Klimatyzacja – historia wynalazku i ciekawostki
Czas czytania:4 minut/y, 59 sekund/y
Klimatyzacja ciekawostki i najważniejsze fakty. Historia wynalazku
Definicja
1) Klimatyzacja, to proces przetwarzania powietrza w pomieszczeniu, w celu utrzymywania wymaganej temperatury i wilgotności powietrza. Zapewniających dogodne warunki do pracy i funkcjonowania człowieka lub optymalne warunki dla produkcji przemysłowej (np. w przemyśle elektronicznym).
2) Klimatyzator, to urządzenie do chłodzenia pomieszczenia. Składa się ze sprężarki, także z parownika i skraplacza wyposażonych w wentylator.
Historia klimatyzacji
3) Duże upały przeszkadzały człowiekowi od zawsze. Trzeba było trochę czasu, aby powstały wynalazki, które ułatwiają życie, w związku z upałami. Starożytni Rzymianie budowali akwedukty, aby dostarczać zgromadzoną wodę na duże odległości. Przepływająca woda przy okazji schładzała pomieszczenia w domach.
4) To podobno Chińczycy wymyślili wachlarze, które rozłożone i poruszane dłonią, powodują miły wiaterek na twarzy. A ponieważ to nie wystarczało, wynalazca Ding Huan skonstruował wielki, obrotowy wachlarz. Chińczycy tworzyli też specjalne wieże, które “łapały wiatr” i kierowały go do pomieszczeń mieszkalnych.
5) Leonardo da Vinci (1452-1519), słynny artysta i wynalazca, stworzył projekt wiatraka napędzanego kołem wodnym. Jak wiele jego pomysłów, prawdopodobnie urządzenia nigdy nie skonstruowano.
6) W XVII wieku wynalazca Korneliusz Drebel dla brytyjskiego króla Jakuba I wymyślił metodę „zmiany lata w zimę”, polegającą na dodawaniu soli do wody. Czy to pomagało?…
7) W 1758 r. Benjamin Franklin oraz profesor chemii John Hadley odkryli, że parujące ciecze o wysokiej lotności np. alkohol, schładzają inne przedmioty.
8) Kilkadziesiąt lat później, w 1820 roku Michael Faraday (1791-1867), znany brytyjski fizyk udowodnił że sprężając i skraplając amoniak, można schłodzić powietrze w pomieszczeniach.
Wynalazek klimatyzacji
9) Rewolucją był wynalazek Amerykanina Willisa Carriera (1876-1950). Ten inżynier i wynalazca (autor ok. 80 patentów) nazywany jest ojcem współczesnej klimatyzacji. W 1902 roku w firmie Buffalo Forge Company zespół pod jego kierownictwem zaczął badania nad możliwością kontrolowania wilgotności powietrza w układach wentylacyjnych. 17 lipca 1902 uruchomiono pierwszą na świcie instalację klimatyzacji. Zamontowano ją w drukarni i kontrolowała wilgotność powietrza w pomieszczeniu.
10) Dwa lata później Carrier wystąpił o przyznanie patentu na „urządzenie do obróbki powietrza” (chodzi o komorę zraszania). Urządzenie było gotowe i zaczęło w pełni działać 2 lata później. W 1907 r. z firmy Buffalo Forge wydzielono samodzielny dział zajmujący się wyłącznie klimatyzacją.
11) W 1911 r. Willis Carrier opublikował wyniki swoich dotychczasowych badań. Wkrótce zostały przetłumaczone na wiele języków. Informacje te były impulsem do badań innych specjalistów nad udoskonaleniem klimatyzacji.
7) W 1915 r. w Nowym Jorku powstała firma Carrier Engineering Corporation. Willis Carrier był jednym ze współwłaścicieli. Prowadzono m.in. badania nad indukcją powietrza. Chodziło o to, aby zmniejszyć ilość powietrza nawiewanego do pomieszczenia, a tym samym zmniejszyć koszty działania urządzeń. Prowadzono też doświadczenia nad wytwornicami wody lodowej. W 1920 r. powstało urządzenie chłodnicze. Carrier Engineering Corporation przeniosła się do Newark, New Jersey, otworzyła przedstawicielstwo w Anglii i montowała coraz więcej swoich urządzeń.
12) Rivoli Theatre w Nowym Jorku był pierwszym obiektem użyteczności publicznej, w którym zamontowano klimatyzację. Było to w 1925 roku. Umiejętna reklama spowodowała, że gwałtownie wzrosło zapotrzebowanie na montaż klimatyzacji w amerykańskich kinach. Dotychczas zamykano je w okresie wakacji, ze względu na upały.
13) Także w 1925 r. w hali hokejowej w Madison Square Garden w Nowym Jorku oddano do użytku pierwszą instalację do mrożenia tafli lodowej.
14) W roku 1926 Carrier opatentował kolejny wynalazek. Przy zużyciu tej samej ilości energii (prądu) wydajność agregatów wzrosła o 100%. Mniejsze koszty działania spowodowały dalsze zwiększenie zainteresowania instalowaniem klimatyzacji. Jej montaż okazał się na tyle tani, że klimatyzację zaczęto montować w mieszkaniach prywatnych. Klimatyzacja stała się dostępna dla każdego.
15) W 1930 r. klimatyzację zamontowano w statku pasażerskim i w wagonie kolejowym. Zaczęto montować klimatyzację w samochodach, w biurowcach wielokondygnacyjnych.
16) Podczas II wojny światowej firma Carrier Engineering Corporation, jak wiele innych przedsiębiorstw, pracowała dla przemysłu zbrojeniowego. Stworzono tunel aerodynamiczny, w którym testowano prototypy samolotów. Miał 180 m² z ogromnym przepływem powietrza schładzanego do minus 50 °C, co odpowiadało warunkom zbliżonym do lotów na dużych wysokościach. Tunel nad którym pracowano przez 4 lata, był gotowy w 1944 roku.
17) Wkrótce Carrier przeszedł na emeryturę. Firma nadal działa, ma przedstawicielstwa w 170 krajach świata.
Ciekawostki o klimatyzacji
18) Dzięki instalowaniu klimatyzacji w budynkach, możliwy był szybszy rozwój amerykańskich miast położonych na terenach o klimacie zbliżonym do pustynnego. Na przykład: Las Vegas (Nevada), Houston (Teksas), Phoenix (Arizona), Albuquerque (Nowy Meksyk). Zanim wynaleziono i zastosowano klimatyzację, wydajność pracy w niemiłosiernych upałach była znacznie mniejsza.
19) Gdyby nie instalowanie klimatyzatorów chłodzących, dyski komputerów przegrzewałyby się i szybko dochodziłoby do awarii.
20) Klimatyzacja solarna, to system klimatyzacji (chłodzenia), który wykorzystuje energię słoneczną.
21) Filtry w klimatyzacji zamontowanej w pomieszczeniach należy wymieniać po 500 godzinach pracy wentylatora, chyba że producent urządzenia dla konkretnego modelu sugeruje inaczej.
22) Źle utrzymana klimatyzacja powoduje rozwój pleśni i grzybów, które uwielbiają wilgoć i ciepło. Może to prowadzić do chorób układu oddechowego. Najbardziej wrażliwe są dzieci i osoby starsze, szczególnie z przewlekłą astmą i alergią.
Klimatyzacja w samochodzie – jak używać
23) Samochód pozostawiony na dłużej na słońcu, nagrzewa się. Nagrzewa się też powietrze znajdujące się w jego wnętrzu, także przedmioty oraz fotele. Aby włączona klimatyzacja szybciej zadziałała i zużyła mniej energii (paliwa), przed włączeniem należy otworzyć drzwi samochodu i przewietrzyć go. Po zamknięciu drzwi i okien, należy włączyć zamknięty obieg powietrza. Potem ustawić nawiew na szybę i na nogi (ustawienie na głowę grozi przeziębieniem). Po kilku minutach należy wyłączyć zamknięty obieg powietrza, inaczej powietrze doprowadzi do wysychania błon śluzowych oczu, nosa i gardła. Należy unikać zbyt szybkiego obniżania temperatury.
Na długich trasach temperatura w samochodzie nie powinna być niższa niż 20-22 °C. Gdy jeździmy samochodem po mieście, temperatura klimatyzacji nie powinna być niższa niż 4-5 °C w stosunku do temperatury panującej na zewnątrz.
Klimatyzacja, ciekawostki o klimatyzacji: (c) Sadurski.com < Bud
Zobacz też:
>
>
