Fakty i ciekawostki o Malborku. Nie tylko zamek krzyżacki
Miasto Malbork zachwyca swoją historią i monumentalnym zamkiem krzyżackim – jednym z najwspanialszych przykładów średniowiecznej architektury obronnej na świecie. Dla osób planujących wizytę w tym miejscu przygotowaliśmy przewodnik pełen faktów, opisów zabytków i ciekawostek, które pozwolą lepiej poznać to wyjątkowe miasto i jego skarby. Zapraszamy w podróż do czasów, gdy mieszkali tu Krzyżacy. Poznaj ciekawostki o Malborku
Malbork – fakty
Malbork znajduje się w województwie pomorskim, około 60 kilometrów na południowy wschód od Gdańska, w delcie Wisły, nad rzeką Nogat. Miasto zamieszkuje około 38 tysięcy osób.
Historia Malborka jest nierozerwalnie związana z Zakonem Krzyżackim, który w XIII wieku przybył na te tereny, by szerzyć chrześcijaństwo oraz swoje potężne państwo. W 1274 roku rozpoczęto budowę wielkiej twierdzy, która wkrótce stała się stolicą zakonu i symbolem jego władzy. W 1457 roku, po wojnach z Polską, Malbork przeszedł w ręce Królestwa Polskiego, a w kolejnych wiekach przeżywał różne koleje losu – od pruskiego panowania po zniszczenia II wojny światowej i powojenną odbudowę.
Zabytki Malborka – co warto zobaczyć?
Malbork to nie tylko zamek, ale także inne zabytki, które tworzą wyjątkowy klimat miasta. Oto kilka z nich:
Ratusz Staromiejski
Na rynku w Malborku stoi gotycki ratusz z XIV wieku, zbudowany z czerwonej cegły. Choć przez wieki był przebudowywany, zachował swój średniowieczny charakter, a dziś mieści się w nim Centrum Kultury i Edukacji. Warto zwrócić uwagę na jego smukłą wieżę i detale architektoniczne.
Brama Mariacka
Ta średniowieczna brama miejska, będąca częścią dawnych fortyfikacji, prowadziła kiedyś w stronę zamku. Zbudowana z cegły, z charakterystycznymi łukami, przypomina o dawnej roli Malborka.
Kościół św. Jana Chrzciciela
Ten gotycki kościół z XIII wieku zachwyca strzelistą wieżą. W środku znajdują się cenne zabytki – gotycka chrzcielnica i fragmenty średniowiecznych fresków.
Młyn w Malborku
XIX-wieczny młyn nad Nogatem to przykład architektury przemysłowej. Choć nie pełni już swojej pierwotnej funkcji, jego sylwetka z czerwonej cegły pięknie komponuje się z krajobrazem miasta. Obecnie jest obiektem prywatnym, ale warto go zobaczyć z zewnątrz.
Zamek Krzyżacki w Malborku
Przechodzimy do gwiazdy Malborka – zamku krzyżackiego, wpisanego na listę UNESCO w 1997 roku. To największy ceglany zamek na świecie, który zajmuje powierzchnię około 21 hektarów i składa się z trzech części: Zamku Wysokiego, Średniego i Niskiego. Jego historia, zniszczenia i odbudowa, to fascynująca opowieść.
Historia zamku
Budowa rozpoczęła się w 1274 roku, gdy Krzyżacy postanowili stworzyć tu swoją główną siedzibę. Początkowo był to skromny konwent, ale w XIV wieku przekształcono go w potężną fortecę i administracyjne centrum zakonu. Zamek Wysoki, z kościołem Najświętszej Marii Panny i kaplicą św. Anny, służył zakonnikom, Zamek Średni był miejscem reprezentacyjnym, a Zamek Niski (Przedzamcze) pełnił funkcje gospodarcze. W 1410 roku, po bitwie pod Grunwaldem, zamek oparł się oblężeniu wojsk polskich, ale w 1457 roku, po upadku państwa krzyżackiego, przeszedł w ręce Polski. W czasach zaborów był zaniedbany, a w XIX wieku Prusacy rozpoczęli jego restaurację.
Zniszczenia i odbudowa po wojnie
II wojna światowa przyniosła zamkowi oraz miastu Malbork ogromne zniszczenia. W 1945 roku, podczas walk Armii Czerwonej z Niemcami, niemal połowa budowli legła w gruzach. Po wojnie Polska podjęła trud odbudowy, która trwała dekady. Dzięki archiwаlnym planom i zdjęciom zrekonstruowano wiele sal, murów i wież, przywracając zamkowi dawny blask.
Co jest w zamku obecnie?
Dziś zamek to muzeum, w którym można podziwiać bogate zbiory – od średniowiecznej broni i zbroi po wyroby z bursztynu. Spacerując po Zamku Wysokim, zobaczysz refektarz, kapitularz i dormitoria zakonników, a w Zamku Średnim – Wielki Refektarz z pięknymi sklepieniami. Na Przedzamczu znajdują się dawne magazyny i warsztaty. W muzeum organizowane są też wystawy czasowe, rekonstrukcje historyczne i nocne zwiedzanie z pochodniami.
Zwiedzanie zamku
Zamek jest otwarty przez cały rok, a bilety kosztują około 50 zł (normalny) i 30 zł (ulgowy). Trasa zwiedzania trwa od 2 do 3 godzin, ale warto zarezerwować więcej czasu. Audioprzewodniki są dostępne w wielu językach, a latem odbywają się pokazy rycerskie i spektakle „Światło i Dźwięk”. Pamiętaj o wygodnych butach – trzeba przejść przez brukowane dziedzińce i liczne schody.
Ciekawostki o Malborku i jego zabytkach
Filmy kręcone w Malborku
Zamek krzyżacki był scenerią dla wielu produkcji – kręcono tu m.in. „Krzyżaków” (1960) w reżyserii Aleksandra Forda, filmy i seriale: Pan Samochodzik i Templariusze (1971), Kopernik (1972), Królowa Bona (1980), Korona Królów (2018).
Tajemnicze podziemia
Pod zamkiem znajdują się nieodkryte do końca tunele i lochy, które według legend miały służyć Krzyżakom jako tajne przejścia. Niektóre są dostępne dla zwiedzających podczas specjalnych tras.
Duch Krzyżaka
Mówi się, że w zamku straszy duch Wielkiego Mistrza. Nocą słychać podobno kroki i szelest habitu – to gratka dla miłośników paranormalnych wrażeń.
Dlaczego warto odwiedzić Malbork?
Zamek krzyżacki, otoczony urokliwym miastem i rzeką, to nie tylko zabytek, ale też opowieść o potędze zakonu. Można tu odbyć spacer po miejscach, które pamiętają Krzyżaków i spędzić niezapomniane chwile.
Ciekawostki o Malborku i zdjęcia: (c) Sadurski.com