Niesamowite ciekawostki o Stambule
Atrakcje i zabytki Stambułu. Co zobaczyć w Stambule? Z czego słynie Stambuł ciekawostki, historia i współczesność miasta
Stambuł – najważniejsze informacje
1) Stambuł, to największe (14 mln mieszkańców) miasto Turcji.
2) Geograficznie część Stambułu znajduje się w Europie, a drugą część na innym kontynencie – w Azji. To jedyne takie miasto na świecie. Obie części miasta dzieli cieśnina Bosfor.
3) Stambuł, to duży ośrodek przemysłowy, wytwarzający 1/4 produkcji kraju. Także centrum finansowe (giełda, siedziby banków), kulturalne i naukowe.
4) W Stambule działa ok. 2700 meczetów i ponad 100 kościołów chrześcijańskich. Zdecydowana większość mieszkańców wyznaje Islam.
Jak miasto zmieniało swoją nazwę
5) Miasto kilkukrotnie zmieniało swą nazwę. W starożytności nazywało się Bizancjum (gdyż jego założycielem był Byzas). W III wieku n.e. miasto nazywało się Augustina Antonina (na cześć syna rzymskiego cesarza Septymiusza Sewera, Antoniusza). Potem Nova Roma (Nowy Rzym) – tę nazwę nadał cesarz Konstantyn I Wielki. Z kolei cesarz Teodozjusz II znów zmienił nazwę miasta na Konstantynopol, czyli “Miasto Konstantyna”. Ta nazwa przetrwała przez cały okres bizantyjski oraz przez czasy Imperium osmańskiego. 28 marca 1930 roku rząd turecki podjął decyzję o zmianie nazwy na Stambuł. Nazwa pochodzi z języka greckiego i oznacza: “do miasta”.
Stambuł zabytki
Hagia Sofia
6) Hagia Sofia (zwana też: Kościół Mądrości Bożej, albo: Wielki Kościół), to monumentalna świątynia bizantyjska, uważana za najwspanialszy obiekt architektury i budownictwa pierwszego tysiąclecia naszej ery. Była to najwyższa rangą świątynia w Cesarstwie bizantyjskim, miejsce modłów i koronacji cesarzy. Świątynia została ufundowana przez cesarza Justyniana I Wielkiego. Po zdobyciu Konstantynopola (ówczesna nazwa Stambułu) przez Turków w 1453, została zamieniona na meczet. To wtedy dobudowano minarety, czyli cztery smukłe wieżyczki.
Obecnie Hagia Sofia nie jest miejscem kultu religijnego, lecz muzeum odwiedzanym przez turystów. To najsłynniejsze muzeum Stambułu działa od 1935 roku.
Błękitny Meczet
7) Błękitny Meczet (Sultan Ahmet Camii) w Stambule, to największy meczet świata. Został budowany z polecenia sułtana Ahmeda I. To jeden z ostatnich, a równocześnie najwspanialszych przykładów tzw. “klasycznego okresu” sztuki islamskiej w Turcji. Jego budowę rozpoczęto w 1609 roku. 19-letni wówczas sułtan bardzo chciał wybudować coś, co będzie jeszcze wspanialsze od znajdującej się niedaleko świątyni Hagia Sofia i stanie się najważniejszym meczetem Imperium osmańskiego.
Obecnie Błękitny Meczet jest atrakcją turystyczną oraz (w przeciwieństwie do Hagia Sofii) czynnym meczetem, miejscem kultu muzułmanów. Dlatego turyści wchodząc do wnętrza, muszą zdjąć buty oraz okryć kolana i ramiona.
Wieża Galata
8) Wieża Galata (Galata Kulesi), zwana również Christea Turris, czyli Wieża Chrystusa, lub Megalos Pyrgos (Wspaniała Wieża) znajduje się w Stambule, w dzielnicy Galata. Ta 63-metrowej wysokości wieża, została zbudowana w 1384 r. jako część fortyfikacji ówczesnej kolonii Genui i była najwyższym punktem tych fortyfikacji. W czasach Imperium osmańskiego w wieży stacjonował oddział janczarów, w XVI wieku było tu więzienie. Po pożarze w 1794 r. wieżę odrestaurowano.
Od 1967 roku wieża jest otwarta dla zwiedzających. Jest tu klub, restauracja, sklep z pamiątkami, a na szczycie punkt widokowy, z którego można oglądać panoramę Stambułu.
Cysterna Bazyliki
9) Cysterna Bazyliki (inne nazwy: Podziemna Cysterna, Pałac Jerebatan) znajduje się w Stambule i jest największą z kilkuset starożytnych cystern czyli sztucznych zbiorników na wodę.
Zbiornik znajduję się pod ziemią. To duża, podziemna komnata o rozmiarach 143×65 metrów, mogąca pomieścić nawet 100 tys. metrów sześciennych wody. Sklepienie podparte jest 336. marmurowymi kolumnami ustawionymi w 12. rzędach po 28 kolumn. Zbiornik jest otoczony ceglanym murem o grubości 4,8 metra. Woda do cysterny była dostarczana akweduktami Bozdogan i Malovaz.
Cysterna Bazyliki została wybudowana w VI wieku n.e. na rozkaz cesarza bizantyjskiego Justyniana I. Jej zadaniem było zaopatrywanie w wodę pałacu cesarskiego w wypadku wojny, jeśli woda z akweduktów zostałaby odcięta lub zatruta. Po zdobyciu miasta przez Turków w 1453 roku, cysterna jeszcze przez jakiś czas pełniła swoją funkcję. Ponieważ najeźdźcy preferowali świeżą wodę bezpośrednio z akweduktów i nie obawiali się oblężenia miasta, wkrótce uległa zapomnieniu, aż do połowy XVI w., kiedy zainteresował się nią holenderski podróżnik i uczony Gylles.
W 1987 roku cysternę udostępniono zwiedzającym. Obecnie jest jedną z atrakcji turystycznych Stambułu.
Pałac Topkapi Sarayi
10) Topkapi Sarayi znajduje się w centrum Stambułu. Był rezydencją sułtanów przez blisko 4 wieki. Jego budowę rozpoczęto za panowania sułtana Mehmeda II Zdobywcy w 1453 roku (wkrótce po zdobyciu Konstantynopola), a zakończono w 1465 roku. Obecnie tereny pałacu udostępnione są dla turystów i w okresie letnim cieszą się dużą popularnością.
Stambuł atrakcje, co warto zobaczyć
11) Kryty Bazar (Grand Bazaar) w Stambule, to jeden z największych bazarów w Turcji. Ma powierzchnię 30 hektarów i jest tu 3500 sklepików. Sprzedaje się tu m.in. przyprawy, biżuterię, wyroby garncarskie, dywany oraz pamiątki dla turystów.
To miejsce handlowe było znane już w epoce Bizancjum. Po zdobyciu miasta przez Turków, na rozkaz sułtana Mehmeda Zdobywcy, w 1464 r. zbudowano tu dwie hale: dla jubilerów i antykwariuszy. Potem dobudowywano do nich kolejne sklepiki. Do XIX wieku handlowano tu również niewolnikami.
12) Cieśnina Bosfor oddziela Europę od Azji i dzieli Stambuł na dwie części. Bosfor ma 30 kilometrów długości, 0,7-3,7 kilometra szerokości i 30-120 metrów głębokości. Łączy Morze Czarne z Morzem Marmara i jest tu szlak morski o międzynarodowym znaczeniu.
W Stambule zbudowano dwa mosty łączące brzegi Bosforu: Most Bosforski (ukończony w 1973, o długości 1074 metrów i Most Mehmeda Zdobywcy (ukończony w 1988, o długości 1090 metrów).
Wycieczka statkiem po cieśninie jest jedną z atrakcji dla turystów odwiedzających Stambuł.
13) W Stambule mieszkał i zmarł w 1855 r. Adam Mickiewicz. Obecnie w domu w którym mieszkał, znajduje się Muzeum Adama Mickiewicza.
14) Co jeszcze zobaczyć w Stambule? Na przykład dzielnicę Ortaköy, słynącą z knajpek i restauracji oraz Misir Çarşisi czyli Bazar Egipski.
Stambuł ciekawostki o transporcie
15) Od 2000 r. w Stambule działa metro. Jest kilka linii metra.
16) 24 km od miasta jest port lotniczy Stambuł-Atatürk. Drugie lotnisko znajduje się 20 km na wschód od Stambułu. Nazywa się Sabiha Gökçen.
17) Jeśli chodzi o transport kolejowy, w części europejskiej miasta znajduje się dworzec Şirkeci, gdzie kończą bieg pociągi przyjeżdżające z Europy, a w części azjatyckiej jest dworzec Haydarpaşa, obsługujący pociągi odjeżdżające w kierunku wschodnim.
Stambuł ciekawostki i zdjęcia: (c) Sadurski.com