Ciekawostki o Nałęczowie

Nałęczów ciekawostki, atrakcje Nałęczowa. Co warto wiedzieć o Nałęczowie – z czego słynie

Nałęczów ciekawostki, informacje

1) Nałęczów jest miastem położonym w północno-zachodniej części województwa lubelskiego, w powiecie puławskim, nad rzeką Bystrą i jej dopływem Bochotniczanką. Mieszka tu ok. 3700 mieszkańców. Miejscowość założono w 1772 r., a prawa miejskie ma od 1963 roku.

2) Miejscowość posiada status uzdrowiska, które jako jedyne w Polsce ma profil wyłącznie kardiologiczny. Leczy się tu głównie choroby: wieńcową, nadciśnienie tętnicze, nerwice serca i stany ogólnego wyczerpania psychofizycznego.

3) Nazwa Nałęczów używana jest od 1772 r., gdy nadał ją ówczesny właściciel tych ziem, Stanisław Małachowski herbu Nałęczów. Wcześniej istniała tu wieś Bochotnica.

Nałęczów atrakcje, co zobaczyć

Park Zdrojowy

4) Park Zdrojowy został założony pod koniec XVIII w. przez wspomnianego już Stanisława Małachowskiego. Mieści się w samym centrum miasta. Ma 25 ha powierzchni i znajdują się tu m.in. Pałac Małachowskich, zabytkowe sanatorium „Książę Józef” oraz klasycystyczny obiekt sanatoryjny Stare Łazienki, zbudowany w latach 1816–1821. Spacerując alejkami można podziwiać pomniki i rzeźby, m. in. Stefana Żeromskiego i Bolesława Prusa. Na terenie Parku Zdrojowego mieści się również Dom Zdrojowy z pijalnią wód mineralnych, palmiarnią oraz Pijalnią Czekolady Wedel.

Muzeum Stefana Żeromskiego

5) Muzeum Stefana Żeromskiego ma charakter biograficzno-literacki i jest oddziałem Muzeum Lubelskiego, jednego z najstarszych i największych muzeów wschodniej Polski. Zostało założone w 1928 r. w letnim domu pisarza (żył w latach 1864-1925), który służył mu jako pracownia.

Budynek powstał w 1905 r. i zaprojektował go Jan Koszczyc-Witkiewicz. Wewnątrz zachowało się oryginalne wyposażenie z czasów, gdy mieszkał tu Żeromski, m. in. biurko pisarza. Dużą część zbiorów stanowią pamiątki po Adamie Żeromskim, synu Stefana, który zmarł na gruźlicę w wieku 18. lat. W ramach ekspozycji można też zobaczyć rysunki, szkice i projekty takich artystów, jak Stanisław Witkiewicz, Stanisław Ignacy Witkiewicz „Witkacy”, Leon Wyczółkowski czy Tymon Niesiołowski. Wystawa prezentuje również kolekcję listów Stefana Żeromskiego i jego żony Oktawii Radziwiłłowicz oraz dokumenty i rodzinne fotografie. Za budynkiem muzeum znajduje się mauzoleum Adama Żeromskiego.

Muzeum Bolesława Prusa

6) Muzeum Bolesława Prusa – to także filia Muzeum Lubelskiego. Powstało w 1961 r. z inicjatywy prof. dr Feliksa Araszkiewicza, który zajmował się twórczością pisarza (żył w latach 1847-1912). Obecną siedzibą muzeum jest budynek dawnej Ochronki im. Adama Żeromskiego. Wśród eksponatów znajduje się bogata kolekcja korespondencji Prusa m.in. z żoną Oktawią, z Aliną Sacewiczową czy z Antonim Osuchowskim. Zbiory obejmują również fotografie rodzinne, zdjęcia Nałęczowa wykonane przez pisarza, oryginalne zapiski i notatki, pierwodruki dzieł oraz wydania obcojęzyczne utworów.

Kościół św. Boromeusza

7) Kościół rektoralny św. Karola Boromeusza powstał w latach 1917-1919, z inicjatywy i środków Ludwiki Benni. Fundatorka upamiętniła w ten sposób swojego zmarłego męża, zasłużonego dla Nałęczowa lekarza, Karola Benniego. Za projekt budowli odpowiedzialny był Stanisław Witkiewicz. Jest to drewniana kaplica w stylu zakopiańskim. W ołtarzu znajduje się obraz przedstawiający św. Karola Boromeusza, patrona chorych. Jest to kopia obrazu z kościoła na warszawskich Powązkach. W 1997 r. kaplica została ustanowiona Kościołem Rektoralnym Parafii św. Jana Chrzciciela w Nałęczowie.

Willa Podgórze

8) Willa Podgórze, to jedna z najpiękniejszych willi, które powstały na przełomie XIX i XX wieku w Nałęczowie. Mieści się przy ulicy Armatniej Góry. Wybudował ją w latach 1882-1885 litewski ziemianin Aleksander Oskierko. Powstała w popularnym wówczas stylu szwajcarskim. W kolejnych latach willa należała m. in. do wspomnianego już lekarza Karola Benniego. Organizowano tu czwartkowe spotkania literackie, a ich inicjatorami byli Jadwiga Łuszczewska-Deotyma oraz poeta Antoni Odyniec.

Park w Nałęczowie i jego atrakcje

Pijalnia Wód Mineralnych

9) Pijalnia Wód Mineralnych znajduje się w Domu Zdrojowym. Połączona jest z palmiarnią. Woda pochodzi z dwóch źródeł o nazwach: „Celiński” i „Miłość”, a także z odwiertu górniczego „Barbara”. Są to tzw. szczawy żelaziste. Oprócz skosztowania wody wewnątrz pijalni, można tu zobaczyć rzeźby przedstawiające osoby związane z Nałęczowem oraz freski Jarosława Olejnickiego.

Pomnik Kaczek i Wyspa Miłości

10) Niedaleko budynku, nad brzegiem stawu znajduje się Pomnik Kaczek. Jest to grupa rzeźb przedstawiających kaczki, które „spacerują” po parkowej alejce. Po przeciwnej stronie stawu znajduje się Wyspa Miłości. Dostać się na nią można przechodząc przez mostek. Wejście wzbronione jest jedynie w okresie lęgowym ptaków, który upodobały sobie właśnie tę wyspę.

Ławeczka Bolesława Prusa

11) Ławeczka Bolesława Prusa to pomnik, który ma formę ławki z umieszczoną na niej postacią pisarza. Całość została wykonana z brązu przez Stanisława Strzyżyńskiego i jego syna Zbigniewa. Pomnik znajduje się na jednej z parkowych alejek, niedaleko stawu i pijalni wód. Odsłonięcie miało miejsce w 2002 r., w 120. rocznicę pierwszego przyjazdu Prusa do Nałęczowa.

Pomnik Roweru i Aleja Gwiazd Kolarstwa

12) W pobliżu pijalni wód jest też Pomnik Roweru. Ma wygląd starodawnego modelu roweru. Stoi on bezpośrednio na ziemi, bez postumentu, dlatego często bywa wykorzystywany do robienia pamiątkowych zdjęć. Jego powstanie związane jest z osobą Bolesława Prusa, który był wielkim miłośnikiem kolarstwa, a także założycielem Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów. Obok pomnika jest też Aleja Gwiazd Kolarstwa. Ma postać wmontowanych w chodnik płyt z nazwiskami i autografami m.in. Ryszarda Szurkowskiego, Czesława Langa i Zenona Jaskuły.

Kolejne atrakcje Nałęczowa

13) Młyn Hipolit powstał w 1937 r. Obecnie mieści się w nim Muzeum minerałów, skamieniałości i meteorytów, które obejmuje ponad 5 tys. eksponatów. Do najciekawszych należą Meteoryt Niedźwiedzia (jedyny dotychczas paleometeoryt odkryty na terenie Polski) oraz Stomatosuchus – czaszka wymarłego krokodyla o tej nazwie, pochodząca z Maroka. Odwiedzający – dzieci i dorośli mają możliwość uczestniczenia w „płukaniu złota” oraz w pokazie erupcji wulkanu na specjalnie przygotowanej makiecie.

14) Wąwozy lessowe wpisane są w krajobraz Nałęczowa. Miasto to, wraz z Kazimierzem Dolnym i Puławami, wyznacza teren nazywany Krainą Wąwozów Lessowych. Jeden z najpiękniejszych wąwozów nałęczowskich, Wąwóz Głowackiego, składa się z wąwozu głównego, podzielonego na trzy odcinki oraz z kilku bocznych odnóg. Wejście znajduje się od ulicy Głowackiego. Ciekawostką na trasie są domy, które wyglądają jakby wybudowano je w koronach drzew. Należą do pensjonatu „Na drzewach”.

15) Małe ZOO „Nałęczowski Zwierzyniec” – mieści się przy ul. Kamieniak. Jest tu kilkadziesiąt ras kur ozdobnych. Żyją tu również strusie, jenoty, lisy polarne, a także znacznie lepiej nam znane króliki, świnki morskie, tchórzofretki, krowy, kozy i owce. Dużą atrakcję stanowi możliwość przejazdu na kucu felińskim.

Nałęczów ciekawostki: (c) Sadurski.com
Zdjęcia (3) Henryk Bielamowicz / cc by-sa 4.0 (Stare Łazienki, Prus, kaczki)

Zobacz też:
> Puławy
> Kazimierz Dolny
> Ciekawostki o Lublinie