. Zwracam na to uwagę, ponieważ wielu nastolatków ma problemy z koncentracją – mówi Marta Więcławska, nauczycielka MathRiders.

Na co zwrócić uwagę podczas egzaminu?

Kompleksowe przygotowanie do egzaminu to niewątpliwie klucz do sukcesu, jednocześnie warto pamiętać o kilku zasadach, które mogą pomóc podczas rozwiązywania matematycznych zadań. Oto pięć rad przygotowanych przez eksperta MathRiders specjalnie dla gimnazjalistów:

1. Przeczytaj cały egzamin. Rozwiązywanie zadań warto rozpocząć od zapoznania się z całością arkusza. Przeanalizowanie treści pozwoli ocenić, z jakimi działami matematyki mamy do czynienia i jaka jest skala ich trudności. Być może na końcu znajdują się najłatwiejsze zadania, a jeśli skupimy się jedynie na pierwszych obliczeniach możemy ich nawet nie zdążyć przeczytać.

2. Jeśli masz problemy z zadaniem zostaw je i wróć do niego później. Często stres powoduje, że w jednej chwili zapominamy wszystko i nie potrafimy wykonać prostych obliczeń. Dlatego warto odłożyć problematyczne zadanie. Zdarza się, że wykonując inne polecenie, umysł człowieka przypomina sobie klucz do rozwiązania tego poprzedniego.

3. Przed rozwiązaniem zadań zamkniętych przeanalizuj podane odpowiedzi. Czasami wystarczy przyjrzeć się krytycznie odpowiedziom i spróbować dopasować właściwą. Bywa, że obliczenia mogą być bardzo czasochłonne, a dzięki przeanalizowaniu zaproponowanych rozwiązań możemy z łatwością wskazać prawidłowe.

4. Po zapoznaniu się z treścią zadania, oszacuj prawdopodobną odpowiedź. Dzięki temu działaniu wiemy np. w jakich przedziałach liczbowych powinien znajdować się wynik. Egzamin jest sytuacją, w której dużą rolę odgrywa stres. Podczas rozwiązywania zadań, skupiamy się wyłącznie na obliczeniach, zapominając o logicznym myśleniu, przez co pojawiają się tak abstrakcyjne wyniki jak: pół osoby czy ujemny wiek człowieka.

5. Wróć do treści zadania. Wykonując skomplikowane matematyczne obliczenia warto ponownie przeczytać treść zadania i sprawdzić, czy dobrze je zrozumieliśmy. Przeprowadzając obliczenia często działamy schematycznie, a następnie okazuje się, że polecenie było inne niż nam się początkowo wydawało. Dlatego też, dobrą praktyką jest zapisanie odpowiedzi, dzięki czemu sprawdzimy, jakie było pytanie i czy właśnie na nie znaleźliśmy rozwiązanie.

Matematyka i pierwsza praca

W obecnych czasach matematyka coraz częściej pojawia się na rozmowach rekrutacyjnych. Często możemy spotkać się z zadaniami matematycznymi do rozwiązania, może to być coś prostego, ale też i bardziej skomplikowane zagadnienia, które sprawdzą naszą umiejętność logicznego myślenia. Niestety nie każdy jest w stanie się z tym uporać

Matematyka to nie tylko skomplikowane obliczenia i abstrakcyjne zadania. Jak wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie MathRiders, aż 73 proc. Polaków uważa, że umiejętności w tej dziedzinie nauki są istotne przy wyborze kandydata do pracy. Jednocześnie, co trzeci badany przyznaje, że miał problem z rozwiązaniem zadania matematycznego przeznaczonego dla dziecka w wieku szkolnym.

Ponad 70 proc. Polaków uważa, że zdolności matematyczne są czynnikiem decydującym przy wyborze kandydata do pracy. Prawie 60 proc. z nich potwierdza, że mogą wpłynąć na decyzję pracodawcy, natomiast 15 proc., że są one bardzo ważne. Najliczniejszą grupą (86 proc.), która dostrzega powiązanie między umiejętnościami matematycznymi a szansą na zatrudnienie są najmłodsi respondenci od 18 do 25 lat. Jednak przekonanie to maleje wraz z wiekiem i wśród badanych pomiędzy 45. a 55. rokiem życia wynosi już 64 proc. Odsetek odpowiedzi twierdzących wzrasta natomiast wraz z wykształceniem respondentów – aż 76 proc. Polaków po studiach zauważa zależność między zdolnościami matematycznymi a szansą na otrzymanie pracy. W przypadku osób z wykształceniem podstawowym, taką opinię podziela jedynie 45 proc.

– Obecnie zdarza się, że podczas rozmów kwalifikacyjnych rekruterzy wykorzystują różnego rodzaju zagadki matematyczne. To bardzo dobry pomysł na sprawdzenie wielu dodatkowych zdolności kandydata do pracy. Podczas takiego ćwiczenia kandydat może zaprezentować nie tylko umiejętność liczenia, ale także logicznego myślenia, sprawnego rozwiązywania problemów czy kreatywnego podejścia do wyzwań. Znajomość matematyki wpływa na rozwój kompetencji, które wymagane są w wielu różnorodnych branżach. Jest ona ważna zarówno dla hydraulika, kierowcy jak i pracownika biurowego – mówi Małgorzata Grymuza, ekspert MathRiders.

Codziennie obliczenia

Prawie 90 proc. Polaków deklaruje, że w ostatnim miesiącu wykonywało jakiekolwiek obliczenia matematyczne – 29 proc. z nich codziennie, a 43 proc. kilka razy w miesiącu. Jednocześnie wśród grupy badanych między 45. a 55. rokiem życia, aż 16 proc. przyznaje, że przez ostatnie cztery tygodnie nie wykonało żadnego zadania matematycznego. Co ciekawe, takiej odpowiedzi udzielił co piąty badany z wykształceniem podstawowym. W przypadku osób po studiach odsetek ten wyniósł zaledwie 5 proc. Badanie pokazało, że pomimo zastosowania matematyki w wielu dziedzinach życia Polacy mają jednak problemy z podstawowymi zagadnieniami. Co trzeci Polak przyznaje, że w dorosłym życiu miał trudności z rozwiązaniem zadania matematycznego przeznaczonego dla dziecka w wieku szkolnym.

– Wiedzę matematyczną wykorzystujemy w wielu codziennych sytuacjach – obliczając spalanie paliwa, płacąc rachunki czy kalkulując promocje w sklepach. Podczas takich czynności wielokrotnie możemy przekonać się, że sprawne posługiwanie się liczbami jest po prostu opłacalne. Nasze badanie pokazuje jednak, że Polacy mają trudności z rozwiązaniem podstawowych zadań. Problemy te mogą wynikać jeszcze z przeszłości, kiedy to nie uczyliśmy się matematyki ze zrozumieniem, a jedynie na pamięć. W efekcie nie potrafimy zastosować tej wiedzy w późniejszym życiu – dodaje Małgorzata Grymuza.

Zobacz też: 
> Humor matematyczny
> Nauka języków obcych
>