Jarmarki bożonarodzeniowe w Polsce i Europie
Czas czytania:13 minut/y, 58 sekund/y
Jarmarki bożonarodzeniowe Polska, Europa
Magiczna atmosfera zbliżającego się Bożego Narodzenia, okres przedświątecznych zakupów, do tego na dokładkę prószący z nieba śnieg. Atmosfera chrześcijańskiej od wieków Europy oraz zimowa aura powodują, że cieszymy się na myśl o Bożym Narodzeniu i chętnie odwiedzamy przedświąteczne jarmarki. Ich tradycja sięga średniowiecza. Na przełomie XIII i XIV wieku zaczęto je organizować na terenie obecnych Niemiec i Austrii
Obecnie jarmarki bożonarodzeniowe odbywają się chyba w każdym większym mieście naszego kontynentu oraz w mniejszych ośrodkach. Licznie odwiedzają je również mieszkańcy polskich miast. Organizatorzy prześcigają się w wymyślaniu kolejnych atrakcji, aby przyciągnąć jeszcze większą liczbę odwiedzających.
Niektóre jarmarki zaczynają swoje doroczne życie już w listopadzie, a kończą już w styczniu. Ale generalnie okres jarmarków bożonarodzeniowych, to cały grudzień, do Wigilii.
Jarmarki bożonarodzeniowe w Polsce
Jarmark bożonarodzeniowy we Wrocławiu
Jarmark bożonarodzeniowy organizowany jest na Rynku i placu Solnym. Rozpoczyna się już w drugiej połowie listopada. Na straganach (ostatnio w liczbie 150) można skosztować ciepłego jedzenia (bigos, kiełbaski) i w ogóle wypieków oraz produktów regionu Dolnego Śląska. Można napić się alkoholu (np. grzane piwo oraz wino z wanilią i czarnym pieprzem). Oczywiście można też kupić świąteczne prezenty i smakołyki kojarzące się ze zbliżającymi się świętami. Są stragany z wyrobami rękodzieła, biżuterią. Są udekorowanie choinki (a nawet las choinek), wielki wiatrak, migające światełka, bajkowe postacie w bożonarodzeniowej i zimowe scenerii i inne atrakcje dla dzieci (np. małe wagoniki, którymi można się przejechać).
Wrocław słynie z krasnali, wiec są też spore figury krasnali. Wśród nich Krasnal Prezentuś, oczywiście najbardziej lubiany przez dzieci. Aby spełnił marzenia, wystarczy trzykrotnie dotknąć jego czapki. Odbywają się widowiska i występy na scenie, jest uroczyste powitanie Mikołaja i oficjalne rozświetlenie choinki, Baśniowa Parada Elfów i Reniferów oraz Magiczny Korowód Kolędników.
Gdy prószy śnieg, a wszędzie biało, atmosfera jest jeszcze lepsza i wokół widać uradowane twarze. Zresztą podobnie jest na wszystkich innych jarmarkach.
Jarmark bożonarodzeniowy w Gdańsku
Doroczny jarmark organizowany jest na Targu Drzewnym. Kolorowe stragany ozdobione świątecznie, kuszą mieszkańców Gdańska, aby tu zajrzeć i coś kupić. Jest wenecka karuzela z rumakami, Anielski Młyn (z poruszającymi się figurami aniołów i świętach), Zaczarowana Kareta, jest nieduże lodowisko. Jest Przystań pod Jemiołą, gdzie przez świętami zakochani mogą się pocałować, a skłóceni pogodzić. A nad wszystkim góruje wielka, 50-metrowy diabelski młyn. Z wysoka, z innej perspektywy można spojrzeć na Gdańsk oraz zbliżające się święta.
Jarmarki bożonarodzeniowe: Kraków
Stragany znajdują się niedaleko Sukiennic. Oprócz produktów spożywczych i prezentów można kupić m.in. choinkowe bombki, ceramikę, wyroby z drewna, wełny i sukna. Co jakiś czas rozbrzmiewa grana na żywo muzyka. Oczywiście są też słynne oscypki z owczego sera, przywiezione z Zakopanego. Na zimno lub prażone na grillu. Komu zimno, może napić się grzańca galicyjskiego. W poszczególne, przedświąteczne dni, są dodatkowe atrakcje: konkurs krakowskich szopek, wspólne kolędowanie, korowód kolędników, a wcześniej także andrzejkowe lanie wosku.
Jarmark bożonarodzeniowy w Warszawie
Zbliżające się święta widać już na udekorowanym świątecznie Nowym Świecie i Krakowskim Przedmieściu. Przed zamkiem królewskim co roku stoi wielka, udekorowana choinka, a atmosferę świąt widać i czuć na Starówce. Na środku Rynku Starego Miasta zwykle urządzone jest lodowisko. Stragany bożonarodzeniowego jarmarku ustawione są od placu Zamkowego do pomnika Kilińskiego na Starym Mieście – w kierunku Barbakanu. Na straganach można kupić wyroby regionalne, rzemieślnicze i artystyczne.
Jarmark bożonarodzeniowy w Poznaniu
Kilkadziesiąt straganów staje na poznańskim Starym Rynku, tworząc tym samym Betlejem Poznańskie. Oczywiście wszystko jest kolorowe i świątecznie udekorowane. Można coś zjeść i napić się w drewnianej “karczmie” i kupić świąteczne prezenty. Wśród atrakcji są spektakle, muzyka na żywo, animacje dla dzieci, wspólne kolędowanie i pokazy taneczne. Tradycyjnie atrakcją jarmarku jest Międzynarodowy Festiwal Rzeźby Lodowej. Co kilka dni na scenie są koncerty i spektakle związane tematycznie z Bożym Narodzeniem, jest wspólne kolędowanie. Niedaleko Rynku, na placu Wolności, zamontowana jest karuzela i diabelski młyn, a obok także stoją stragany.
Jarmarki bożonarodzeniowe: Toruń
Na Starym Rynku znajdują się stragany, kształtem przypominające zabytkowe kamieniczki Torunia. Można tu kupić m.in. ozdoby świąteczne, pamiątki, wyroby ceramiczne, wikliniarskie. Są wędliny i słodycze, chleby na zakwasie i inne wyroby świątecznej kuchni. Oczywiście można też kupić toruńskie pierniki (najlepiej jeśli są udekorowane świątecznie), napić się grzanego wina oraz miodu pitnego.
Jarmark bożonarodzeniowy w Olsztynie
Warmiński Jarmark Świąteczny organizowany jest na uliczkach Starego Miasta. Wokół udekorowanych straganów są udekorowane choinki oświetlone lampkami, są bałwanki i śnieżynki. Można obejrzeć spektakle teatralne, posłuchać występów muzycznych, posłuchać kolęd w wykonaniu uczniów olsztyńskich szkół.
To tylko kilka przykładów z Polski. Przedświąteczne jarmarki organizowane są też w innych, większych (np. Opole, Łódź) i mniejszych miastach.
A może w grudniu na wycieczkę?
Komu nie wystarczy atmosfera polskich jarmarków bożonarodzeniowych, może wybrać się do innych krajów starego kontynentu. Na przedświątecznej gorączce postanowiły skorzystać polskie biura podróży. Niektóre oferują w grudniu wyjazdy, których głównym celem jest odwiedzenie jarmarków bożonarodzeniowych i przedświąteczne zakupy. Celem tych podróży są m.in. Berlin, Drezno, Poczdam (Niemcy) Praga, Wiedeń, Budapeszt, Lwów i Salzburg. Autokar, cena nieduża, można też odwiedzić znane destynacje turystyczne wspomnianych miast. Niestety w większości są to wyjazdy bez noclegu, więc po rozkoszach przedświątecznych zakupów musi wystarczyć sen w autokarze.
Jarmarki bożonarodzeniowe w Europie
1. Wiedeń (Austria)
Gdzie poczuć świąteczną atmosferę, jeśli w grudniu będziesz w Wiedniu? Jarmarki bożonarodzeniowe odbywają się w różnych punktach miasta:
– Wiedeński Jarmark Bożonarodzeniowy na Placu Ratuszowym (Rathausplatz).
– Wioska bożonarodzeniowa przy Maria-Theresien-Platz.
– Wioska bożonarodzeniowa w Pałacu Belvedere (Prinz-Eugen-Straße 27).
– Wioska bożonarodzeniowa na terenie Starej Kliniki (Alserstraße/Spitalgasse, Hof 1).
– Jarmark świąteczny Altwiener Christkindlmarkt (Freyung), odbywa się tu od 1772 roku.
– Jarmark adwentowy Am Hof.
– Jarmark bożonarodzeniowy oraz noworoczny pod pałacem Schönbrunn.
– Art Advent na placu Karlsplatz (sztuka i rękodzieło).
– Jarmark świąteczny na Spittelbergu (Spittelberggasse, Schrankgasse, Gutenberggasse).
– Jarmark zimowy na placu Riesenradplatz (m.in. wesołe miasteczko i koncerty muzyczne).
– Jarmark bożonarodzeniowy przy placu Stephansplatz – czyli kilkadziesiąt stoisk wokół katedry św. Szczepana.
– Adwentowy jarmark w operze (Mahlerstraße 6) – pierniki, sery, wędliny, poncz, wina od regionalnych wytwórców.
2. Berlin (Niemcy)
Jest tu aż kilkadziesiąt (niektórzy piszą, że nawet setka) miejsc, w których można poczuć przedświąteczną atmosferę. Koniecznie trzeba odwiedzić Berliner Weihnachtszeit vor dem Roten Rathaus (jarmark przed Czerwonym Ratuszem) i Weihnachtzauber Gendarmenmarkt w centrum miasta. Jakie atrakcje? Na przykład pieczone kartofle i miejscowy specjał czyli currywurst, (grillowana lub pieczona kiełbaska wieprzowa posypana przyprawą curry, polana sosem na bazie koncentratu pomidorowego). Dla dzieci są karuzele, dla wszystkich lodowiska, bożonarodzeniowe szopki, itd.
3. Paryż (Francja)
Wspaniały jarmark bożonarodzeniowy odbywa się na Polach Elizejskich. To najsłynniejsze Marché du Noël zaczyna się za rondem w pobliżu stacji Franklin D. Roosevelt i ciągnie się aż do placu Zgody. Z dala widać oświetlony, diabelski młyn.
W dzielnicy Défense, tuż obok galerii handlowej Les 4 Temps odbywa się inne Marché du Noël. Jarmark najczęściej znajduje się obok kościoła. Pięknie udekorowane witryny sklepowe można obejrzeć, spacerując bulwarem Saint-Germain-des-Prés.
4. Londyn (Anglia)
W odróżnieniu od wielu miast kontynentu, odwiedzając bożonarodzeniowy jarmark w Londynie, poznajemy świąteczne zwyczaje oraz produkty znane z różnych krajów. Obok straganów z niemieckimi kiełbaskami są wypieki znane z Francji, włoskie słodycze czy polskie bursztyny kupowane na prezent.
W stolicy Anglii jest kilka popularnych miejsc, odwiedzanych przed Bożym Narodzeniem. Southbank Centre Winter Market czyli jarmark w dzielnicy Southbank nad Tamizą; tu w drewnianych kramach serwowane są przekąski, można kupić prezenty (np. rękodzieło), a atmosferę świąteczną potęguje świąteczna muzyka. Tuż przy London Bridge organizowany jest inny jarmark świąteczny. Jest tu kilkadziesiąt straganów rozstawionych wzdłuż Tamizy (pomiędzy The Queen’s Walk, galerią Hay’s i London Bridge City Pier). Dwa kolejne londyńskie jarmarki bożonarodzeniowe, to Jarmark na Leicester Square i Świąteczny market przy Tate Modern.
Winter Wonderland w Hyde Parku, to podobno czwarty najlepszy świąteczny jarmark w Anglii. Szczególnie dzieci uwielbiają przejechać się tu kolejką (i innymi podobnymi atrakcjami), wejść do Baśniowej Krainy (zobaczyć niedźwiedzia polarnego, wraki statków, itp) oraz wstąpić do cyrku. Można też pojeździć na łyżwach.
5. Praga (Czechy)
Dziennik USA Today praskie jarmarki bożonarodzeniowe uznał za najpiękniejsze na świecie. Cudnie ustrojone stoiska rozstawione są na Placu Wacława i Rynku Starego Miasta, wszędzie czuć zapach cynamonu i goździka. Amatorzy miodu pitnego mogą napić się medoviny, grzanego wina z miodem, zjeść ziemniaki z boczkiem i kapustą lub pieczoną szynkę. Amatorzy słodkości chętnie zakupią prażone orzechy w cukrze.
6. Bolzano (Włochy)
Na tutejszym jarmarku bożonarodzeniowym wśród lokalnych produktów spożywczych jest m.in. grappa (alkohol z pestek winogron) oraz wędliny i sery.
7. Budapeszt (Węgry)
Tu jarmark Bożonarodzeniowy odbywa się na deptaku Vaci utca, gdzie znajduje się zabytkowa hala targowa. Jarmark odbywa się też na placu przed katedrą św. Stefana i na placu Vörösmarty oraz na okolicznych ulicach. Światełkami udekorowane są znane budynki, m.in. Parlament, Opera, Zamek Królewski oraz Most Łańcuchowy. Nawet tramwaje.
8. Salzburg (Austria)
Christkindlmarket odbywa się na Residenzplatz w Salzburgu, między kościołem a średniowiecznym zamkiem na szczycie wzgórza. Stoi tu blisko setka straganów podzielonych na 6 sekcji. Warto skosztować aromat gebrannten Mandeln czyli prażonych migdałów, Bratapfel (świeżo pieczonych jabłek) i napić się grzanego wina Glühwein.
9. Madryt (Hiszpania)
Od 1860 r. na głównym placu miasta, La Plaza Mayor odbywa się Mercado de Navidad. Na tym jarmarku bożonarodzeniowym w Madrycie można odwiedzić 140 straganów. Warto pamiętać, że 28 grudnia jest tu Madrileños czyli tutejszy Prima Aprilis.
10. Drezno (Niemcy)
Drezdeński Striezelmarkt, to najstarszy i jeden z największych w Niemczech jarmarków bożonarodzeniowych. Jego nazwa pochodzi od Strietzel – słynnej drezdeńskiej strucli bożonarodzeniowej. Stoi tu 14-metrowej wysokości bożonarodzeniowa piramida (jej miniatury można kupić na wielu straganach), można wziąć udział w Święcie Strucli (pochód z wielką struclą odbywa się między Zwingerem a Striezelmarkt). Co oryginalnego można tu kupić? Pflaumentoffel, to figurka kominiarza z suszonych śliwek. To równocześnie talizman, który podobno zapewnia szczęście.
W pobliskim parku codziennie można podziwiać pokazy teatralne i koncerty o tematyce świątecznej. Na drezdeńskim jarmarku, koniecznie spróbuj bożonarodzeniowe ciasta Dresdner Christstollen. Historia tego saksońskiego wypieku sięga ponad pięciuset lat wstecz.
Obok, na dziedzińcu późnorenesansowego zamku Wettynów, już za (niedużą) opłatą można odwiedzić jarmark historyczny. Do obejrzenia m.in. pokaz tkania płótna i lepienia garnków.
Świątecznie udekorowana jest ulica Münzgasse – od Frauenkirche po Brühlschen Terrasse (Tarasa Brühla).
11. Poczdam (Niemcy)
W zabytkowym centrum odbywa się jarmark bożonarodzeniowy „Niebieski blask światełek”. W Poczdamie-Babelsberg ma miejsce Czeski Jarmark Bożonarodzeniowy, na Neuer Markt (dzielnica holenderska) odbywa się “Jarmark Gwiazdkowy”. Jest jeszcze kilka innych jarmarków.
12. Neapol (Włochy)
Na ulicy San Gregorio Armeno odbywa się jarmark bożonarodzeniowy. Warto skosztować ciastka rococo, susamielli oraz smażonych na tłuszczu kuleczek struffoli. I nie dziw się, jeśli na tutejszych szopkach bożonarodzeniowych obok Jezuska i Maryi zobaczysz figurki słoni, kucharzy lub znane współcześnie osoby.
13. Amsterdam (Holandia)
Odbywa się tu dwadzieścia kilka jarmarków bożonarodzeniowych, zarówno w centrum, jak i na przedmieściach. Najbardziej znane są te na Leidesplein i Museumplein. Warto spróbować holenderskich pączków czyli olibollen. Tym bardziej, że podobno odpędzają złe moce. Dodatkowo, od 1 grudnia do 22 stycznia nad miejskimi kanałami odbywa się Amsterdam Light Festival.
14. Sztokholm (Szwecja)
Stortorget julmarknad, to bożonarodzeniowy jarmark na Rynku starego miasta w Sztokholmie. Znajduje się w samym sercu sztokholmskiego Starego Miasta – Stortorget julmarknad. Na organizowanym od 1837 r. jarmarku obecnie jest 40 niedużych straganów w kolorze czerwonym. Można tu napić się glöggu (grzane wino z aromatyczną mieszanką przypraw), zjeść szwedzkie przekąski, np. pierniczki pepparkakor, saffransbullar (czyli bułeczki z szafranem), albo mięso łosia lub renifera.
15. Manchester (Anglia)
Albert Square, to 300 straganów podzielonych na kilka sekcji. Wśród nich produkty i potrawy z Francji, Niemiec i innych krajów. Kulinaria? Są tu m.in. bawarskie strucle, naleśniki francuskie, niemieckie Flammkuchen (pizza z serem i mięsem). Przy okazji wizyty na jarmarku można odwiedzić Cathedral Gardens lub pojeździć na łyżwach.
16. Brema (Niemcy)
Jarmark bożonarodzeniowy w Bremie (aż 170 straganów) odbywa się wokół zabytkowego ratusza, pomnika Rolanda i katedry św. Piotra. Stąd zabytkową ulicą Böttcherstraße można przespacerować się do Schlachte-Zauber, znajdującego się nad rzeką Wezerą. Jest tu historyczny jarmark bożonarodzeniowy, gdzie poczujesz świąteczną atmosferę. Zapachy wędzonej ryby, świeżo upieczonego chleba, wokół łodzie kołyszące się na wodzie oraz kolędy i muzyka organowa dochodząca z pobliskich kościołów.
17. Strasburg (Francja)
Christkindelsmärik – znany również jako Marché de l’Enfant Jésus, to jeden z najstarszych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie, a jego tradycja sięga roku 1570. W centrum miasta, na kilku placach zabytkowej części miasta co roku stawianych jest 300 drewnianych straganów, podzielonych na 11 “miasteczek” tematycznych. Główna część jarmarku znajduje się na Place de la Cathédrale. Polecamy lokalne ciasteczka bredele, które są w wielu smakach (np. orzechowy, pomarańczowy, cynamonowy, pralinowy) oraz grzane wino vin chaud. Jest też coś dla ducha: imprezy kulturalne i występy muzyczne.
18. Bruksela (Belgia)
Aż do 1 stycznia pomiędzy Bourse, Grand Place, Place Sainte Catherine i Marché Aux Poissons odbywa się Jarmark Bożonarodzeniowy Brussels Winter Wonders (Plaisirs d’Hiver). Niemal całe stare miasto Brukseli zamienia się w świąteczny jarmark, składający się z niemal ćwierć tysiąca drewnianych straganów. Co pół godziny na fasadzie ratusza wyświetlane są świąteczne motywy.
Gastronomiczną atrakcją są tu belgijskie gofry i czekolada, małże, sery oraz belgijskie frytki. Są też europejskie smakołyki: angielski pudding świąteczny, ślimaki, ostrygi i pierniki. A do popicia jest grzane wino glögg (Skandynawia) oraz glühwein (Niemcy). Po odwiedzeniu straganów można skorzystać z lodowiska albo diabelskiego młynu i karuzeli.
19. Hamburg (Niemcy)
Podobno są tu najpiękniejsze jarmarki bożonarodzeniowe w północnych Niemczech. Na Rathausmarkt, przed zabytkowym ratuszem są stragany m.in. cukierników i twórców rękodzieła. Jarmark przy ulicy Mönckebergstraße składa się ze 150. straganów.
> Hamburg ciekawostki
20. Ryga (Łotwa)
Jarmark bożonarodzeniowy odbywa się na Starym Mieście, będącym na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Będąc tu skosztuj wędzonych mięs, prażonych migdałów, na na końcu kup słoik słynnego łotewskiego miodu.
21. Kolonia (Niemcy)
W Kolonii sześć jarmarków bożonarodzeniowych, które co roku odwiedza 2 miliony turystów. Dwa odbywają się pod gotycką katedrą Kölner Dom, do tego jarmarki na Alter Markt i na Neumarkt, jarmark na Rudolfplatz, jarmark przy Muzeum Czekolady oraz… pływający jarmark na statku żeglugi po Renie.
Można tu zakupić m.in. Räuchermännchen czyli drewniane figurki postaci palących fajkę, oryginalne dziadki do orzechów, ceramikę i bombki choinkowe. Lokalny rarytas? Na przykład pieczone jabłko z orzechami i cynamonem w zalewie z glühwein (grzanego wina). Na Heumarkt można pojeździć na wielkim lodowisku, obejrzeć bożonarodzeniowe szopki, posłuchać koncertów. Na Alter Market jest raj dla dzieci: mnóstwo stoisk z zabawkami, karuzele, teatrzyki lalkowe, a nawet siedziba św. Mikołaja.
22. Kopenhaga (Dania)
Jeden z najlepszych jarmarków bożonarodzeniowych w Kopenhadze odbywa się w parku rozrywki – Ogrodach Tivoli. Będąc w tym miejscu, kosztuj glõgg (grzane wino), æbleskiver (czyli pączki z dżemem i cukrem) oraz kanapkę z pieczoną wieprzowiną i czerwoną kapustą. I wsiądź do Star Flyer czyli 80-metrowej karuzeli, z której można podziwiać panoramę Kopenhagi.
23. Bratysława (Słowacja)
Jarmark bożonarodzeniowy w Bratysławie odbywa się na Placu Głównym, Placu Franciszkańskim i Placu Hviezdoslava. To ponad 100 stoisk, a na nich regionalne potrawy i upominki, od lokalnego rzemiosła po ceramikę. Są haftowane serwety, aniołki i inne figurki, przedmioty z wikliny. Do spożycia jest m.in. loksza czyli placek z ciasta ziemniaczanego nadziewany gęsią wątróbką lub kapustą, poza tym kiełbaski, kapuśniak, pagacze (ciasta skwarkowe) i wątróbki po cygańsku. A na słodko m.in. strudle z owocami i miodowe pierniki. To wszystko można popić grogiem, ponczem lub grzanym winem.
24. Sibiu (Rumunia)
Piața Mare, to jarmark bożonarodzeniowy w miejscowości Sibiu, w Transylwanii. W 70-ciu straganach można skosztować świątecznych smakołyków i kupić prezenty. Jest grzane wino, pierniki, są pieczone kasztany. Także rumuńsko-węgierskie specjały: cozonac (słodki chleb) i kürtőskalács (lane ciasto w kształcie rożka).
25. Moskwa (Rosja)
Jarmark bożonarodzeniowy odbywa się także na Placu Czerwonym w Moskwie – w towarzystwie murów Kremla i Soboru Wasyla Błogosławionego. Nie jest może imponujący (20 straganów), ale każdy kto lubi atmosferę Bożego Narodzenia (w tym kraju jest ono dopiero 7-ego stycznia), chętnie tu spróbuje naleśników z kawiorem, pieczonych ziemniaków z grzybami i piklami oraz grzanego wina podawanego z rosyjskim piernikiem. Można też m.in. kupić ręcznie malowane matrioszki. A obok można pojeździć na łyżwach albo odwiedzić wesołe miasteczko.
To tylko wybrane miasta europejskie, w których co roku organizowane są jarmarki bożonarodzeniowe.
Jarmarki bożonarodzeniowe w Polsce i Europie – tekst: (c) Sadurski.com
Zobacz też:
> Ciekawostki o kolędach, teksty kolęd
> Bombki choinkowe ciekawostki
> Wszystko o: Karp – wigilijna ryba
