24 niezwykłe ciekawostki o muchomorach
Czas czytania:3 minut/y, 38 sekund/y
Czy wszystkie muchomory są trujące i mają czerwone kapelusze? Skąd wzięła się nazwa muchomor? Muchomory ciekawostki o muchomorach
Muchomory – podstawowe informacje
1) Muchomory rosną na całym świecie, z wyjątkiem Antarktydy. Jest ich najwięcej w Europie i w Stanach Zjednoczonych.
2) Często wygląd muchomora kojarzymy z czerwonym kapeluszem z białymi plamkami. Tymczasem tak wygląda gatunek muchomor czerwony. Wiele innych gatunków kolorem i wyglądem wcale go nie przypomina.
3) Muchomory są różnego smaku i zapachu. Od łagodnego, przez mdlący, po nieprzyjemny. Smak bywa jednak mylący. Zdarza się, że gatunki trujące mają całkiem przyjemny smak i zapach. Śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy ma nawet przyjemny aromat.
Skąd nazwa muchomor?
4) Polska nazwa grzyba “muchomor” powstała w 1876 roku. Po raz pierwszy użył jej botanik Feliks Berdau (1826-1895). Nazwa pochodzi od zestawienia słów: mucho-mor (mucha + uśmiercanie, zaraza), ponieważ w dawnej Polsce muchomora używano do trucia much. Muchomory suszono, potem krojono na drobne kawałki i zalewano osłodzonym mlekiem. Aromat przyciągał muchy, siadały aby się napić i niedługo potem padały martwe.
5) Wcześniej muchomora w Polsce nazywano: bydełka, muchomorka, mglejka.
Informacje o muchomorach
6) Muchomorów (amanita) jest ponad 950 gatunków.
7) Są muchomory niejadalne, trujące (niektóre śmiertelnie, np. muchomor sromotnikowy), ale są też gatunki jadalne.
8) Spożycie 30 gram muchomora sromotnikowego może być dla człowieka dawką śmiertelną. To tyle, ile waży połowa owocnika (kapelusza) dojrzałego okazu tego muchomora.
9) Najsilniej trującymi grzybami rosnącymi w Polsce są: muchomor sromotnikowy i muchomor jadowity (amanita virosa).
10) Wśród najbardziej znanych odmian muchomorów są: muchomor plamisty, muchomor zielonawy (sromotnikowy), muchomor mglejarka i muchomor cytrynowy.
11) Wiele muchomorów zawiera mniej lub bardziej trujące toksyny. Niektóre z tych grzybów mają właściwości halucynogenne.
Kolejne ciekawostki o muchomorach
12) Podobno Klaudiusza (cesarz rzymski) i cesarza Karola VI (żył w XVIII wieku) otruto muchomorami sromotnikowymi.
13) Oznaki otrucia muchomorem sromotnikowym pojawiają się po 8-16 godzinach po spożyciu.
14) Niegdyś muchomor czerwony na Syberii uchodził za cenny towar. Był czymś w rodzaju środka płatniczego. Z muchomorów czerwonych robiono tam odurzający napój, który pili szamani.
15) Kiedyś muchomory zalewano spirytusem lub denaturatem. Cieczą nacierano miejsca ciała dotknięte reumatyzmem. Podobno pomagało.
16) W dawnej Polsce określeniem sromotnik nazywano osobę okrytą hańbą lub siejącą zgorszenie. Z czasem określenie przylgnęło też do muchomorów i powstała nazwa: muchomor sromotnikowy.
17) Muchomory pojawiły się w “Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza. Podczas grzybobrania zbierał je Wojski. Mickiewicz nie wyjaśnił w epopei po co Wojskiemu muchomory, ale z lektury wiemy, że nosił ze sobą skórzaną packę do zabijania much. A jak już wyżej napisaliśmy, w dawnej Polsce wywar z muchomorów i mleka przywabiał i truł muchy.
18) Kształt kapelusza muchomora czerwonego zależy od jego wieku. Po tym, jak jest krwisto czerwony i ma do 25 cm średnicy, jaśnieje i zewnętrzną część kapelusza podnosi w górę, ukazując blaszki (spodnią stronę kapelusza).
Wybrane gatunki muchomorów
19) Muchomor sromotnikowy zawiera substancje trujące, rozkładające się w temperaturze 260-300 stopni Celsjusza. Dlatego gotowanie we wrzącej wodzie (100 stopni C.) nie zmienia jego trujących właściwości.
20) Nazwy muchomor sromotnikowy po raz pierwszy użył Franciszek Błoński w 1889 roku. Władysław Wojewoda zaproponował dla tego grzyba nazwę muchomor zielonawy, jako bardziej trafną.
21) Muchomor jadowity jest silnie trujący. Ma w składzie oligopeptydy, które po spożyciu przez człowieka powodują nieodwracalne uszkodzenie wątroby.
22) Wśród rodziny grzybów sromotnikowatych jest sromotnik smrodliwy. Tę nazwę nadał mu Józef Jundziłł w 1830 r. Grzyb zwany był też: sromotnik bezwstydny, sromotnik śmierdzący, sromotnik wstydliwy, panna-bedłka, słupiak cuchnący (bo nieprzyjemnie pachnie). Ponieważ ma wąski kapelusz i gruby trzon, nieprzypadkowo już w starożytnej Grecji nazywano go phallus (członek męski). W latach 1983-2004 ten grzyb był w Polsce pod ochroną – groziło mu wyginięcie.
Muchomory jadalne
23) Muchomor cesarski, to gatunek jadalny. Swoją nazwę zawdzięcza temu, że uważany był za przysmak godny cesarskiego stołu.
24) Muchomor czerwieniejący, to gatunek jadalny. Choć w Polsce występuje często, jednak zbieranie jego jest odradzane. Powód? Łatwo go pomylić z silnie trującym muchomorem plamistym.
Muchomory ciekawostki: (c) Sadurski.com
Inne ciekawostki:
> Trufle
> Niebieskie truskawki
> Ciekawostki o bananach
