22 ciekawostki o parkach miejskich
Czas czytania:5 minut/y, 33 sekund/y
Kiedy zaczęły powstawać parki? Gdzie jest najmniejszy park świata? Największy park w Polsce? Ciekawostki o parkach miejskich
Definicja, historia parków
1) Park miejski, to publiczna miejska przestrzeń zielona pełniąca głównie funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne. W parku wyznaczone są ścieżki i trasy do spacerowania, są obiekty małej architektury: kosze na śmieci, ławki, latarnie, pomniki, place zabaw, niekiedy fontanny, altany, amfiteatry. Parki miejskie są namiastką lasu. Niektóre zespoły parkowe mają status pomników przyrody lub zabytków.
2) Początki parków miejskich miały miejsce w XVII wieku. W miastach niemieckich i francuskich zaczęto tworzyć promenady dostępne dla każdego. Już w następnym wieku parki stały się nieodłącznym elementem wielu miast. Po rewolucji francuskiej ogrody prywatne będące własnością arystokratów i kościoła, zaczęto udostępniać publiczności.
3) W XIX wieku głównie w Niemczech, powstawały tzw. Parki Ludowe (Volksgärten). Uznano, że ogród miejski powinien być miejscem spotkań różnych klas społecznych. W otoczeniu natury stawiano pomniki, monumenty i budynki upamiętniające historię ludu (Volk) i jego czynów.
4) Za twórcę koncepcji współczesnego parku publicznego uchodzi John Claudius Loudon (1783-1843). To wtedy nieodłącznymi elementami parków stały się ogrody botaniczne, muszle koncertowe oraz restauracje. Za pierwszy współczesny park publiczny uchodzi otwarty w Liverpoolu w 1847 roku Birkenhead Park.
Parki miejskie w Polsce
5) Najstarszym parkiem miejskim w Polsce jest Park Miejski w Kaliszu, założony w 1798 roku na miejscu pojezuickiego ogrodu warzywnego. Jego inicjatorem był ówczesny prezydent Kalisza, Jan Karol Horning. Potem park był powiększany. Obecnie ma powierzchnię ponad 24 ha. W XIX wieku był uważany za najpiękniejszy polski ogród publiczny. Pod koniec XIX w. w parku ustawiono sześć rzeźb, z których po II wojnie światowej pozostała tylko jedna – „Flora” (kwiaciarka) z 1886 roku.
6) Ogród Saski, to pierwszy publiczny ogród miejski w Polsce. Został udostępniony przez króla mieszkańcom Warszawy 27 maja 1727 roku.
> Ciekawostki o parkach Warszawy
7) Prawie 830 hektarów – taką powierzchnię ma największy park w Polsce. Nazywa się Myślęcinek, usytuowany jest w północnej części Bydgoszczy, ok. 5 km od centrum. Rośnie tu co najmniej 820 gatunków roślin. 2% powierzchni tego parku, to zbiorniki wodne. Największy ma 10,3 ha powierzchni. Jest tu również ogród botaniczny (100 ha powierzchni), miejskie ZOO, stadnina koni, park rozrywki (Leśny Park Kultury i Wypoczynku) oraz pole do gry w golfa.
8) Park Śląski w Chorzowie ma ponad 600 ha powierzchni. Zaczął powstawać na początku lat 50. XX wieku i był wtedy największą inwestycją ekologiczną na Górnym Śląsku. Obszar tej inwestycji w 75% objął zdewastowane tereny poprzemysłowe.
Park Śląski, to jeden z największych parków miejskich w Europie. Jest nazywany zielonym płucami Górnego Śląska. Na jego terenie znajdują się m.in. wielofunkcyjny stadion sportowy, Śląski Ogród Zoologiczny (47,5 ha), Legendia Śląskie Wesołe Miasteczko (otwarte w 1959 roku, ok. 26 ha powierzchni) i Planetarium Śląskie (największe i najstarsze obserwatorium astronomiczne w Polsce, powstało w 1955 r.). W Parku Śląskim jest też kilkadziesiąt rzeźb.
9) Niemal 800 ha powierzchni ma Leśny Park Kultury i Wypoczynku w Bydgoszczy. Byłby największym w Polsce gdyby nie to, że jego częścią jest kompleks leśny – Las Gdański.
10) Najbardziej znany park w Krakowie, to Planty znajdujące się w centrum miasta. Wszędzie stąd blisko, są tu pomniki i fontanny.
11) Inne wybrane parki w Polsce:
Park Szczytnicki we Wrocławiu,
Park Zdrojowy w Nałęczowie,
Park Henryka Jordana w Krakowie,
Park Źródliska w Łodzi,
Park Zdrojowy w Kudowie-Zdroju,
Park Pszczyński w Pszczynie, nazywany Perłą Górnego Śląska,
Ogród Saski w Lublinie,
Park Sołacki w Poznaniu,
Park Miejski w Zamościu,
Park im. Ronalda Reagana w Gdańsku,
Park Kasprowicza w Szczecinie.
12) Ogrody jordanowskie, to tereny zieleni głównie na terenach miast, przeznaczone dla dzieci i młodzieży. Nazwa pochodzi od nazwiska lekarza Henryka Jordana (1842-1907), pomysłodawcy i założyciela pierwszego ogrodu tego typu w Krakowie. Chodzi o założony w 1889 r. Park im. Henryka Jordana w dzielnicy V Krowodrza, mający 21,5 ha powierzchni.
Parki miejskie na świecie
13) Najbardziej znanym twórcą amerykańskich parków publicznych był Frederick Law Olmsted (1822-1903). Stworzył m.in. nowojorski Central Park.
14) Wprawdzie Central Park jest najsłynniejszym parkiem Nowego Jorku, ale jest dopiero piąty na liście największych parków tego miasta. Największym jest Pelham Bay Park, mający 11,19 km powierzchni.
15) Parki kieszonkowe (pocket parks), to parki o niedużej powierzchni, maksymalnie do 5 tys. metrów kwadratowych. Często to niewielki grunt o nieregularnym kształcie między działkami budowlanymi. Koncepcja takich parków zrodziła się w USA, w najbardziej zurbanizowanych regionach. Po jakimś czasie stwierdzono, że atrakcyjnie utrzymywane małe i średnie parki mają pozytywny wpływ na wartość sąsiadujących nieruchomości.
Niektóre parki kieszonkowe:
– Balfour Street Park w Sydney, Australia,
– Park przed Pałacem La Moneda na Morandé Street (Santiago, Chile),
– Polaris Founder’s Park w Columbus (Ohio, USA).
Parki kieszonkowe powstały też w Polsce, np. na krakowskim Zabłociu, w Dzielnicy XIII Podgórze, w łódzkiej dzielnicy Polesie, w Warszawie na Wilanowie.
16) Najmniejszy park świata, to Mill Ends Park. Znajduje się na drodze SW Naito Parkway w Portland (Oregon, USA). Ma kształt koła o średnicy 61 cm i zajmuje powierzchnię około 0,29 m². W 1948 r. dziennikarz Dick Fagan z okazji dnia Świętego Patryka postanowił zagospodarować otwór pod latarnię. W 1976 roku, siedem lat po śmierci Fagana, Mill Ends Park został oficjalnie uznany za park miejski.
17) Największy park miejski w USA? South Mountain Park (Phoenix, Arizona) o powierzchni 66 km². Powstał w 1924 roku, gdy prezydent Calvin Coolidge za 17 tys. USD sprzedał miastu Phoenix 13 tys. akrów (53 km²) swojej ziemi.
18) W 1934 r. w Lizbonie (Portugalia) powstał Park Montsanto. Obecnie jest obsadzony różnymi gatunkami drzew, głównie sosen. Ma niemal 1000 hektarów powierzchni.
19) Richmond Park, to niemal 1000-hektarowy park w Londynie. Był ogrodzony już w XVII wieku.
20) Największy system parków znajduje się w Denver (Kolorado, USA). Najbardziej znanymi spośród ponad 200. tutejszych parków są: Washington Park, City Park oraz Cheesman Park.
21) Phoenix Park w Dublinie ma 800 ha powierzchni. Jest ogrodzony, a na jego terenie stoją zabytkowe budowle. Kiedyś w tym miejscu polowano na zwierzynę.
22) Inne parki na świecie, godne odnotowania:
Kings Park (Perth, Australia),
Stanley Park (Vancouver, Kanada),
Fairmount Park (Filadelfia, USA),
Bitcewskij Park (Moskwa, Rosja),
Metropolitan Park (Santiago, Chile),
Park Chapultepec (Mexico City).
Ciekawostki o parkach i zdjęcia: (c) Sadurski.com
Zobacz też:
> Banan – ciekawostki
> Ciekawostki o papugach
> Hulajnoga – ciekawostki
