Nie tylko grobowce faraonów. Bezcenne skarby – TOP 10

Ziemia i woda do dziś kryją w sobie miejsca, w których są drogocenne przedmioty. Oto oryginalne zestawienie – najciekawsze znaleziska i największe skarby, jakie kiedykolwiek wydobyto

10. Skarb z wraku Nuestra Señora de Atocha

W 1985 roku u wybrzeży Florydy odnaleziono wrak hiszpańskiego galeonu Nuestra Señora de Atocha, który zatonął w 1622 roku podczas huraganu. Statek wiózł niewyobrażalne bogactwa z Nowego Świata do Hiszpanii: ponad milion srebrnych monet peso, 20 ton srebrnych sztabek, 27 kilogramów szmaragdów i 35 skrzyń złota. Odkrycia dokonał Mel Fisher, legendarny poszukiwacz skarbów, który przez 16 lat przeszukiwał dno oceanu, kierując się relacjami czterech ocalałych marynarzy. Wartość znaleziska oszacowano na ponad 700 milionów dolarów, co czyni je jednym z najcenniejszych skarbów wydobytych z wody w XX wieku. Część ładunku udało się odzyskać, choć wiele kosztowności wciąż pozostaje pod morskim dnem. Znalezisko trafiło na aukcje i do muzeów, a Fisher stał się symbolem wytrwałości w poszukiwaniach. Jednak nie obyło się bez sporów prawnych – władze Florydy rościły sobie prawa do części skarbu, co zakończyło się ugodą na korzyść znalazcy.

9. Skarb z Środy Śląskiej

W 1985 i 1988 roku w Środzie Śląskiej w Polsce, podczas prac budowlanych na wysypisku śmieci i rozbiórki kamienicy, odkryto jeden z najcenniejszych skarbów średniowiecznej Europy. Znalezisko, to złota korona wysadzana klejnotami, zapony, pierścienie, złota taśma oraz ponad 3400 monet o wadze 12,7 kg, głównie groszy praskich z XIV wieku. Skarb, ukryty prawdopodobnie w czasach wojen husyckich, wart jest dziesiątki milionów złotych, choć jego wartość historyczna jest trudna do oszacowania. Odkrycie wywołało sensację, ale i chaos – część monet trafiła w ręce znalazców, którzy płacili nimi w lokalnych knajpach, a niektóre klejnoty zniknęły, być może przetopione lub wywiezione za granicę. Reszta skarbu znajduje się dziś w muzeum w Środzie Śląskiej i we Wrocławiu, choć poszukiwania fragmentów tamtego skarbu trwają do dziś.

8. Złoto z wraku SS Central America

W 1988 roku, około 260 kilometrów od wybrzeża Karoliny Południowej, odnaleziono wrak SS Central America. To parowiec, który zatonął w 1857 roku podczas huraganu, zabierając na dno 15 ton złota w sztabkach i monetach. Statek wiózł bogactwa z kalifornijskiej gorączki złota, a jego katastrofa przyczyniła się do paniki finansowej w USA.

Odkrycia dokonał Tommy Thompson, który za pomocą nowoczesnej technologii podwodnej zlokalizował wrak na głębokości 2,5 km. Wartość skarbu oszacowano na 150 milionów dolarów w momencie odkrycia, choć dziś może być warta znacznie więcej. Wydobycie trwało lata, a złoto trafiło na aukcje kolekcjonerskie. Thompson zniknął z częścią zysków uzyskanych ze sprzedaży skarbu, a wieloletni pościg zakończył się jego aresztowania w 2015 roku.

7. Skarby z grobowca El Castillo de Huarmey

W 2013 roku w Peru, na stanowisku El Castillo de Huarmey, polsko-peruwiański zespół archeologów pod kierownictwem Miłosza Giersza odkrył nietknięty grobowiec kultury Wari, datowany na VIII wiek. W środku znaleziono 63 zmumifikowane ciała, głównie kobiet, otoczonych setkami artefaktów: złotymi i srebrnymi ozdobami, ceramiką oraz tkaninami. Najcenniejsze były złote nausznice, naszyjniki i ceremonialne naczynia, świadczące o wysokim statusie pochowanych. Wartość materialna jest trudna do określenia, ale historyczna – bezcenna, bo to pierwszy tak dobrze zachowany grobowiec Wari. Odkrycie miało miejsce podczas rutynowych badań, gdy zauważono ślady dawnej konstrukcji pod piaskiem. Artefakty trafiły do peruwiańskich muzeów, rzucając nowe światło na preinkaską cywilizację.

6. Skarb z wraku RMS Republic

W 1981 roku u wybrzeży Massachusetts odnaleziono wrak luksusowego liniowca RMS Republic, który zatonął w 1909 roku po kolizji z innym statkiem. Plotki mówiły, że przewoził złoto dla carskiej Rosji, warte wówczas 3 miliony dolarów (dziś około 250 milionów). Poszukiwacz Martin Bayerle, po latach badań, w 2005 roku potwierdził obecność złotych monet i sztabek na głębokości 80 metrów. Wydobycie części skarbu rozpoczęto w kolejnych latach, ale operacja była kosztowna i skomplikowana. Znalezisko wzbudziło spory prawne między Bayerlem a inwestorami, a pełna wartość wciąż czeka na dokładną wycenę. Część monet trafiła na rynek kolekcjonerski, ale większość skarbu pozostaje pod wodą, kusząc kolejnych poszukiwaczy.

5. Skarby z pola bitwy w Gryzonii

W 2019 roku w szwajcarskich Alpach, w regionie Gryzonia, archeolodzy odkopali rzymski sztylet i inne artefakty z bitwy datowanej na 15 r. p.n.e. Miała miejsce między legionistami a wojownikami retyckimi. Znalezisko, odkryte przypadkowo podczas prac w górzystym terenie, obejmuje broń, monety i elementy wyposażenia, warte miliony franków szwajcarskich na rynku antyków, choć ich wartość naukowa jest nie do ocenienia. To jedno z czterech takich znalezisk z czasów rzymskich, co czyni je unikatowym. Artefakty trafiły do muzeum w Chur, a odkrycie zapoczątkowało dalsze wykopaliska, które ujawniły całe pole bitwy. Stan zachowania przedmiotów zadziwił ekspertów, oferując wgląd w militarne dzieje Imperium Rzymskiego.

4. Miecz krzyżowca z Morza Śródziemnego

W 2021 roku izraelski nurek Shlomi Katzin, eksplorując wody u wybrzeży wzgórza Karmel, natknął się na miecz krzyżowca z XI-XIII wieku na głębokości 4 metrów. Pokryty muszlami, ale doskonale zachowany, towarzyszył mu zbiór kotwic i ceramiki rozrzuconych na dnie. Eksperci z Izraelskiego Urzędu Starożytności oszacowali jego wartość na setki tysięcy dolarów, ale historyczne znaczenie – jako relikt wypraw krzyżowych – jest nieocenione. Katzin zgłosił znalezisko władzom, a miecz trafił do muzeum, gdzie poddano go konserwacji. Odkrycie to rzuciło światło na morską aktywność rycerzy w średniowieczu i zainspirowało dalsze badania podwodne w regionie.

3. Zaginione złote miasto w Luksorze

W 2021 roku w Egipcie, niedaleko Luksoru, zespół archeologów pod kierownictwem Zahiego Hawassa odkrył “zaginione złote miasto” Achetaton, założone przez Amenhotepa III około 1390 r. p.n.e. Wykopaliska ujawniły domy, warsztaty, piece i tysiące artefaktów: pierścienie, amulety, naczynia i narzędzia, niektóre zdobione złotem. Wartość materialna jest trudna do oszacowania, ale odkrycie uznano za jedno z najważniejszych w archeologii od czasów grobowca Tutanchamona. Miasto, zasypane piaskiem przez 3400 lat, zostało odnalezione podczas poszukiwań świątyni. Znaleziska trafiły do muzeów w Kairze, zmieniając naszą wiedzę o epoce Nowego Państwa w Egipcie.

2. Skarby z wraku San José

W 2015 roku u wybrzeży Kolumbii odnaleziono wrak galeonu San José, który zatonął w 1708 roku podczas bitwy z Brytyjczykami. Statek wiózł 11 milionów złotych monet, szmaragdy i srebro, warte dziś nawet 17 miliardów dolarów. Odkrycia dokonał zespół z Woods Hole Oceanographic Institution przy wsparciu kolumbijskiego rządu, używając podwodnych robotów na głębokości 600 metrów. Hiszpania i Kolumbia toczą spór o prawa do skarbu, a jego wydobycie rozpoczęto dopiero w 2024 roku, z powodu trudności technicznych i kosztów. Część artefaktów ma trafić do muzeum w Cartagenie, ale pełna eksploracja wciąż trwa, budząc emocje na całym świecie.

1. Grobowiec Tutanchamona

W 1922 roku w Dolinie Królów w Egipcie, Howard Carter odkrył grobowiec faraona Tutanchamona, nietknięty od ponad 3300 lat. W środku znaleziono ponad 5000 artefaktów: złoty sarkofag, maskę pogrzebową (11 kg czystego złota), tron, biżuterię i rydwany. Wartość materialna wynosi miliardy dolarów, ale kulturowe znaczenie jest nieporównywalne – to najbardziej kompletny grobowiec faraona, jaki kiedykolwiek odnaleziono. Odkrycie miało miejsce po latach poszukiwań finansowanych przez lorda Carnarvona, gdy Carter zauważył schody prowadzące do zapieczętowanej komory. Znaleziska trafiły do Muzeum Egipskiego w Kairze, stając się symbolem archeologicznej chwały i inspiracją dla popkultury. Plotki o “klątwie Tutanchamona” tylko dodały mu legendy.

Największe skarby: (c) Sadurski.com / GR

Zobacz też:
>
>