Zamek Książąt Głogowskich w Głogowie i jego historia

Niezwykłe dzieje głogowskiego zamku. Zamek Książąt Głogowskich – od XIII-wiecznego grodu po współczesne muzeum. Czy zamek w Głogowie ma swojego ducha?

Historia głogowskiego zamku

Zamek w Głogowie został zbudowany w pierwszej połowie XIII wieku. Na początku swojego istnienia był budowlą drewnianą z wolnostojącą, ale już murowaną wieżą obserwacyjną. Dla bezpieczeństwa, był otoczony wałem drewniano–ziemnym, z naturalną fosą wodną.

W 1291 roku, gdy miał miejsce w południowej Polsce wielki pożar obejmujący również Głogów, ogień strawił miasto, a rezydujący w nim książę Henryk musiał na pewien czas zamieszkać w jednym z budynków stojących przy rynku. Brak funduszy spowodował, że szybko nie zabrano się do odbudowy Głogowa. Zaczęto ją na przełomie XIII i XIV wieku, a przy okazji, zbudowano na dogodnym planie prostokąta nową murowaną siedzibę dla księcia. Do czasów nam obecnych ocalała jedynie wieża, stojąca w narożniku południowo–zachodnim budynku.

Gdy nastąpił podział Głogowa, zamek znalazł się w rękach królów czeskich. Zmieniło się to od 1384 roku, gdy dostał się on w ręce lenników książąt cieszyńskich.

Drugi zamek w Głogowie i spotkanie królów

W 1406 roku książęta głogowscy pobudowali drugi zamek, w pobliżu furty podwórcowej, gdzie istniało wówczas kolegium jezuickie. Do budowy tego zamku, wykorzystano fragment miejskich murów obronnych. Po ponownym zjednoczeniu Głogowa, co nastąpiło w 1480 roku, sprzedano zamek mieszczanom, a oni w kolejnych latach zadecydowali o jego rozebraniu.

W 1462 roku miało miejsce w Głogowie spotkanie królów: Kazimierza Jagiellończyka i Jerzego z Podiebradu. Król Polski Kazimierz przez pewien czas zamieszkał w starym głogowskim zamku ze swoją świtą. Nazwał go zamkiem „tronowym”.

W 1499 roku księciem głogowskim został Zygmunt, późniejszy król Polski, który znany dziś jako Zygmunt Stary. Nowy władca zaplanował gruntowną przebudowę zniszczonego w owym czasie zamku. W 1526 roku, Śląsk wraz z Głogowem jako księstwem bardzo ważnym pod względem ekonomicznym, znalazł się w rękach Habsburgów. Ich siedzibą był odremontowany przez księcia Zygmunta zamek głogowski. Tutaj też książęta przed objęciem swojego urzędu, składali królowi stosowną przysięgę „wierności i oddania”.

Klątwa i kolejna odbudowa

W 1574 roku, źle odremontowana zachodnia część zamku głogowskiego runęła. Miasto tym sposobem straciło swoją wizytówkę. Dopiero w początkach XVII stulecia, starosta głogowski Rudolf von Zedlitz przeprowadził (oczywiście nie z własnej kieszeni, ale na na koszt stanów księstwa głogowskiego) gruntowny remont zamku. Po pożarze w 1615 roku, w którym spłonął także zamek zaczęto mówić, że nad Głogowem wisi klątwa.

W latach 1652-1657, znów pracowano nad odbudową zamku. Prowadzono prace remontowe pod kierownictwem starosty Jana Bernarda von Herberstein. Wybudowano wówczas w zamku wielką salę, ozdobioną na suficie przepięknym plafonem, przedstawiającym cesarza Leopolda na koniu. Na ścianach tej sali, powieszono portrety głogowskich książąt oraz starostów. Zamkowi nadano charakter rezydencji pałacowej. Wieża, która stała jako wolny budynek, również została obudowana i dołączona do południowo-zachodniego narożnika murów zamkowych. Cały budynek zamku głogowskiego został przy okazji podwyższony o jedno piętro. Ujednolicono też otwory okienne izb mieszkalnych i gospodarczych, a także stworzono regularny dziedziniec, włączając w jego ciąg poszczególne ściany otaczających go budynków.

Zamek Książąt Głogowskich. Słynni goście i Armia Czerwona

Król Fryderyk II przyjeżdżając do Głogowa, zatrzymywał się w tutejszym zamku. W latach następnych, a gdy w Europie miały miejsce wojny napoleońskie, gościł tu sam cesarz Napoleon. W XIX stuleciu, otynkowano elewacje dziedzińca oraz starą wieżę.

Pod koniec XIX stulecia, w budynku zamkowym mieścił się sąd królewski. Pozostałe pomieszczenia, były mieszkaniami prywatnymi. Zamek został dotkliwie zniszczony w roku 1945, przez Armię Czerwoną. Zamekdbudowano w siedemdziesiątych latach ubiegłego wieku.

Niesłusznie skazana czyli duch głogowskiego zamku

Każdy zamek ma swojego ducha i nie inaczej jest w przypadku Zamku Książąt Głogowskich. I jak zwykle, wiąże się z nim pewna historia. Pewnego razu głogowski sąd niesłusznie skazał na dożywocie gosposię księdza proboszcza, posługującą na pobliskiej plebanii. Dziewczyna nie mogąc pogodzić się z bezzasadnie wymierzoną karą, odmawiała przyjmowania posiłków i zmarła śmiercią głodową. Nawet nie została pochowana, a rzekomo pokrzywdzony przez nią ksiądz, kazał jej ciało wyrzucić poza mury miasta, na śmietnisko. Jak wieść niesie, duch dziewczyny, niosąc ze sobą dwa zapalone kaganki przechadza się co noc po zamkowych murach i głośno wypowiada słowo: „sprawiedliwość”.

Na końcu dodamy, że w odbudowanym zamku obecnie mieści się Muzeum Archeologiczno–Historyczne.

Zamek Książąt Głogowskich + foto (2): (c) Sadurski.com / Agnieszka Gałka Walkiewicz
Górne zdjęcie: Andrzej Otrębski / cc by-sa 4.0

Zobacz też:
> Jawor
> Kamieniec Ząbkowicki