Wielkanocne tradycje, zwyczaje i symbole

Zwyczaje wielkanocne

Wielkanoc, to najstarsze święto Chrześcijaństwa, upamiętniające mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Wiąże się z nim szereg tradycji ludowych, kultywowanych przez setki lat. Wiele z nich dotrwało do dziś

Niedziela palmowa i palmy wielkanocne

Wielki Tydzień rozpoczyna Niedziela Palmowa. Wtedy niesiemy do kościoła palmy. Udekorowane kolorowymi, suszonymi kwiatami, palmy wielkanocne znamy wszyscy. Kiedyś klepano nimi zwierzęta, aby były zdrowe. Po Wielkanocy palmy zwykle zostawiane są w domu aż do kolejnych świąt.

Najpiękniejsze palmy zgłaszane są do konkursów. Największy doroczny konkurs odbywa się w Lipnicy Murowanej na Małopolsce.

Zwyczaje wielkanocne: święconka (święcone)

Zwyczaj święcenia pokarmów w Wielką Sobotę sięga średniowiecza. W koszyczku, który niesiemy do kościoła do poświęcenia, oprócz chleba (symbol Ciała Chrystusa), powinny się też znaleźć:
– jaja (symbol nowego życia). Mogą być już zdobione czyli jaja – pisanki),
– sól,
– wędlina
– figura baranka (np. cukrowego) z chorągiewką, który symbolizuje zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa,
– chrzan,
– pieprz,
– świąteczne ciasto (np. mała babeczka drożdżowa).
– Niektórzy wkładają też miód.

Zawartość koszyczka (zwykle jest upleciony z wikliny) jest zależna m.in. od regionu Polski. Koszyczek najczęściej dekorowany jest gałązkami bukszpanu lub borowiny. Z wierzchu przykrywany jest też białą, płócienną serwetką. Należy ją zdjąć przed poświęceniem przez księdza. Święcenie pokarmów odbywa się w kościele lub przed nim. Najczęściej dokonuje tego ksiądz lub diakon.

Tradycja święcenia pokarmów w Wielkanoc oprócz Polski istnieje też w kilku krajach Europy (np. niektóre regiony Niemiec i Austrii). U Chrześcijan wyznania prawosławnego tradycyjna święconka, to słodki chleb czyli pascha. Ta wielkanocna tradycja kultywowania jest na Białorusi, Ukrainie, Węgrzech, Czechach, Grecji, Turcji i Armenii.

Śniadanie wielkanocne

Po rezurekcji i poświęceniu pokarmów, rodzina zasiada do wielkanocnego śniadania. Zanim wszyscy zasiądą do stołu, jest okazja do składania życzeń i dzielenia się święconką. W niektórych regionach Polski dzieci obdarowywane są słodyczami i prezentami “od wielkanocnego zajączka”.

Wielkanocny stół

Wielkanoc, to okazja do rodzinnego biesiadowania. Są półmiski z wędlinami, domowe kiełbasy i pasztety, sałatka jarzynowa i jaja pod każdą postacią (ale zwykle na twardo). Są też wypieki wielkanocne: świąteczne baby drożdżowe, serniki i mazurki.

Śmigus-dyngus – lany poniedziałek

To tradycja jeszcze z czasów słowiańskich, zanim dotarło na tereny obecnej Polski Chrześcijaństwo. Wzajemne oblewanie się zimną wodą oznaczało radość z nadejścia wiosny. Oblewanie miało też sprzyjać płodności. Nic wiec dziwnego, że oblewano wodą głównie panny na wydaniu.

Przy okazji: zwyczaj oblewania się wodą, ale już nie chrześcijański, istnieje też w Tajlandii. Ma to miejsce podczas święta Songkan, a oblewanie wodą symbolizuje radość z nadejścia Nowego Roku.

Rękawka i toczenie jaj

To zwyczaj znany na Małopolsce, który ma miejsce zaraz po świętach wielkanocnych. Podczas rękawki mają miejsca wspólne zabawy na świeżym powietrzu. Najważniejszą z nich jest jest toczenie jajek wielkanocnych. Ten zwyczaj ma też miejsce np. w Niemczech, Anglii (Egg rolling), w Skandynawii (Äggrullning) i w Rosji.

Zwyczaje wielkanocne: (c) Sadurski.com

Zobacz też:
> Ciekawostki o pisankach
> Prima Aprilis
> Topienie Marzanny – pierwszy dzień wiosny