Ciekawostki o dniach tygodnia

Niedziela, poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, piątek, sobota. Który dzień zaczyna a który kończy tydzień? Dni tygodnia w różnych językach, dlaczego tak się nazywają? Ciekawostki o dniach tygodnia

Niedziela – ciekawostki

1) Wśród dawnych ludów słowiańskich starano się w niedzielę powstrzymywać od pracy, nie działać (ne dělatĭ). I już wiemy skąd wzięła się na nazwa.

2) W 321 r. n.e. cesarz Konstantyn ustanowił niedzielę dniem wolnym od pracy oraz święto chrześcijańskie. Po upadku cesarstwa Sobory (spotkania biskupów) wzywały do zachowania niedzielnego odpoczynku.

3) Zgodnie z chrześcijańską i żydowską tradycją niedziela, to pierwszy dzień tygodnia.

4) W językach romańskich nazwa tego dnia tygodnia pochodzi od łacińskiego określenia feria Dominica, dies Dominicus (dzień Pański czyli Jezusa Chrystusa). Przykłady: domingo (hiszpański), dimanche (francuski).

5) W języku rosyjskim waskriesien´je oznacza zmartwychwstanie.

6) W starożytnym Rzymie niedziela był dniem kultu Słońca lub Mitry. Dlatego w części języków nazwa tego dnia nawiązuje do Dnia Słońca, po łacinie dies Solis. Przykłady: Sunday (język angielski), Sonntag (niemiecki).

7) Dla chrześcijan niedziela to dzień świąteczny upamiętniający zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa,

8) Przysłowia i cytaty o niedzieli:
Kogut myślał o niedzieli, a w sobotę łeb ucięli.
Niedziela, święto miejskiej melancholii. (Leopold Staff)
Nie oceniaj ludzi według tego, co robią w niedzielę, ale według tego, co robią w pozostałe dni tygodnia. (Thomas Fuller)

9) Niedziele u Tiffany’ego (Sundays at Tiffany’s), to amerykański melodramat z 2010 roku, w reżyserii Marka Piznarskiego.

Poniedziałek – ciekawostki

1) Poniedziałek, to pierwszy dzień po niedzieli – dlatego tak go w Polsce nazwano.

2) Podobnie jest w innych językach słowiańskich: pondělí (czeski), poniedielnik (rosyjski), ponedjeljak (sersko-chorwacki).

3) W wielu językach nasz poniedziałek nawiązuje do łacińskiego słowa dies Lunae (dzień Księżyca). Tak jest w języku hiszpańskim (lunes), francuskim (lundi), angielskim (Monday) czy niemieckim (Montag). Podobnie w języku japońskim (tsuki = Księżyc), a w Indiach nazwa somwar nawiązuje do bóstwa lunarnego (luna = Księżyc).

4) 3 stycznia, to Blue Monday (smutny poniedziałek) czyli najbardziej depresyjny dzień w roku. Nazwę wprowadził do języka powszechnego Cliff Arnall, brytyjski psycholog.

5) Nie lubię poniedziałku, to znakomita polska komedia. Powstała w 1971 r., reżyserem jest Tadeusz Chmielewski (1927-2016).

Wtorek – ciekawostki

1) Nazwa wtorek wzięła się stąd, że jest to drugi (wtóry) dzień po niedzieli.

2) W języku prasłowiańskim o wtorku mówiono: vtorŭ.

3) Wtorek w wybranych językach: wtornik (rosyjski), úterý (czeski), utorak (serbsko-chorwacki).

4) Przysłowia o wtorku:
Ostatni wtorek wskazuje, jaka pogoda w poście panuje.
Kiedy pada w ostatni wtorek, to ze lnem uciekaj w dołek.
Kto w poniedziałki nie zalewa pałki, to we wtorki liczy worki.

Środa – ciekawostki

1) Nazwa środy wzięła się stad, że jest to środkowy dzień tygodnia.

2) Słowo środa wywodzi się od starosłowiańskiego słowa serdь / serda, oznaczającego środek.

3) Nazwa środa w niektórych językach: středa (język czeski), srieda (rosyjski), srijeda (serbsko-chorwacki).

4) W części języków nazwa środy nawiązuje do łacińskiego dies Mercurii (dzień Merkurego), na przykład: miércoles (hiszpański), mercredi (francuski).

5) Niemiecka nazwa środy – Mittwoch, to dosłownie: środek tygodnia.

6) Od środy mamy nazwy świąt: Środa Popielcowa, Wielka Środa.

7) Na Dolnym Śląsku jest miasto Środa Śląska. Środa w nazwie wzięła się stąd, ponieważ od XIII wieku w każdą środę organizowano tu targ. Na Wielkopolsce jest też miasto Środa Wielkopolska.

Ciekawostki o czwartku

1) W językach słowiańskich i bałtyckich nazwa jest podobna i związana z czwórką, bo to czwarty dzień tygodnia. Przykłady: čtvrtek (jęz. czeski), czetwierg (rosyjski), četvrtak (serbsko-chorwacki).

2) Od słowa czwartek ma nazwy kilka świąt, np. Wielki Czwartek, tłusty czwartek.

3) Przysłowia o czwartku:
Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła.
Tłusty czwartej pączkami fetuje, a od Popielca ścisły post szykuje.

Piątek – ciekawostki

1) Piątek w językach słowiańskich i bałtyckich brzmi podobnie, gdyż jest to piąty dzień tygodnia. Przykłady: pátek, (język czeski), piatnica (rosyjski), petak (serbsko-chorwacki), penktadienis (litewski).

2) W krajach w których łacina wpłynęła na ich języki, piątek pochodzi od łacińskiego dies Veneris (dzień Wenus). Przykłady: venerdì (włoski), viernes (hiszpański). W krajach germańskich nazwa nawiązuje go Frigg lub Frei (odpowiedniczka Wenus), np. Friday (angielski), Freitag (niemiecki), vrijdag (niderlandzki), fredag (norweski, duński, szwedzki).

3) Dla Chrześcijan piątek jest dniem śmierci Jezusa Chrystusa. Z tego powodu w tym dniu obowiązuje post.

4) W judaizmie w piątek, wraz z zachodem słońca, rozpoczyna się szabat. W kulturze zachodniej w piątek wieczorem rozpoczyna się weekend.

5) Piątek, w połączeniu z liczbą 13, to podobno bardzo pechowy dzień. Mówi się: “trzynastego w piątek”.

6) Przysłowia i cytaty o piątku
W piątek zły początek.
Kto się w piątek śmieje, w niedzielę będzie płakał. (Jean Baptiste Racine)
Tyle na świecie porządku, że sobota po piątku. (Elżbieta Grabosz)

Sobota – ciekawostki

1) Nazwa sobota pochodzi od szabatu. To świąteczny dzień odpoczynku, ostatni dzień tygodnia. Jest obchodzony przez wyznawców judaizmu i niektórych religii chrześcijańskich. W Biblii ostatniego dnia tygodnia, gdy Bóg stworzył świat, odpoczął.

2) W wielu innych językach nazwa sobota brzmi podobnie: sábado (hiszpański), sabato (włoski), subbota (rosyjski), subota (serbsko-chorwacki), Samstag (niemiecki.

3) W językach nordyckich sobota, to dzień kąpieli, np. lørdag (język duński).

4) W kulturze zachodniej sobota i niedziela, to dni całkowicie lub częściowo wolne od pracy. Oba te dni, to weekend (dosłownie: koniec tygodnia).

5) Przysłowia i cytaty o sobocie
Kto w sobotę pierze, ten się w niedzielę nie ubierze.
Przy sobocie po robocie.
Najlepsze w niedzieli to sobota wieczór. (Gilbert Cesbron)
Tyle na świecie porządku, że sobota po piątku.

Dnia tygodnia ciekawostki: (c) Sadurski.com

Zobacz też:
> Pory roku – ciekawostki
> Ciekawostki o Walentynkach
> Dzień św. Patryka