29 ciekawostek o bursztynie

Bursztyn. Najważniejsze informacje i ciekawostki o bursztynie

Jak powstały bursztyny?

1) Tam, gdzie obecnie rozciąga się Morze Bałtyckie, dawno temu był kontynent zwany Fennoskandią. Porastały go drzewa iglaste, których żywica utworzyła dzisiejszy bursztyn bałtycki. Nie wiadomo, jakie drzewo macierzyste przyczyniło się do powstania bursztynu. Naukowcy wiążą jego powstanie z rośliną z rodziny sosnowatych. Chodzi prawdopodobnie o wymiarły już gatunek sosny bursztynowej (balsamicznej, żywicodajnej), po łacinie: Pinus succinifera.

Bursztynowy szlak, historia i legendy

2) Bursztyn to surowiec, który służył dawniej jako środek płatniczy. Obecnie jest on równie pożądany. Nieuszkodzony, duży bursztyn bałtycki o oryginalnej barwie, np. hiacyntowej, może kosztować nawet 200 tysięcy złotych.

3) Bursztynowy szlak przebiegał z Rzymu na północ, przez tereny obecnej Polski aż nad Bałtyk. Pierwsze wyprawy organizowano w V wieku p.n.e., najwięcej wypraw organizowano w III wieku n.e., od od połowy IV wieku n.e. wymiana handlowa oparta na bursztynie zaczęła wymierać.

4) Między X i XV wiekiem bursztyn zyskał sporą popularność na wschodzie Europy.

5) Pierwszą książkę poświęconą bursztynowi była wydana w 1551 r. księga Andresa Aurifabera “Succini historica”.

6) Król Jan III Sobieski otrzymał od mieszkańców Gdańska koronę wyrzeźbioną z jednej bryły bursztynu.

7) W polskiej kulturze od bardzo dawna istniały legendy o bursztynie. “Bursztynowe łzy Juraty” są znane prawie każdemu. Co, ciekawe nazwa Jurata (tak w legendach nazywano królową morza) występuje też w kulturze litewskiej pod imieniem Jurate lub Jurasmat.

Zwierzęta wewnątrz bursztynów

8) Spływająca żywica z drzew pochłaniała drobne rośliny lub owady. Zdarzało się, że w bursztynie uwięzione były jaszczurki. Inkluzja owada, bo tak nazywamy okazy wewnątrz bursztynu, są zwykle cenniejsze niż “czysty” bursztyn.

9) Do badania wieku owadów wewnątrz bursztynu wykorzystuje się nowoczesne technologie. Zdarza się, że wśród prywatnych zbiorów można znaleźć prawdziwą perełkę – inkluzję owada sprzed kilku milionów lat.

10) Najstarszy okaz uwięziony w Bursztynie ma 100 milionów lat. Kameleona w bursztynie można oglądać w Muzeum Historii Naturalnej na Florydzie.

Bursztyn jako ozdoba

11) W czasach PRL-u niezwykle modna była bursztynowa biżuteria z domieszką srebra. Inne kruszce, w tym złoto, były trudno dostępne dla Polaków, dlatego wykorzystywano srebro i bursztyn. Obecnie, biżuteria z bursztynu jest bardzo różnorodna i łączy się ją głównie z metalami szlachetnymi.

Drogocenny bursztyn

12) O tym, że bursztyny co cenne kamienie świadczy fakt, że wyrabiany jest też sztuczny bursztyn. W sieci krążą podpowiedzi jak sprawdzić, czy bursztyn jest prawdziwy czy sztuczny.

13) Jedyną możliwością legalnego pozyskania bursztynu bałtyckiego jest znalezienie bursztynów na brzegu Bałtyku. W przypadku, gdyby ktoś wpadł na pomysł prowadzenia robót geologicznych bez koncesji i wydobycia bursztynu spod ziemi, musi liczyć się z karą do 3. lat pozbawienia wolności.

14) A teraz informacja dla tych, którzy chcieliby zarobić na zbieraniu bursztynów. Za 1 kg najmniejszych bryłek można otrzymać 200-300 złotych. W przypadku znacznie większych bryłek, cena szybko rośnie. Jeśli znalazłbyś kilogram bryłek ważących co najmniej 0,2 kg każda – zarobiłbyś 20 tysięcy złotych za kilogram.

15) Przy okazji gratisowa podpowiedź Sadurski.com: najwięcej bursztynu Bałtyk wyrzuca na brzeg wiosną i jesienią. Zbiera się wczesnym ranem, wykorzystując kaszorek (siatkę) lub czerpaka. Trzeba się oddalić co najmniej kilka metrów od brzegu i zainwestować w specjalny strój. Niżej skupiska krążących nad wodą mew podobno jest sporo bursztynu. Najwięcej bursztynu morze wyrzuca na Wyspę Sobieszewską.

Bursztyn w Polsce

16) Bursztynowa Góra znajduje się w Bąkowie niedaleko Gdańska. Od XVIII do początku XX wieku była tu kopalnia bursztynu, choć według niektórych źródeł, funkcjonowała od X wieku.

17) Największy okaz bursztynu bałtyckiego znaleziono ponad półtora wieku temu w Rarwinie koło Kamienia Pomorskiego. Miał blisko 10 kg wagi.

18) Jedną z najpopularniejszych piosenek dla dzieci w PRL-u był utwór śpiewany przez “Fasolki”, pt. “Bursztynek”. Znali ją wszyscy, nawet dorośli.

19) W Polsce istnieje Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników, która liczy 360 członków z 30 krajów świata. Działania bursztynników skupiają się wokół wystaw, publikacji, takich jak biuletyn “Bursztynisko” oraz kursów i warsztatów. W gdańskim laboratorium bursztynu przeprowadzane są badania, wydaje się dokumenty a także certyfikaty potwierdzające wartość bursztynowych wyrobów.

20) Autostrada A1 w Polsce nazywana jest Autostradą Bursztynową (Amber One).

Bursztynowa Komnata

21) Bursztynową Komnatę w 1701 r. zamówił u gdańskiego mistrza bursztyniarskiego Andreasa Schlütera Fryderyk I Hohenzollern (1657-1713). Po 11. latach pokój o wymiarach 10,5×11,5 metra był gotowy. Wszystkie ściany zdobiły płaskorzeźby i herby wykonane z bursztynu. Właściciel komnatę podarował w 1716 roku carowi Piotrowi I Wielkiemu i komnatę przetransportowano do Petersburga w Rosji. W 1941 r. Niemcy wszystko zrabowali i w kilkudziesięciu skrzyniach przetransportowali do zamku w Królewcu. Potem ślad o niej zaginął. Na przełomie XIX i XX wieku za ponad 11 mln dolarów wykonano kopię Bursztynowej Komnaty. Znajduje się w Petersburgu.

Rodzaje bursztynu

22) Jest szereg odmian bursztynu. Oprócz najbardziej znanego nam bursztynu bałtyckiego są też: burmit, bursztyn japoński, bursztyn dominikański (z Dominikany), bursztyn meksykański, rumenit (z Rumunii), symetyt (z Sycylii), kopal (zwany fałszywym bursztynem), bursztyn libański (występuje na Bliskim Wschodziem głównie w Libanie), meksykański, kanadyjski) cedaryt), tajmurski (z Syberii), aikait (odmiana rumenitu) i krancyt (z Saksonii).

Kolejne ciekawostki o bursztynie

23) Inne nazwy bursztynu to: amber, jantar lub sukcynit. Na świecie znanych jest około 60 odmian surowca. Ponad połowa bursztynu na świecie pochodzi z Kaliningradu, gdzie nieustannie, począwszy od XIX wieku wydobywa się bursztyn, z miejsca o nazwie Bursztynowe Wybrzeże.

24) Bursztyn jest dobry na… ząbkowanie. W Niemczech lub Rosji możemy zobaczyć niemowlęta obwieszone bursztynowymi naszyjnikami.

25) Bursztyn ma właściwości antybakteryjne. Podobno podczas epidemii dżumy w 1728 roku, jedynie osoby pracujące przy wydobyciu bursztynu nigdy się nie zaraziły.

26) Ci, którym śni się bursztyn, mogą liczyć na powodzenie i dostatek. Duży, lśniący bursztyn według senników zwiastuje sukces w dążeniu do celu, symbolizuje też nagrodę.

27) Bursztyn szczególnie pokochali Chińczycy, gdzie nazywano go świętym kamieniem. Nie tylko ze względu na jego dużą wartość, ale też z powodu na wiarę w jego właściwości lecznicze. Chińska nazwa bursztynu, to dusza tygrysa lub tygrysia moc. Nie należy się dziwić, że to właśnie w Chinach powstaje najwięcej podrabianego – sztucznego bursztynu. Z kolei buddyści nazywali bursztyn “świętym słonecznym kamieniem”.

28) Według przesądów, mężczyzna który podaruje kobiecie jakiś przedmiot z bursztynu (pierścionek lub naszyjnik), wkrótce ją poślubi.

Ciekawostki o bursztynie: (c) Sadurski.com

Zobacz też:
> Książki – Białe Kruki
> Hejnał Mariacki ciekawostki
> Języki świata