Dożynki – święto plonów

Dożynki ciekawostki o dożynkach. Jak wyglądają uroczystości święta plonów? Historia dożynek i dożynkowe zwyczaje

Święto plonów

Dożynki to święto plonów, które w polskiej tradycji istnieje od dawna. Na pewno od średniowiecza, choć możliwe, że święto ma jeszcze rodowód pogański. W ostatnich latach Dożynki przyjmują coraz ciekawsze formy.

Kiedy są dożynki?

Dożynki są świętem dziękczynnym za plony. Jest to więc święto, które dotyczy przede wszystkim rolników i obchodzone jest na terenach wiejskich.

Święto odbywa się ona zarówno na płaszczyźnie kościelnej, jak i świeckiej. W kościele w tym czasie mają miejsce specjalne msze i procesje, których celem jest dziękowanie Bogu za pomyślne plony. Dożynki wieńczą całoroczny trud rolników, jaki miał miejsce w związku z wyrośnięciem roślin na uprawianych przez nich polach.

Dożynkowe zwyczaje

Dożynki odbywają się zaraz po żniwach. Niegdyś rozpoczynały się wiciem przez kobiety specjalnego wieńca z pozostawionych na polu zbóż, owoców, kwiatów, kiści jarzębin oraz kolorowych wstążek. Często miały kształt wielkiej korony lub koła. Wieniec niosła najlepsza żniwiarka (czasem z innymi), co otwierało świąteczny pochód odświętnie ubranych żniwiarzy. Wszyscy kierowali się do kościoła, na uroczystą mszę świętą. Ksiądz poświęcał wtedy wieniec.

Ważnym elementem pochodu z wieńcem były okolicznościowe przyśpiewki, np.

Plon niesiemy plon, w gospodarza dom!
Żeby dobrze plonowało, Po sto korcy ziarna dało.

Potem wieniec był przechowywany w stodole. Ziarna, który wykruszyły się z roślin wchodzących w skład uplecionego wieńca, były zbierane do woreczków z ziarnem siewnym. Rozsypywano je w kolejnym roku, aby wyrosły z nich kolejne rośliny. Przez niektórych zwyczaj ten kultywowany jest do dziś.

Atrakcje dożynek

Po tych uroczystościach zwykle odbywa się dalsza część imprez na powietrzu, które mają już charakter bardziej rozrywkowy. W ostatnich latach z tej okazji organizuje się całodzienne festyny, na których występuje wiele atrakcji. Na przykład odbywają się konkursy na najpiękniejsze wieńce dożynkowe. Ważną rolę odgrywają tutaj Koła Gospodyń Wiejskich i lokalne stowarzyszenia. To właśnie oni wystawiają specjalne stoiska, na których można nabyć lokalne specjały takie jak sery, miody, domowe wędliny czy soki. Przy okazji odbywają się tu degustacje.

Obok stoisk z żywnością ustawiają się także rękodzielnicy i twórcy ludowi, którzy również prezentują swoje prace. Na dożynkach są obecne zwykle lokalne jednostki straży pożarnej.

Festynom towarzyszy oczywiście muzyka i liczne stoiska gastronomiczne, gdzie można kupić lody, frytki czy watę cukrową. Dość często są także stoiska podobne do tych spotykanych na odpustach, gdzie rodzice małych dzieci mogą kupić na przykład fantazyjne balony.

Mecze i gwiazda wieczoru

Niekiedy przy okazji dożynek odbywają się towarzyskie mecze. Wśród atrakcji coraz częściej pojawia się święto kolorów, malowanie twarzy i ustawione są dmuchańce dla dzieci. Koniec imprezy w porze wieczornej często wieńczy muzyczny występ gwiazdy wieczoru i właśnie na tę część przybywa najwięcej osób, zwłaszcza młodzieży.

Dożynki, to dobra okazja do zintegrowania lokalnej społeczności, która po ciężkiej pracy może się spotkać i w miłej atmosferze na powietrzu porozmawiać o swoich sprawach. Dożynki niezmiennie cieszą się dużą popularnością i wiele wskazuje na to, że ta tradycja nadal będzie kultywowana.

Dożynki ciekawostki i zdjęcia: (c) Sadurski.com

Plon przynieśli, plon!
Przynieśli nam wieniec
Z kłosów naszej ziemi,
Ślicznie przewijany
Wstęgami krasnemi!

Maria Konopnicka, Dożynki

Zobacz też:
> Środa Popielcowa
> Zwyczaje wielkanocne