Wielkanocne pisanki i jajka – ciekawostki
Czas czytania:8 minut/y, 29 sekund/y
Pisanki ciekawostki! 40 niesamowitych faktów ta temat pisanek. Sposoby i historia zdobienia jaj, kraszanki, polskie zwyczaje wielkanocne. Nieznane informacje na temat pisanek i jajek
Pisanki ciekawostki z historii
1) Zwyczaj zdobienia skorupek jaja jest starszy niż Chrześcijaństwo. Znany był w starożytnej Mezopotamii i Rzymie. Symbol życia i energii, wręczany był przez Rzymian. Miał im dać szczęście i chronić przed chorobami. Starożytni Persowie w pierwszy dzień wiosny wręczali sobie malowane lub złocone jaja. Były na nich namalowane symboliczne znaki lub postacie ludzi. Jaja zdobili też nasi przodkowie – Słowianie, wyznawcy różnych bogów. Malowali też wydmuszki.
2) Początkowo przedstawicielom świata Chrześcijaństwa nie podobał się ten pogański zwyczaj. Był ponoć zakazany aż do XII wieku. Pisanka w religii chrześcijańskiej symbolizuje nadzieję wynikającą z wiary w zmartwychwstanie Chrystusa. To także symbol rodzącej się do życia przyrody.
Pisanka w wierzeniach
3) Podobno po zmartwychwstaniu Jezusa, gdy Maria Magdalena wróciła do domu, ze zdziwieniem stwierdziła, że wszystkie jaja są czerwone. Odtąd czerwone jaja symbolizowały Zmartwychwstanie, a w Chrześcijaństwie początkowo zdobiono je wyłącznie na czerwono.
Najstarsze pisanki znalezione na ziemiach polskich
4) Pochodzą z X-XIII wieku i zostały znalezione na wyspie Ostrówek. Siedem pisanek wydobyto z ziemi podczas wykopalisk na terenie dawnego grodu piastowskiego, który dał początek obecnemu miastu Opole. Były na głębokości 3,5 – 5 metrów. Trzy mniejsze ulepiono z gliny, cztery pozostałe są z wapienia i są wielkości kurzych jaj. Niektóre są pokryte żółto-zielonym wzorem (paski i szlaczki), techniką taką samą, jaką wówczas zdobiono naczynia. Wzory wykonano cienkim rysikiem, nanosząc rozgrzany wosk. Tak pomalowane jaja zanurzono w wodzie z barwnikiem roślinnym.
5) Wewnątrz niektórych jaj coś grzechocze, są tam prawdopodobnie jakieś ziarna. Nie wiadomo z pewnością do czego służyły. Przypuszcza się, że chodziło o jakieś obrzędy, gdyż w wielu kulturach zdobione jaja były symbolem budzenia się przyrody do życia lub płodności. Pisanki znajdują się w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Muzeum Pisanek w Ciechanowcu
6) W 2004 r. w Ciechanowcu (woj. podlaskie) założono prywatne Muzeum Pisanek. Zgromadziło ponad 2 tys. jaj i pisanek z całego świata. Są tu jaja kacze, gęsie, bocianie, a nawet pingwinie. Są jaja ze szkła, porcelany, metalu, drewna, kamienia i innych materiałów.
Muzeum Pisanki na Ukrainie
7) W kilkudziesięciotysięcznym mieście Kołomyja (Ukraina, obwód Iwano-Frankiwsk) stanął 175. Wesoły Wieżowiec Partii Dobrego Humoru. Wydarzenie to miało miejsce w 2013 r. przed Muzeum Pisanki, a ojcami chrzestnymi najmniejszego wieżowca w Kołomyi są: Mykola Savchuk – pisarz-humorysta oraz karykaturzysta Igor Beżuk. Obaj należą do organizacji Centrum Humoru “Wesołe osiedle”, która stworzyła Muzeum Humoru, a od teraz również do Partii Dobrego Humoru (Good Humor Party), najbardziej wesołej organizacji świata.
Pomnik pisanki w Kanadzie
8) Ta ogromna pisanka waży 2 tony, ma 10 m długości i znajduje się w Vegreville (prowincja Alberta w Kanadzie). Została zbudowana z ok. 3,5 tys. aluminiowych elementów (m.in gwiazdy, sześciokąty wklęsłe, okręgi i trójkąty). I nie powstała ot tak sobie, ale podczas projektowania opisano w matematycznej formule kształt jajka. Czyli pomnik zaprojektował komputer, przy pomocy algorytmów opracowanych przez Roberta McDermotta. Koncepcję pomnika stworzył kanadyjski artysta Paul Maxum Sembaliuk, a aluminiowe jajo pomalowano w trzech kolorach: brunatnym, srebrnym i złotym. Pomnik powstał w 1974 r., w stulecie Kanadyjskiej Królewskiej Konnej Policji (Royal Canadian Mounted Police). Miasto Vegreville co roku w lipcu organizuje Festiwal Pisanki.
Najcenniejsze pisanki świata
9) W 1884 r. car Aleksander III zlecił jubilerowi Peterowi Carlowi Fabergé wykonanie pisanki, która będzie prezentem dla cesarzowej Marii Fiodorowej. Została ona wykonana z najdroższych materiałów: złota, srebra, kości słoniowej, masy perłowej i kamieni szlachetnych. Wewnątrz takiego jaja znajdowało się drugie drogocenne jajo, wewnątrz którego była złota kura oraz korona.
10) Po śmierci Aleksandra III jego syn przez Wielkanocą zamówił u nadwornego złotnika wykonanie kolejnej pisanki z niespodzianką. Odtąd wykonanie takich pisanek, zwanych jajkami Fabergé lub jajkami cesarskimi, stało się tradycją. W latach 1884-1917 powstało ich 65. Jajka Fabergé obecnie mają ogromną wartość materialną. Jedno z nich zostało sprzedane na aukcji za 8,9 mln funtów.
Ciekawostki o jajkach wielkanocnych
11) Przed wiekami wielkanocne jaja mogły malować wyłącznie kobiety. Gdy to robiły, do pomieszczenia nie mieli wstępu mężczyźni, aby nie rzucić złego uroku na zdobione jaja.
12) Dziewczyna, która nie chciała być oblana wodą w Śmigus Dyngus, musiała się wykupić piękną, kolorową pisanką. Jeśli pisanka spodobała się młodzieńcowi, szedł w wiadrem wody dalej.
Ciekawostki na temat jajek i pisanek – rekordy
13) W Afryce odnaleziono najstarsze fragmenty skorup strusich jaj, na których ryto wzory. Mają ok. 60 tysięcy lat.
14) Największe kurze jajo zniosła kura z prowincji Heilongjiang w Chinach. Ważyło 201 gram, miało 6,3 cm szerokości oraz 9,2 cm długości.
15) Największa pisanka wielkanocna została zbudowana w 8 marca 2008 r., w Alcochete (Portugalia). Miała długość 14,79 metra.
16) Największe czekoladowe jajko wielkanocne ważyło 7200 kg czyli było cięższe od słonia. Stworzono je w mieście Cortenuova, we Włoszech, 16 kwietnia 2011 r.
17) Największe drzewo jajek wielkanocnych powstało 8 kwietnia 2007 r. Gałęzie drzewa stojącego w ogrodzie zoologicznym w mieście Rostock (Niemcy) udekorowano 76 596 pisankami z kurzych jaj.
18) Najdroższe jajo czekoladowe sprzedawano na aukcji w Royal Courts of Justice w Londynie 20 marca 2012 r. Nabywca zapłacił za nie 7 tys. funtów brytyjskich. Wykonało je sześciu brytyjskich cukierników i jeden z Japonii.
19) Największa jednokolorowa pisanka powstała w 2008 r. w Portugalii. Miała 14,79 metrów wysokości i 8,4 m średnicy.
20) Największe polowanie na wielkanocne jajka które ukrył zajączek, odbyło się 1 kwietnia 2007 r. w Cypress Gardens Adventure Park, w miejscowości Winter Haven na Florydzie. 9.753 dzieci wraz z rodzicami szukało 501 tys. (ponad pół miliona) jaj.
21) Największa ilość osób uczestniczących w polowania na jajka wielkanocne, to 12.773 osób. Polowanie odbyło się w Londynie, w dniach 21 lutego – 1 kwietnia 2012 roku.
Jaja kurze ciekawostki
22) Po czym poznać, że jajko jest świeże? Im bardziej mętne jest białko jaja kurzego, tym jest ono świeższe. Inny sposób: po zanurzeniu w wodzie świeże jajo tonie, a starsze unosi się bliżej powierzchni.
23) Odcień żółtka nie ma nic wspólnego ze starością jaja lub jego właściwościami. Podobnie kolor skorupki.
24) Im kura starsza, tym zniesione przez nią jajko większe.
25) Duże jajko kurze (rozmiaru L/XL) ma ok. 70 kalorii.
26) Kura w ciągu roku znosi 250-270 jajek, a rekordzistki nawet ponad 300. Tym niemniej, w Internecie można znaleźć bardzo różne liczby. Może przez Prima aprilis?
27) Najzdrowszy sposób przygotowania jajka? Należy je gotować przez ok. 10 minut, na pewno zachowa wszystkie swoje właściwości.
28) W Chile żyje gatunek kur Araucana. Znoszą jajka w kolorze turkusowym. Rasa prawdopodobnie jest wynikiem krzyżowania kur hodowanych przez Indian, z rasami przywiezionymi przez konkwistadorów.
29) Jak poznać czy jajo jest surowe czy gotowane? “Zakręcić” nim. To na twardo będzie się znacznie dłużej kręcić.
30) Skorupka jaja zawiera do kilkanaście tys. porów czyli nie jest całkowicie szczelna. Dlatego jajka trzymane w lodówce wchłaniają zapachy.
Jajka i pisanki ciekawostki
31) Jajko, to największa pojedyncza komórką zwierzęca. I można ją zobaczyć gołym okiem.
32) W okolicach Koźla (Śląsk Opolski), pisanki wypiekano z ciasta piernikowego i przyozdabiano lukrem.
33) Jajo strusia ma wielkość ok. 10,5 cm i waży 1,5-2 kg. Jego skorupka może mieć do 3 mm grubości czyli jest 10 razy grubsza od skorupki jaja kurzego. Dlatego aby dostać się do środka, trzeba użyć młotka lub innego narzędzia. Ugotowanie na twardo trwa ok. 2,5 godz i może się nim najeść 10 osób.
34) Strusie składają najmniejsze jajka w stosunku do swoich wymiarów Mają 1,5 % wielkości strusia.
35) W 837 r. synod w Akwizgranie uznał jajko za danie mięsne czyli zakazane w poście.
36) Jajo koliberka hawańskiego ma zaledwie 6 milimetrów wielkości.
37) Afrykańskie plemię Mossi z Burkina Faso zabrania dzieciom jeść jajka, żeby “nie wyrosły na złodziei”.
38) Jajko kurze waży ok. 55 – 60 g, przepiórki 12 g, a kolibra 0,25 g.
Polska. Jak zdobimy jajka na Wielkanoc?
39) Zdobienie jaj na Wielkanoc w Polsce
– Jajka na Wielkanoc zdobi 68% mieszkańców dużych miast.
– Ta tradycja kultywowana jest częściej w gospodarstwach domowych, w których są dzieci.
– Częściej zdobienie wykonują kobiety niż mężczyźni.
– Co czwarta osoba barwi jajka wielkanocne w sposób tradycyjny (łuski cebuli i wosk).
(Na podstawie badań Puzzle Research)
Nie każda pisanka, to… pisanka
40) Wielu z nas każde pomalowane jajko nazywa pisanką. Tymczasem nie jest to takie proste. W zależności od sposobu barwienia jaj, dzielą się one na różne kategorie.
1) Pisanki – wzorki na skorupce nanosi się dzięki rozgrzanemu woskowi.
2) Kraszanka – aby tak ją nazwać, należy jajo zanurzyć w zabarwionym płynie. Określenie kraszenie, znaczy tyle, co: farbowanie.
3) Drapanki – po zabarwieniu skorupki wzory nanoszone są ostrym narzędziem, wydrapywane.
4) Oklejanki – jajo oklejane jest kolorowymi materiałami – np. włóczka. Kiedyś przyklejano nawet płatki kwiatów.
5) Nalepianki – na jajo nalepiane są wycięte fragmenty kolorowego papieru (jedna lub więcej barw).
6) Ażurki – tu potrzebna jest nie lada umiejętność. W wydmuszce (czyli samej skorupce) przy pomocy precyzyjnych narzędzi wycina się dziurki, tworząc ażurowe wzory.
Pisanki ciekawostki: (c) Sadurski.com
Zobacz też:
> Ciekawostki o szmince
> Ciekawostki o tortach
> Lakier do paznokci – ciekawostki
> Ciekawostki o szamponach
