Azja – niesamowite ciekawostki o kontynencie

Azja ciekawostki o kontynencje

Na tej stronie znajdziesz informacje i ciekawostki na temat:
– Położenie Azji, ludność, góry, morza, jeziora, rzeki, pustynie, przyroda i roślinność, zwierzęta.
– Państwa Azji i ich stolice (dużo ciekawostek!), największe miasta Azji.
– Co to jest Azja Mniejsza?
– I wiele innych!

> Azja atrakcje turystyczne
> Azja zabytki

Azja – położenie i powierzchnia

Azja, to największy kontynent na Ziemi. Przeważająca część lądów leży na półkulach północnej i wschodniej. Jeśli jednak wziąć pod uwagę wszystkie azjatyckie wyspy – kontynent ten sięga również półkuli zachodniej (Półwysep Czukocki) i południowej (część Archipelagu Malajskiego). Od zachodu sąsiaduje z Europą i Oceanem Atlantyckim na północnym zachodzie. Na północy jest Ocean Arktyczny. Od Ameryki Północnej Azję oddziela szeroka na 85 km Cieśnina Beringa. Na południowym wschodzie znajduje się Ocean Spokojny i Australia. Dalej, na południu, leży Ocean Indyjski. Na południowym zachodzie Azja graniczy z Afryką.

Azja zajmuje obszar 44,6 mln km² i jest to 30% powierzchni wszystkich ziemskich lądów. Część badaczy uważa Europę i Azję za jeden kontynent – Eurazję (część azjatycka stanowi aż 80% powierzchni Eurazji). Granica oddzielająca Azję od Europy ma charakter umowny.

Skrajnymi punktami Azji na lądzie są:
• na północy – przylądek Czeluskin (77°43’N)
• na południu – przylądek Piai (1°16’N)
• na zachodzie – przylądek Baba (26°03’E)
• na wschodzie – przylądek Dieżniewa (169°40’W)

Morza sąsiadujące z Azją

Azję okalają wody takich mórz, jak: Karskie, Łaptiewów, Wschodniosyberyjskie, Czukockie, Beringa, Ochockie, Japońskie, Żółte, Wschodniochińskie, Południowochińskie, Andamańskie, Arabskie, Czerwone.

Ludność Azji

Liczba ludności Azji wynosi nieco ponad 4,5 mld (dane z 2020 r.), przy czym ludność całej Ziemi to ok. 7,8 mld. Przewiduje się, że do 2050 r. będzie to już 5,2 mld ludzi. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 91 os./km kwadr. Aż 75% całkowitej liczby ludności zamieszkuje południowo-wschodnie tereny Azji.

Liczba państw Azji

W Azji znajduje się 48 państw. Ponadto na jej obszarze leży 6 państw nieuznawanych na arenie międzynarodowej, a są to: Abchazja, Cypr Północny, Górski Karabach, Osetia Południowa, Palestyna, Tajwan.

Państwa Azji i ich stolice – ciekawostki

Afganistan, stolica: Kabul
Arabia Saudyjska, stolica: Rijad
Armenia, stolica: Erywań
Azerbejdżan, stolica: Baku
Bahrajn, stolica: Manama
Bangladesz, stolica: Dhaka
Bhutan, stolica: Thimphu
Brunei, stolica: Bandar Seri Begawan
Chiny, stolica: Pekin
Cypr, stolica: Nikozja

Filipiny, stolica: Manila
Gruzja, stolica: Tbilisi
Indie, stolica: Nowe Delhi
Indonezja, stolica: Dżakarta
Irak, stolica: Bagdad
Iran, stolica: Teheran
Izrael, stolica: Jerozolima / Tel Awiw-Jafa
Japonia, stolica: Tokio
Jemen, stolica: Sana
Jordania, stolica: Amman

Kambodża, stolica: Phnom Penh
Katar, stolica: Doha
Kazachstan, stolica: Nur-Sułtan
Kirgistan, stolica: Biszkek
Korea Południowa, stolica: Seul
Korea Północna, stolica: Pjongjang
Kuwejt, stolica: Kuwejt
Laos, stolica: Wientian
Liban, stolica: Bejrut
Malediwy, stolica: Male
Malezja, stolica: Kuala Lumpur

Mjanma (Birma), stolica: Naypyidaw
Mongolia, stolica: Ułan Bator
Nepal, stolica: Katmandu
Oman, stolica: Maskat
Pakistan, stolica: Islamabad
Rosja, stolica: Moskwa
Singapur
Sri Lanka, stolica: Sri Dźajawardanapura Kotte
Syria, stolica: Damaszek
Tadżykistan, stolica: Duszanbe

Tajlandia, stolica: Bangkok
Timor Wschodni, stolica: Dili
Turcja, stolica: Ankara
Turkmenistan, stolica: Taszkent
Uzbekistan, stolica: Taszkent
Wietnam, stolica: Hanoi
Zjednoczone Emiraty Arabskie, stolica: Abu Zabi

Zobacz też:
* Betlejem
* Borobudur, Indonezja
* Dubaj, ZEA
* Harbin, Chiny
* Hakone, Japonia
* Hamamatsu, Japonia
* Hongkong
* Hutongi w Pekinie
* Izmir, Turcja
* Kasr al-Charana, Jordania
* Kioto, Japonia
* Kobe, Japonia
* Matsumoto, Japonia
* Morze Martwe
* Nagasaki, Japonia
* Nikko, Japonia
* Oiso, Japonia
* Petra, Jordania
* Riwiera Turecka
* Stambuł, Turcja
* Tyr, Liban
* Waranasi, Indie
* Wuhan, Chiny
* Limassol, Cypr

Największe państwa Azji

1) Rosja – stolica: Moskwa, powierzchnia: 17 075 400 km², ludność: ok. 142 mln.
2) Chiny – stolica: Pekin, powierzchnia: 9 596 960 km², ludność: 1,3 mln.
3) Indie – stolica: Nowe Delhi, powierzchnia: 3 287 590 km², ludność: ok. 1,2 mln
4) Kazachstan – stolica: Nur-Sułtan, powierzchnia: 2 724 900 km², ludność: ok. 15,5 mln
5) Arabia Saudyjska – stolica: Rijad, powierzchnia: 2 149 690 km², ludność: ponad 28 mln
6) Indonezja – stolica: Dżakarta, powierzchnia: 1 919 440 km², ludność: 237,5 mln.
7) Iran – stolica: Teheran, powierzchnia: 1 648 195 km², ludność: ok. 66 mln.
8) Mongolia – stolica: Ułan Bator, powierzchnia: 1 564 116 km², ludność: ok. 3 mln.
9) Pakistan – stolica: Islamabad, powierzchnia: 803 940 km², ludność: ponad 176 mln.
10) Turcja – stolica: Ankara, powierzchnia: 780 580 km², ludność: ok. 72 mln.

Najmniejsze państwa Azji

1) Malediwy – stolica: Male, powierzchnia: 300 km², ludność: 396 tys.
2) Bahrajn – stolica: Manama, powierzchnia: 620 km², ludność: 718 tys.
3) Singapur – stolica: Singapur, powierzchnia: 629 km², ludność: 4,6 mln.

Azja – przyroda i roślinność

Azja jest najbardziej zróżnicowanym pod względem przyrodniczym kontynentem na Ziemi. Jej ogromne rozmiary sprawiają, że obejmuje ona wszystkie strefy klimatyczne oraz większość typów klimatu występujących na kuli ziemskiej – od klimatów polarnych po równikowe, wraz z ich odmianami kontynentalnymi, morskimi, górskimi i monsunowymi. Ponadto w Azji występuje większość obecnych na Ziemi formacji roślinnych.

Azjatyckie systemy rzeczne są zaliczane do największych na Ziemi. Występują tam też prawie wszystkie typy obszarów pustynnych. Bardzo dużą powierzchnię zajmuje wieczna zmarzlina.

Strefy roślinne Azji

• > Północne krańce kontynentu, graniczące z Oceanem Arktycznym, pokrywają wieczne lody Arktyki.
• > Poniżej znajduje się pas tundry, przechodzący z południa na północ w pustynię lodową. Rosną tu głównie mchy, porosty oraz karłowate gatunki brzóz, wierzb, sosen i świerków.
• > Tajga opasa Azję poniżej północnego koła podbiegunowego. Najczęściej spotykane są tam odporne na mróz drzewa iglaste.
• > Tereny stepowe pokrywają głownie trawy.
• > Środek kontynentu zajmują pustynie i półpustynie. Roślinność to trawy i krzewy.
• > Strefę umiarkowaną Azji pokrywają lasy liściaste.
• > Na Półwyspie Indyjskim i na wyżynach Gór Południowochińskich znajdują się lasy zwrotnikowe i sawanny.
• > Wiecznie zielone wilgotne lasy równikowe obejmują zachodnie wybrzeża półwyspu Dekan, Nizinę Gangesu, Irawadi, Półwysep Indochiński oraz większość wysp Archipelagu Malajskiego.
• > Jeśli chodzi o strefę górską, to południowe zbocza Himalajów pokrywają wiecznie zielone lasy równikowe oraz zwrotnikowe. Powyżej 3000 m n.p.m. rosną lasy iglaste, które sięgają 4200 m n.p.m. Wyższe obszary porastają głównie rośliny krzewiaste oraz murawy alpejskie. Na wysokości 4400–5700 m n.p.m. zaczyna się piętro wiecznych śniegów. Z kolei północne stoki Himalajów zajmują tereny pustynne i półpustynne, przechodzące w murawy alpejskie.

Azja ciekawostki: zwierzęta Azji

Azjatycki świat zwierzęcy jest bardzo zróżnicowany, zależnie od strefy klimatycznej i roślinnej.

• > Tundra – renifer, niedźwiedź polarny, leming, ptactwo (zwłaszcza morskie np. mewy).
• > Tajga – bóbr, jeleń, łoś, rosomak, głuszec, cietrzew, soból.
• > Stepy – antylopa, suseł, bobak, drop.
• > Pustynie – gazela, koń Przewalskiego, kułan, kiang, wielbłąd dwugarbny.
• > Azja Wschodnia – tygrys, jenot, bażant.
• > Tereny na południe od Himalajów – jest to kraina z niezwykle bogatą fauną, gdzie spotkamy takie zwierzęta jak: nietoperze, małpy (w tym orangutany, makaki, gibony), słonie indyjskie, nosorożce, bawoły indyjskie, tygrysy, gepardy, bażanty, pawie, wiele gatunków gadów (np. pytony, aligatory, liczne jaszczurki).

Pustynie Azji i ich położenie

• > Wielki Nefud – Półwysep Arabski
• > Mały Nefud – Półwysep Arabski
• > Gobi – Mongolia, Chiny (druga pod względem wielkości – po Saharze – pustynia świata, zajmuje 2 mln km²)
• > Kara-kum – Turkmenistan
• > Kyzył-kum – Uzbekistan i Kazachstan
• > Takla Makan – Chiny
• > Ar-Rub-al-Chali – Półwysep Arabski
• > Pustynia Syryjska – Bliski Wschód
• > Thar / Wielka Pustynia Indyjska – Indie, Pakistan
• > Synaj – Półwysep Synaj

Największe miasta Azji

1) Szanghaj – kraj: Chiny, mieszkańcy: 23 mln.
2) Pekin – kraj: Chiny, mieszkańcy: ok. 20 mln.
3) Karaczi – kraj: Pakistan, mieszkańcy: 18 mln.
4) Bombaj – kraj: Indie, mieszkańcy: 16,5 mln.
5) Tokio – kraj: Japonia, mieszkańcy: ponad 13 mln.
6) Delhi – kraj: Indie, mieszkańcy: ponad 12,5 mln.
7) Seul – kraj: Korea, mieszkańcy: ok. 10,5 mln.
8) Dżakarta – kraj: Indonezja, mieszkańcy: ponad 8,5 mln.
9) Teheran – kraj: Iran, mieszkańcy: ponad 7 mln.
10) Bangkok – kraj: Tajlandia, mieszkańcy: 6,6 mln.

Największe jeziora Azji

1) Morze Kaspijskie – 376 000 km²
2) Bajkał – 31 500 km²
3) Bałchasz – 16 400 km²
4) Aralskie – 13 500 km²

Najdłuższe rzeki Azji

1) Jangcy – 6300 km
2) Huang He – 5464 km
3) Mekong – 4880 km
4) Lena – 4400 km
5) Irtysz – 4248 km
6) Jenisej – 4102 km

Góry w Azji

Obszary wyżynne i górskie są dominującą formą ukształtowania terenu na kontynencie azjatyckim. Zajmują one 3/4 jego powierzchni. Średnia wysokość lądu wynosi tam 990 m n.p.m.

Pasma górskie w Azji

• Himalaje
• Góry Pontyjskie
• Góry Taurus
• Góry Elburs
• Góry Hindukusz
• Góry Zagros
• Góry Sulejmańskie
• Góry Karakorum
• Góry Arkańskie
• Góry Tien-szan
• Góry Ałtaj
• Sajany
• Góry Stanowe
• Góry Wierchojańskie
• Góry Czerskiego
• Góry Kołymskie
• Góry Południowochińskie

Najwyższe górskie szczyty Azji

1) Mount Everest (zwany też „Czomolungma”, najwyższy szczyt Ziemi) – wysokość: 8 848 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje. > Tu więcej
2) K2 (zwany też „Czogori”, zimą panują tam temperatury od -45oC do -55oC) – wysokość: 8 611 m n.p.m., pasmo górskie: Karakorum.
3) Kanchenjunga (w języku tybetańskim nazwa oznacza „Pięć Skarbów pod Wielkim Śniegiem”) – wysokość: 8 586 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje.
4) Lhotse (w języku tybetańskim „Południowy Szczyt”, ponieważ leży na południe od Mount Everestu) – wysokość: 8 516 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje.
5) Makalu – wysokość: 8 463 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje.
6) Czo Oju („Turkusowa bogini”) – wysokość: 8 201 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje.
7) Dhaulagiri („Biała Góra”) – wysokość: 8 167 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje.
8) Manaslu – wysokość: 8 156 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje.
9) Nanga Parbat – wysokość: 8 126 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje.
10) Annapurna („Wypełniona Pożywieniem”, pierwszy ośmiotysięcznik zdobyty przez człowieka, co miało miejsce w 1950 r.) – wysokość: 8 091 m n.p.m., pasmo górskie: Himalaje.

Co to jest Azja Mniejsza?

Azja Mniejsza, to najdalej na zachód wysunięta część Azji. Stanowi ją półwysep otoczony morzami: Czarnym, Marmara od, Egejskim oraz Śródziemnym. Wczasach starożytnych obszar Azji Mniejszej został przez Greków nazwany Anatolią, co oznaczało tyle co „Wschód” lub „kraj wschodu słońca”. W czasach rzymskich tereny te nazywano po prostu Azją. Kiedy Azję Mniejszą zajęli Turcy osmańscy, prowincję tam położoną określano zaczerpniętą od Greków nazwą Anatolia.

Azja Mniejsza zajmuje powierzchnię ok. 0,5 mln km² i stanowi w przybliżeniu 2/3 terytorium dzisiejszej Turcji.

Z czego słynie Azja?

Nie sposób opisać tego w kilku zdaniach, szczególnie po zapoznaniu się z podanymi wyżej informacjami. Azja, to kontynent niezwykle zróżnicowany kulturowo, przy tym największy i najludniejszy na świecie. To tam początek wzięły najstarsze ziemskie cywilizacje np. sumeryjska, hebrajska, perska, czy indyjska.

Azja ciekawostki: (c) Sadurski.com

Zobacz też:
> Afryka
> Ameryka Południowa