Kazimierza Wielka – 15 ciekawostek

Kazimierza Wielka ciekawostki i informacje o Kazimierzy Wielkiej

Kazimierza Wielka – informacje

1) Kazimierza Wielka, to ok. 6-tysięczne miasto w województwie świętokrzyskim, nad rzeką Nidzicą, 50 km od Krakowa.

2) To także siedziba powiatu, jednego z najmniejszych w Polsce, jeśli chodzi o liczbę mieszkańców.

Skąd nazwa Kazimierza Wielka?

3) Na przełomie XIV i XV wieku wieś należała do rodziny Kazimierskich (być może stąd jej nazwa, choć podobno nazwa jest od księcia Kazimierza Odnowiciela lub księcia Kazimierza Sprawiedliwego. A według legendy miejscowość kojarzona jest z królem Kazimierzem Wielkim). Kazimierscy otrzymali ją za zasługi od króla Władysława Łokietka. Wieś leżała na ówczesnej granicy ziemi sandomierskiej i krakowskiej. Potem zmieniali się właściciele wsi. W XVIII w. stała się własnością rodu Łubieńskich.

Kazimierza Wielka ciekawostki z historii

4) Pierwsza pisemna wzmianka o wsi Cazimira pochodzi z 1320 roku.

5) W 1845 r. hrabia Łubieński zbudował tu cukrownię Łubna, jedną z pierwszych na ziemiach polskich. Wieś rozwijała się w dużej mierze właśnie dzięki niej. Pod koniec XIX w. cukrownia stała się własnością spółki aukcyjnej i została rozbudowana. Obecnie nie istnieje.

6) To wtedy właśnie odnowiono dwór Łubieńskich, wzniesiony w latach 1752-1755 oraz zbudowano basztę, o której piszemy niżej.

Symbol Kazimierzy Wielkiej

7) Symbolem i atrakcją Kazimierzy Wielkiej jest zabytkowa baszta, zaprojektowana przez architekta Tadeusza Stryjeńskiego, zwana okrąglakiem. Została zbudowana w 1888 roku. Początkowo była to wieża mieszkalna, w której były mieszkania praktykantów cukrowni. Obecnie jest tu wystawa poświęcona cukrowni Łubnej i ziemi kazimierskiej. Wśród eksponatów jest krzesło gdańskie z 1752 roku, z kolekcji hrabiego Łubieńskiego.

Kazimierza Wielka – co zobaczyć

8) Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Kazimierzy Wielkiej zbudowano w 1663 roku. Fundatorem był krakowski kasztelan Stanisław Warszycki. Ten sam, który wyposażył Jasną Górę w działa do obrony przed Szwedami (potop szwedzki). W latach kościół 1894-95 został przebudowany. Drewniana dzwonnicę stojącą obok kościoła z XIX wieku przebudowano na początku XX wieku. Dobudowano wtedy część nawy i kaplicę Świętej Rodziny.

9) W skład zespołu pałacowego w Kazimierzy Wielkiej wchodzą:
– Pałacyk wzniesiony w 1895 roku dla ówczesnego prezesa zarządu cukrowni Juliana Tołłoczki. Zaprojektował go ten sam architekt, co basztę. Potem pałacyk latami stał opuszczony. Obecnie z pierwotnej budowli zachowała się tylko wieża. Resztę rozebrano i wybudowano na nowo, obecnie jest tu hotel.
– Budynek zarządu cukrowni (także z II połowy XIX wieku).

10) W Kazimierzy Wielkiej jest zalew, a w zasadzie kompleks sześciu zalewów o łącznej powierzchni 12,5 ha. Maksymalna głębokość wynosi 2 metry. Zalew jest letnią atrakcją.

11) Obok jest też zalew (zbiornik retencyjny) na rzece Małoszówka. Powstał na początku XXI wieku. Gromadzono tu zapasy wody dla cukrowni, na okres kampanii cukrowniczej.

12) Obok zalewu jest park założony przez rodzinę Łubieńskich. W najstarszej, północnej części od ul. Kościuszki jest wielki kurhan z okresu kultury trzcinieckiej.

Kazimierza Wielka uzdrowiskiem?

13) Od pół wieku wiadomo, że w okolicach Kazimierzy Wielkiej na głębokości ok. 700 metrów są pokłady wód siarczkowych i termalnych. Badania wykazały, że mają temperaturę 28 stopi C. i są tu miliardy metrów sześciennych wody. Obecnie woda geotermalna służy do ogrzewania budynku Zespołu Szkół Rolniczych w Cudzynowicach. Pokłady wody są szansą na rozwój gospodarczy gminy, dlatego powstały plany stworzenia tu uzdrowiska w rejonie zbiornika na Małoszówce, mającego 100 hektarów powierzchni. Koszt zagospodarowania jest jednak duży. Plusem pomysłu są odkryte w pobliżu megalityczne grobowce sprzed 5,5 tys. lat, które będą dodatkową atrakcją. Jeśli pomysł zostanie wcielony w życie, Kazimierza Wielka ma szansę na szybki rozwój.

Kazimierza Wielka ciekawostki

14) Gdy w 1956 r. Kazimierza Wielka stała się siedzibą powiatu, nie była jeszcze miastem. Prawa miejskie otrzymała 3 lata później.

15) 22 września 2019 r. nad zbiornikiem wodnym w Kazimierzy Wielkiej odbył się charytatywny festiwal kolorów, zorganizowany dla mieszkańców. 14 maja 2019 r. zorganizowano także Kazimierski Festiwal Kultury, z okazji 70-lecia istnienia Miejsko-Gminnej i Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Mikołaja Reja.

Kazimierza Wielka ciekawostki i zdjęcia: (c) Sadurski.com

Zobacz też:
> Kłobuck
> Nowy Tomyśl
> Pszów